تلاش اقلیم کردستان برای رهایی از بحران های خفقان آور اقتصادی

اقلیم کردستان عراق سعی دارد از طریق توسعه روابط خود با کشورهای منطقه ای و بین المللی، وضعیت اقتصادی خود را بهبود بخشد.

میدل ایست نیوز: به نظر می رسد سفر «نچیروان بارزانی»، رئیس اقلیم کردستان عراق به امارات متحده عربی، دروازه ای برای بهبود وضعیت اقتصاد اقلیم کردستان بگشاید؛ اقلیم کردستانی که از بحران شدیدی در پی اختلافاتش با دولت مرکزی در بغداد رنج می برد.

بارزانی در این سفر با «محمد بن زاید آل نهیان»، دیدار و گفت وگو کرد. به گزارش خبرگزاری رسمی امارات، دو طرف درباره همکاری بین امارات، عراق و اقلیم کردستان به ویژه در زمینه های اقتصادی، سرمایه گذاری، توسعه ای، بشردوستانه و بهداشتی گفت وگو کردند.

خبرگزاری امارات، جزئیات بیشتری از این دیدار و گفت وگو اعلام نکرد اما اشاره کرد که این دیدار در راستای اهتمام دو طرف به توسعه چشم اندازهای همکاری دوجانبه در راستای خدمت به منافع متقابل انجام شد.
افت اقتصادی

اقلیم کردستان که در شمال عراق، واقع و از سه استان دهوک، سلیمانیه و اربیل تشکیل شده است، دیگر همانند ۴ سال گذشته، مرکزی برای جذب سرمایه گذاری از سایر استان های عراق نیست.

از آنجا که اقلیم کردستان از دهه ۹۰ قرن گذشته میلادی به عنوان یک اقلیم استقلال دارد، از سال ۲۰۰۳ شاهد بهبود وضعیت اقتصادی بود و سرمایه های سایر استان های عراق را جذب می کرد که این امر موجب شد عمران و وضعیت اقتصادی خوب و بی سابقه ای را تجربه کند.

اما اختلافات اقلیم کردستان با بغداد، فساد اداری و منازعات سیاسی داخلی موجب بروز بحران اقتصادی شده است که امروز از آن به عنوان خفقان آور یاد می شود.

یکی از اختلافات بین دولت اقلیم کردستان و بغداد بر سر مدیریت پرونده نفت است؛ اقلیم کردستان خود چاه های نفتی درون مرزهایش را اداره می کند و این امر موجب شد دولت مرکزی بودجه اقلیم کردستان را با هدف فشار بر اقلیم برای تحویل درآمدهای نفتی این چاه ها، قطع کند.
آینده اقلیم کردستان

«شاهو قره داغی»، کارشناس امور کردها و تحلیلگر سیاسی در گفت وگویی با پایگاه خبری «الخلیج آنلاین» احتمال داد که تداوم وضعیت اقتصادی کنونی، تاثیر منفی بر آینده اقلیم کردستان بگذارد و این درحالیست که بحران فساد به صورت ریشه ای حل نمی شود.

قره داغی معتقد است که خشم مردم ممکن است در احزاب حاکم در اقلیم تاثیر بگذارد اما تاثیر آن کم است و آنچه به این موضوع کمک می کند، نبود یک اپوزوسیون قوی است.

در پایان سال ۲۰۱۹، دولت وقت عراق به نخست وزیری عادل عبدالمهدی، به توافقی با اقلیم بر سر حل اختلافات رسید.

دو طرف توافق کردند که دولت اقلیم کردستان از ابتدای ۲۰۲۰، ۲۵۰ هزار بشکه در روز از کل تولید ۴۵۰ هزار بشکه را به شرکت بازاریابی نفت عراق (سومو) تحویل دهد و در مقابل عراق نیز سهم اقلیم در بودجه کشور را مشخص کند.

اما دولت مرکزی عراق در مارس ۲۰۲۰ اعلام کرد که اقلیم کردستان به تعهدات خود بر اساس توافق پایبند نبوده و نفتش را به شرکت بازاریابی نفت عراق تحویل نداده است.

عراق پس از این با هدف فشار بر اقلیم، حقوق ماهانه کارمندان اقلیم کردستان را که به ۴۵۳ میلیارد دینار در ماه می رسید، قطع کرد که این امر موجب به وجود آمدن بحران اقتصادی خفقان آور و نارضایتی اجتماعی گسترده شد.

در پی همین بحران، اقلیم کردستان در دسامبر ۲۰۲۰ شاهد اعتراضات گسترده مردمی به همراه خشونت بود که چندین کشته و زخمی برجای گذاشت.
فساد و عدم شفافیت

به گفته شاهو قره داغی، آنچه کردستان از آن رنج می برد، فساد و عدم شفافیت است.

وی اشاره کرد که کردها اخیرا و در سایه عدم ارسال حقوق مالی اقلیم از سوی بغداد، شاهد چند دستگی سیاسی و افت اقتصادی هستند.

این تحلیلگر مسائل سیاسی با اشاره به اینکه دولت اقلیم کردستان تاکنون اصلاحاتی را که وعده داده بود عملی نکرده است، گفت که بسیاری از شهروندان معتقدند، فساد و عدم شفافیت دلیل اصلی بحران مالی و تاخیر در پرداخت حقوق ها و پابرجا ماندن کسر حقوق های غیرقانونی است.

دولت اقلیم کردستان در نیمه ژانویه ۲۰۲۰ تلاش کرد قانونی برای ریشه کن کردن فساد در حقوق کارمندان، یکسان سازی سیستم های بازنشستگی و کاهش حقوق بازنشستگان عالی رتبه تصویب کند.
بغداد و ابوظبی

روابط بین عراق و امارات به تدریج پس از سال ۲۰۰۳ از سرگرفته شد و این درحالیست در پی حمله عراق به کویت در سال ۱۹۹۰، روابط دو کشور قطع شده بود. امارات کمک های زیادی در ساخت بیمارستان و مدرسه در مناطق آسیب دیده از حمله داعش کرد و از آوارگان در برخی مناطق عراق نیز حمایت کرد.

از طرفی دیگر اطلاعات وزارت اقتصاد امارات حاکی از آن است که تجارت خارجی امارات با عراق در سال ۲۰۱۹ به حدود ۱۵.۱ میلیارد دلار رسید.

گفتنی است سرمایه گذاری های امارات در کردستان در میان سایر سرمایه گذاران خارجی در بالاترین سطح قرار دارد.

پیشتر شرکت ملی انرژی ابوظبی، که دفتر مرکزی آن در ابوظبی است و در ۱۱ کشور جهان فعالیت دارد، در ژوئیه ۲۰۱۷، آغاز تولید نفت در میدان «آتروش» در منطقه کردستان در شمال عراق را اعلام کرده بود.

بر اساس وب سایت دولت اقلیم کردستان، یکی از اولویت های اصلی دولت، تنوع بخشیدن به اقتصاد منطقه به دور از نفت و تلاش برای ایجاد فرصت در بخشهای صنعتی ، کشاورزی و گردشگری است.
سرمایه گذاری های امارات

شاهو قره داغی در رابطه با سفر بارزانی به امارات بیان کرد که تا حد زیادی این سفر بر جنبه اقتصادی متمرکز بوده و اشاره کرد که سرمایه گذاری های زیادی از سوی امارات در اقلیم کردستان صورت می گیرد.

به گفته قره داغی امارات در توسعه بسیاری از بخش ها در اقلیم نقش داشت و اقلیم کردستان هم از تجربه این کشور در زمینه سرمایه گذاری استفاده کرد.

وی معتقد است توسعه روابط خارجی اقلیم کردستان با کشورهای منطقه ای و بین المللی، تاثیر مثبتی بر روابط سیاسی اش خواهد داشت و به تقویت جنبه اقتصادی کمک خواهد کرد.
همکاری با کشورهای عضو شورای همکاری

از طرفی دیگر قره داغی اشاره کرد که اقلیم کردستان در روابط خارجی اش سیاسی معتدل دارد که مبتنی بر منافع مشترک است.

وی توضیح داد که دولت اقلیم کردستان بنابر این سیاست، در تلاش است روابط خود با همه کشورها را برای تقویت موجودیت، امنیت و ثبات خود گسترش دهد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی ضمن اشاره به وزن سیاسی و اقتصادی کشورهای عضو شورای همکاری در منطقه، گفت که این کشورها می توانند با انتقال تجربه و توسعه روابط تجاری در راستای منافع دو طرف، به اقلیم کمک کنند.