جوزپ بورل، سیاستمدار چپ‌گرای اسپانیا که به‌تازگی به‌عنوان جانشین فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا انتخاب شده، در آغاز به‌کار خود با یک پرونده دشوار به نام «برجام» مواجه شده است. این در حالی است که بورل از حامیان سرسخت حفظ برجام به‌شمار می‌رود و در اولین موضع‌گیری رسمی‌اش در قبال مساله برجام نیز گفته که «اتحادیه اروپا بزرگ‌ترین منفعت را در زنده ماندن و ادامه حیات توافق هسته‌ای با ایران دارد.» او معتقد است که از بین بردن این توافق یک اشتباه بزرگ خواهد بود.

جوزپ بورل که به‌عنوان جانشین فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آغاز به‌کار کرده است، در اولین موضع‌گیری رسمی‌اش در قبال مساله برجام گفت که «اتحادیه اروپا بزرگترین منفعت را در زنده ماندن و ادامه حیات توافق هسته‌ای با ایران دارد.» بورل با برعهده گرفتن این سمت با میراث موگرینی، یعنی برجام درحال اغما و اینستکس بدون ضمانت اجرا روبه‌رو است. هرچند برجام در شرایط خوبی به‌سر نمی‌برد، اما مسوول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا بر لزوم حفظ برجام تاکید دارد. این سیاستمدار چپ‌گرای اسپانیایی در مصاحبه‌ای با روزنامه ال‌پایس، در این باره گفت: «ما از مقام‌های ایرانی می‌خواهیم تا برای زنده نگه داشتن برجام، هر آنچه را می‌توانند انجام دهند. از بین بردن این توافق یک اشتباه بزرگ خواهد بود.» به گزارش «ایسنا» همچنین وی در پاسخ به این سوال که آیا باید خط قرمزی برای ایران[در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای] تعیین کرد، گفت: «ما تا حد زیادی خواهان دوام برجام هستیم.» بورل همچنین با اظهار پایبندی سرسختانه به برجام تاکید کرد: «ما به دوستان ایرانی‌مان می‌گوییم که ممانعت برای از بین رفتن توافق، بهترین کاری است که می‌توانند انجام دهند.» اظهارات مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پی این مطرح می‌شود که شرکای اروپایی برجام، پس از خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ و بازگشتن تحریم‌های آمریکا علیه ایران، در اجرای تعهداتشان مبنی بر انجام دادن اقداماتی در راستای کاهش تاثیر تحریم‌های اقتصادی آمریکا بر ایران، تعلل به خرج داده و باعث شده‌اند تا ایران از اردیبهشت ماه سال‌جاری کاهش تعهدات هسته‌ای‌اش را براساس توافق برجام کلید بزند.

اروپا در وضعیت گذار
باوجود مواضع مثبت جوزپ بورل، جانشین فدریکا موگرینی در قبال برجام و تاکیدش بر حفظ این توافق اما دکتر رحمن قهرمان‌پور، پژوهشگر مسائل بین‌الملل در پاسخ به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید که آغاز به‌کار این مقام سیاست خارجی اتحادیه اروپا در روند برجام خیلی موثر نخواهد بود چراکه درحال‌حاضر اروپا انسجام لازم را ندارد و در وضعیت گذار به‌سر می‌برد. قهرمان‌پور تاکید کرد که در بریتانیا و آلمان وضعیت سیاسی در حال تغییر است و به همین دلیل حتی روی کار آمدن یک فرد نسبتا حامی برجام در اتحادیه اروپا نیز نمی‌تواند تحرک جدیدی به دیپلماسی اروپا بدهد و اوضاع بسیار پیچیده‌تر از آن چیزی است که مشاهده می‌کنیم.

رفتار در چارچوب اتحادیه اروپا
همچنین مرتضی مکی، کارشناس مسائل اروپا نیز در این رابطه با اشاره به اینکه سیاستمداران نقش موثری در روند تصمیم‌سازی دارند گفت که در رژیم‌های لیبرال دموکراسی، سیستم جایگاه ویژه‌ای در تصمیم‌سازی دارد و سیاستمدار باید در چارچوب سیستم تصمیم‌گیری کند. به همین دلیل در رژیم‌های لیبرال دموکراسی سیاستمداران با توجه به توانایی و شخصیت کاریزماتیک خود میزان اثرگذاری‌شان در تصمیم‌سازی متفاوت است. مکی با اشاره به اینکه آنگلا مرکل در چهار دوره صدراعظمی آلمان نقش موثری در مواجهه با بحران‌ها در آلمان و اتحادیه اروپا داشت اضافه کرد که به همین دلیل در بررسی عملکرد صدراعظم‌های آلمان می‌بینیم که همه در یک سطح نیستند. این کارشناس معتقد است که در تحلیل تاثیر رفت‌و‌آمد مقامات اتحادیه اروپا در سیاست‌گذاری‌های این اتحادیه این موضوع را باید مدنظر داشت. همچنین به گفته مکی، فدریکا موگرینی ایتالیایی و تحصیلاتش در حوزه اسلام سیاسی بود و در شرایط خاصی به‌عنوان رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا انتخاب شد. وی با بیان این موضوع که ایتالیایی‌ها همواره کوشیده‌اند رابطه خوبی با ایران داشته باشند، ادامه داد: «در زمان انتصاب موگرینی، مذاکرات گروه ۱+۵ در نقطه اوج خود قرار داشت و موگرینی در بهترین موقعیت به‌عنوان رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا انتخاب شد تا نقش و توانایی خود را در هدایت سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یکی از حساس‌ترین موقعیت‌های این اتحادیه به نمایش بگذارد.» به گفته این کارشناس، موگرینی از عهده این مسوولیت به‌خوبی برآمد و اگر ترامپی نبود و آمریکا از برجام خارج نمی‌شد او کارنامه موفقیت‌آمیزی داشت. کارشناس مسائل اروپا درباره جوزپ بورل اسپانیایی نیز می‌گوید وی از نگاه ایران شخصیت مثبتی است. او از سوسیالیست‌های اسپانیا است و مسوولیت وزارت‌خارجه این کشور را داشته است. مکی ادامه داد: «سوسیالیست‌های اسپانیا همواره کوشیده‌اند روابط خوبی با ایران داشته باشند و جوزپ بورل نیز مواضع مثبتی درخصوص برنامه هسته‌ای ایران داشته و دارد.» این کارشناس با بیان این موضوع که بورل در بدترین وضعیت برجام، ریاست سیاست خارجی اتحادیه اروپا را به دست گرفته است، گفت در اینجا نقش سیستم، موثرتر از کارگزار است و تاکید کرد که نباید فراموش کرد که او باید در چارچوب اتحادیه اروپا رفتارکند. در نهایت مکی گفت: «در دوره موگرینی کارگزار و سیستم، مکمل هم در پیشبرد و حفظ برجام بودند؛ اما در اینجا تنها زمان مشخص می‌‌کند که بورل تا چه اندازه می‌تواند نقش موثر و مثبتی در حفظ برجام داشته باشد.»

مواضع بورل درباره ایران
همزمان با روی کار آمدن جوزپ بورل، سیاستمدار چپ‌گرای اسپانیایی به جای فدریکا موگرینی وب‌سایت «جوئیش جورنال» (مستقر در لس‌آنجلس آمریکا) با انتشار گزارشی مواضع وی در قبال ایران و اسرائیل طی ماه‌ها و سال‌های گذشته را مرور کرده و این دیپلمات و سیاستمدار اسپانیایی را حامی جمهوری اسلامی ایران و منتقد جدی اسرائیل دانسته است. به گزارش عصرایران به نقل از وب‌سایت «جوئیش جورنال»، «جوزپ بورل در مصاحبه‌ای با وب‌سایت آمریکایی «پولیتیکو» در فوریه گذشته گفته است: دنیا باید با آرزوی ایران برای نابودی اسرائیل کنار بیاید.» او در پاسخ به سوالی درباره خروج آمریکا از برجام و موضع اروپا در این باره گفته است: «ما چشم‌انداز، منافع و استراتژی خودمان را داریم و با ایران همکاری خواهیم کرد. البته حرکت ایران به سمت تولید سلاح هسته‌ای برای ما بسیار بد خواهد بود… اما اینکه ایران می‌خواهد اسرائیل را از بین ببرد، موضوع جدیدی نیست و باید با آن کنار آمد.» همچنین بنا بر این گزارش بورل در گذشته بیانیه‌های انتقادی پرشماری علیه اسرائیل منتشر کرده است.

او همچنین بارها از «بمباران‌های وحشتناک» اسرائیل علیه باریکه غزه انتقاد کرده است. بورل همچنین در توییتی در فوریه ۲۰۱۹ در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از دستاوردهای انقلاب ایران تجلیل کرده و نوشته است: «امروز چهلمین سالگرد وقوع انقلاب اسلامی در ایران است. این‌قدرت منطقه‌ای در ۴۰ سال گذشته بسیار تغییر یافته است. در سال ۱۹۷۶ درصد باسوادی در ایران ۳۵ درصد بود. الان این رقم به ۸۴ درصد رسیده است. در دهه ۱۹۸۰ تنها ۵ درصد زنان شاغل، تحصیلات دانشگاهی داشتند اما الان این رقم ۴۷ درصد است، با این حال هنوز ۱۶ درصد از نیروی کار ایران را زنان تشکیل می‌دهند و بیکاری در میان بانوان ایرانی ۲ برابر مردان ایرانی است.» او همچنین در توییتی آمریکا را به عقده‌گشایی از ایران به‌وسیله تحریم‌ها متهم کرده و نوشته است: «ایران می‌تواند تا انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا در برابر تحریم‌های دولت ترامپ مقاومت کند.» بسیاری از سازمان‌های حامی اسرائیل در آمریکا و نیز اسرائیل با ابراز نگرانی از مواضع بورل در زمینه سیاست خاورمیانه‌ای ایران از او خواسته‌اند پیش از تصدی سمت جدید خود درباره برخی اظهارنظرهای سابق خود به‌ویژه درباره «کنار آمدن دنیا با خواسته نابودی اسرائیل» توضیح بدهد. جوزپ بورل برای تصدی سمت مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا باید رای مثبت پارلمان اروپا را بگیرد. بسیاری از ناظران معتقدند پارلمان اروپا به احتمال بسیار زیاد به او رای مثبت خواهد داد.

توصیه ظریف به اروپا
به‌دنبال انتشار بیانیه‌ای از سوی وزارت امورخارجه فنلاند مبنی بر پیوستن این کشور به همراه بلژیک، نروژ، سوئد، دانمارک و هلند به اینستکس یا همان سازوکار ویژه مالی اتحادیه اروپا با ایران، محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان روز گذشته از کشورهای اتحادیه اروپا خواست «به‌جای وعده‌های توخالی به کمترین وظیفه انسانی خود عمل کنند». چراکه پس از پیوستن این ۶ کشور، آلمان، فرانسه و انگلیس در بیانیه‌ای ضمن استقبال از این تصمیم بر آمادگی خود برای فعال کردن مکانیسم ماشه علیه ایران که به معنای بازگشت دوباره تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه کشورمان خواهد بود، تاکید کردند. به گزارش «ایسنا» در این خصوص محمدجواد ظریف در پیامی توییتری نوشت: «به جای تهدیدهای گستاخانه و وعده‌های توخالی روی کاغذ، تروئیکای اروپا، اتحادیه اروپا و سوئد که سهامدار آینده اینستکس است، باید با کار ساده‌تری، کمترین وظیفه انسانی را انجام دهند: از شرکت دارویی مولنلنیک بخواهند محصولاتی را بفروشد که به کودکان مبتلا به بیماری پروانه‌ای[EBz] کمک می‌کند زخم‌هایشان را پانسمان کنند.» او در ادامه با استفاده از یک هشتگ نوشت: تروریسم اقتصادی می‌کشد.

توییت سفیر انگلیس در تهران راجع به اینستکس
از سوی دیگر سفیر انگلیس در تهران واکنش‌ها در ایران به بیانیه اخیر تروئیکای اروپایی درباره برجام که در آن به استفاده از مکانیزم ماشه اشاره شده بود، تعجب آور خواند. به گزارش «ایسنا» راب مک‌ایر، سفیر انگلیس در تهران در توییتر خود با اشاره به بیانیه اخیر تروئیکای اروپایی آورده است: «لحن بعضی عکس‌العمل‌ها به این بیانیه تعجب آور است. ما همواره نگرانی خود را نسبت به وضعیت حقوق بشر در ایران ابراز می‌کنیم؛ ولی INSTEX نشان می‌دهد که ما همگی تا زمانی که برجام پا برجاست، در راستای حمایت از تجارت که به نفع همه ایرانیان است فعالیت می کنیم.» همچنین بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در واکنشی شدید اللحن به پیوستن شش کشور اروپایی جدید به اینستکس مدعی شد که کشورهای اروپایی باید به خاطر اینکه می‌خواهند با جمهوری اسلامی تجارت کنند، از خود شرمنده باشند.

برجام، بازی برد-برد بود
از سوی دیگر سید عباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه کشورمان که به ژاپن سفر کرده است در سخنانی در موسسه امور بین‌الملل ژاپن بار دیگر بر اهمیت حفظ توافق هسته‌ای تاکید کرد. به گزارش «ایسنا» موسسه امور بین‌الملل ژاپن در صفحه توییتری خود بخشی از سخنان عباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه کشورمان در این موسسه را بازنشر داده و آورده است:« توافق هسته‌ای ایران یک بازی برد-برد از طریق مذاکرات سازنده بود. برجام، توافقی میان آمریکا و ایران نیست، [بلکه] یک توافق بین‌المللی است.»

تلاش پمپئو برای همسو کردن دیدگاه‌های اروپا با آمریکا
همچنین همزمان با آغاز به‌کار روسای جدید کمیسیون اروپا، مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا در بیانیه‌ای از این مساله به‌عنوان فرصتی برای ترغیب کشورهای اروپایی به همسویی با سیاست‌های ضدایرانی آمریکا استفاده کرد. به گزارش «ایسنا» مایک پمپئو در بیانیه‌ای به این مناسبت که از صفحه توییتر مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا منتشر شد، گفت: «آمریکا امیدوار است بتواند با این گروه جدید ریاست در کنار پارلمان اروپا، دیوید ساسولی، رئیس آن و کشورهای عضو اتحادیه اروپا در راستای پیشبرد اهداف مشترکمان فعالیت کند. این[اهداف] شامل تقویت روابطمان، ارتقای استقلال اروپا در زمینه انرژی و مقابله با چالش‌های مشترک علیه امنیت و ارزش‌های دموکراتیک، از جمله تهدیدهای ناشی از روسیه، حزب کمونیسم چین و ایران، می‌شوند.» اورسولا فون در له‌یـِن، وزیر دفاع پیشین آلمان و شارل میشل، نخست‌وزیر پیشین بلژیک، روز گذشته ریاست کمیسیون اروپا و شورای اروپا را در دست گرفتند و به این ترتیب نقش اصلی را در هدایت نهادهای کلیدی اتحادیه برعهده خواهند داشت.

سخنگوی ستاد طرح معیشتی خانوار گفت: نتیجه ثبت‌نام‌ها برای دریافت کمک هزینه معیشتی خانوار تا سه هفته آینده اعلام می‌شود.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، حسین میرزایی امروز در برنامه زنده سلام صبح بخیر اعلام کرد: نتیجه ثبت‌نام کسانی که برای دریافت کمک هزینه معیشتی خانوار نام‌نویسی کرده‌اند، سه هفته ‌آینده اعلام می‌شود و از امروز مشکل ارسال پیامک برای این افراد رفع می‌شود و برای آنها پیامک ا رسال خواهد شد.

وی با بیان اینکه در استان تهران ۵۷.۲ درصد افراد مشمول دریافت کمک هزینه معیشتی حمایتی شده‌اند، گفت: در خود شهر تهران از هر ۱۰ نفر به طور میانگین ۲.۵ تا ۳ نفر کمک هزینه دریافت کردند، اما در استان سیستان و بلوچستان به طور میانگین ۸۲.۱ درصد از جمعیت مشمول دریافت کمک هزینه معیشت خانوار شده‌اند.

میرزایی به خاطر اینکه به خاطر محدودیت منابع مجبور هستیم معیار برای افراد در نظر بگیریم، گفت: کسانی که در تهران ساکن هستند، اگر دارای خانه ملکی بالای یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان باشند، مشمول نمی‌شوند، زیرا طبق اعلام بانک مرکزی در ۶ آبان ۹۸ قیمت هر متر مربع آپارتمان در تهران به طور میانگین ۱۲.۷ میلیون تومان بوده و عنوان مثال کسی که یک خانه ۹۵ تا ۹۶ متری دارد، ارزش آن بیش از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون می‌شود و بنابراین به خاطر محدودیت منابع مشمول کمک هزینه معیشت نمی‌شود.

وی همچنین از معیارهای دیگر برای آزمون وسع مالی این گونه اعلام کرد که مجموع درآمد و هزینه‌ها برای یک خانوار یک نفره ۴ میلیون تومان، دو نفره ۵ ، سه نفره ۶، چهار نفره ۷ و ۵ نفره به بالاتر ۸ میلیون تومان درامد در ماه در نظر گرفته؛ ارزش خودروی سواری بیش از ۳۰۰ میلیون تومان و خودروی عمومی بیش از ۴۰۰ میلیون تومان، ارزش خانه در تهران بیش از ۱.۲میلیارد تومان و در شهرستان‌ها بیش از ۹۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده؛ همچنین کسانی که از سال ۹۴ به بعد سه سفر خارجی غیرزیارتی داشته باشند و یا کارفرمایانی که بیش از ۳ کارگر بیمه شده داشته باشند، مشمول حمایت معیشتی نمی‌شوند.

میرزایی همچنین در مورد این که باید از کارفرمایان و کارگران حمایت شود، گفت: برای حمایت از کارگر و تولید باید یک همگرایی در سیاست‌ها وجود داشته باشد و این بحث درستی است که باید از تولیدکننده حمایت شود.

سخنگوی ستاد طرح معیشتی خانوار همچنین در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه اگر وزارت کار و رفاه اجتماعی چنین بانک اطلاعاتی دارد که به راحتی درآمد افراد را شناسایی می‌کند، چرا برای دریافت مالیات از ان استفاده نمی‌شود و این همه فرار مالیاتی افراد پولدار وجود دارد، گفت: ما در پایگاه رفاه ایرانیان اطلاعاتی می‌بینیم که گاهی با گفته افراد فرق دارد و اما سه هفته آینده نتیجه همه درخواست‌ها برای دریافت کمک هزینه معیشتی به صورت قطعی از طریق وزارت رفاه و قبل از واریزی بعدی کمک هزینه معیشتی اعلام می‌شود.

همچنین مجری برنامه گفت: ۳۰۰ هزار خانوار ثروتمند هستند که بیش از یک میلیارد تومان گردش مالی در سال دارند، در حالی که حتی یک ریال هم مالیات نداند، چگونه این افراد شناسایی می‌شوند.

میرزایی در پاسخ گفت: از طریق قراردادها، معاملات مسکن و سایر معاملات که باید به صورت شفاف اعلام شود این افراد شناسایی می‌شوند و کد رهگیری برای معاملات به خاطر همین مساله است که باید بنگاه‌های ملکی کد رهگیری به مردم بدهند و در این قضیه اگر درآمدها شفاف شود، کل مردم ایران برنده هستند و هم به نفع مردم و هم به نفع کشور است.

وی در مورد کسانی که اعتراض خود را در سامانه حمایت اعلام کردند، گفت: کسانی که درخواست رسیدگی مجدد به حساب‌های خود دارند و کمک هزینه معیشتی نگرفتند با استفاده از شماره ملی و شماره حسابی که یارانه آنها در آن واریز می‌شود با ثبت‌نام در سایت Hemayat.mcls.gov.ir اقدام کرده و درخواست خود را در آن ثبت کنند و ما استعلام می‌گیریم و مجموع درآمد و هزینه خانوار در آن سنجیده می‌شود و به یک عددی می‌رسیم که نتیجه قطعی آن سه هفته آینده اعلام می‌شود و از امروز هم به سرپرستان خانوار پیامک داده می‌شود.

سخنگوی ستاد طرح معیشتی خانوار همچنین گفت: ۶۰ میلیون نفر در غالب ۱۸ میلیون خانوار از افراد یارانه‌بگیر در مرحله اول کمک هزینه معیشتی دریافت کردند و ۲۵ میلیون نفر از افراد جامعه طبق معیارهای وزارت رفاه مشمول این کمک هزینه نشده‌اند که اگر درخواست بدهند تقاضای آنها مورد رسیدگی قرار می‌گیرد که اگر مشمول شدند، در لیست دریافت کمک هزینه قرار می‌گیرند، وگرنه مشمول نمی‌‌شوند.

اطلاعیه شرکت پخش فرآورده‌های نفتی درباره “بنزین تک‌نرخی”
شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران اعلام کرد شایعات منتشر شده درخصوص احتمال تک‌نرخی شدن بنزین، صحت ندارد.

بنزین تک نرخی
رویداد۲۴ در اطلاعیه این شرکت آمده است: شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران در پی انتشار برخی شایعات در فضای مجازی به نقل از این شرکت با موضوع «احتمال تک‌نرخی شدن بنزین»، به اطلاع می‌رساند ضمن رد هر گونه شایعات و اخبار در خصوص این موضوع، تأکید می‌شود هموطنان به منظور اطلاع صحیح از اخبار طرح مدیریت مصرف سوخت به سایت شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران به آدرس www.niopdc.ir مراجعه کنند.

در حالی که دولت برای تکمیل راه آهن چابهار-زاهدان مجبور به برداشت از صندوق توسعه ملی شد، یک نماینده مجلس از توافق با وزارت راه برای ساخت خط آهن غیر ضروری اینچه برون-طبس خبر داد.

به گزارش خبرنگار مهر، در آستانه انتخابات مجلس، نمایندگان فعلی بار دیگر با اعمال فشار بر دولت و خصوصا وزارت راه و شهرسازی به دنبال اجرای پروژه های عمرانی هستند تا بتوانند با راه اندازی یک پروژه غیر ضروری حمل و نقلی، از میان صندوق آراء مسیر جدیدی برای رسیدن به بهارستان برای خود دست و پا کنند.

در حالی که هنوز پروژه قطار برقی آمل-تهران ( که با فشار نماینده مردم آمل در مجلس توانست در قانون بودجه سال ۹۷ نقش ببند) از میان خیل پروژه های ریلی گران قیمت و غیر اقتصادی حذف نشده، نماینده مردم شاهرود در مجلس نیز به دنبال تصویب پروژه ریلی طبس-اینچه برون و با عنوان «کریدور ریلی شمال-جنوب» است.

اگرچه کریدورهای ریلی و جاده ای شمالی-جنوبی زیادی در کشور طراحی و تعریف شده، اما در حال حاضر پروژه های ریلی اولویت دار برای توسعه ترانزیت ریلی در کشور، کریدور ریلی شمال-جنوب در محور شرقی با اتصال چابهار به شبکه ریلی کشور و همچنین تکمیل خط آهن رشت-آستارا برای اتصال جمهوری آذربایجان و منطقه قفقاز به بندرعباس است. سایر کریدورها در اولویت های بعدی قرار دارند.

سید حسن حسینی شاهرودی نماینده مردم شاهرود و میامی در مجلس شورای اسلامی در گفتگویی که آبان ماه امسال با خبرنگار مهر داشت، با اشاره به اینکه شاخص های سرمایه گذاری و توسعه در سطح شرق استان سمنان رو به رشد است، گفته بود : مطالعات توجیهی پروژه کریدور راه آهن شمال به جنوب شامل اینچه برون-شاهرود-طبس به اتمام رسید و طی نشست اخیر با وزیر راه و شهرسازی با نظر مثبت این وزارتخانه تایید شده است.

این عضو خانه ملت همچنین با بیان اینکه شاهرود در مرکز کریدور ریلی شمال به جنوب و شرق به غرب قرار می گیرد در ادعایی عجیب اعلام کرده بود: با انجام این پروژه، حجم ترانزیت کالا در این مسیر به ۲۰ برابر افزایش خواهد یافت و می تواند فواید اقتصادی خوبی به کل کشور برساند.

حسینی شاهرودی با بیان اینکه تاکنون چند هلدینگ بزرگ داخلی و خارجی برای اجرای این عملیات عظیم و راهبردی به صورت BOT و فاینانس اعلام آمادگی کرده اند تا در این پروژه همراهی داشته باشند، گفته بود: از سوی دیگر با امضای جمعی از نمایندگان استان های منتفع، پروژه مذکور از سال گذشته در پیوست ۲۰ بودجه سنواتی کل کشور قرار گرفت و هر ساله ردیف اعتباری مشخصی برای اجرای کامل به آن تخصیص خواهد یافت.

نکاتی درباره ادعاهای نماینده شاهرود در خصوص ۲۰ برابر شدن ترانزیت ریلی و چند ادعای دیگر!

در همین خصوص سید میثم لاجوردی، کارشناس صنعت حمل و نقل ریلی در گفت وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه متأسفانه هر ساله بخش عمرانی بودجه های سنواتی با اعمال فشار نمایندگان استان های مختلف، دستخوش تغییرات سنگینی به سود پروژه های ریلی غیر اقتصادی و غیر بهره ور می شود، گفت: حجم ترانزیت ریلی در کل کشور در سال ۱۳۹۷ مطابق آمار منتشره شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران به میزان ۱.۵ میلیون تن بوده است که این مقدار هم شامل صادرات نفتی و هم صادرات غیر نفتی است.

با کدام محاسبه، خط آهن اینچه برون-طبس ترانزیت ریلی را ۲۰ برابر می کند؟

وی افزود: مع الاسف با توجه به عملکرد ۶ ماهه نخست سال جاری، مطابق پیش بینی کارشناسان، این آمار برای سال ۱۳۹۸ نهایتا می تواند به یک میلیون تن حجم ترانزیت سالیانه منتج شود.

کارشناس صنعت حمل و نقل ریلی ادامه داد: این میزان محسوس کاهش عملکرد ترانزیتی به عوامل متعددی از جمله عدم بهره وری شبکه موجود، هزینه های بالا و اقتصادی نبودن ترانزیت ریلی از داخل ایران برای صاحبان بار، مسائل سیاسی، معضلات تحریم و مسائلی از این دست مربوط می شود. در چنین شرایطی با توجه به اینکه هنوز راه حلی اصولی و مبتنی بر واقعیت برای حل موارد بالا ارائه نشده است، چگونه می توان از سودآور بودن این پروژه و افزایش ۲۰ برابری حجم ترانزیتی این مسیر از قبل ساخت این پروژه سخن گفت؟

حجم حمل ریلی بار از مرز اینچه برون، تنها ۱۵۴ هزار تن در سال

وی یادآور شد: از طرفی میزان مجموع حجم بارهای صادراتی و وارداتی ریلی از اینچه برون که فقط بخش اندکی از آنها ترانزیت است، به عنوان یکی از پایانه های مهم مسیر ترانزیت مد نظر این طرح، ۵۴ هزار و ۶۲ تن برای صادرات و ۱۰۴ هزار و ۸۵۴ تن برای واردات در سال ۱۳۹۷ گزارش شده است.

لاجوردی تصریح کرد: بنابراین با توجه به اینکه مسیر موازی برای بارهای مدنظر این پروژه، یعنی اینچه برون-تهران-بندرعباس، هم اکنون هم در حال بهره برداری است، این سؤال مطرح می شود که چرا تا کنون میزان عملکرد این مسیر (بندرعباس-اینچه برون) به عنوان مسیر جایگزین اما طولانی تر نسبت به مسیر طبس-شاهرود-اینچه برون، به این اندازه پایین بوده است؟

این کارشناس حمل و نقل ریلی اظهار داشت: حتی اگر پروژه ریلی اینچه برون-طبس با هزینه های هنگفت و سرسام آور احداث هم شود اما از آنجایی نهایتا بارهای ترانزیتی مسیر مذکور (اینچه برون-طبس) به محور شلوغ و پُر ترافیک بافق-بندرعباس منتهی می شود، لذا نمی توان حجم بالایی از ترانزیت ریلی برای این مسیر به عنوان نتیجه قطعی و حتمی ساخت این پروژه متصور بود. چرا که ظرفیت خط ریلی بافق بندرعباس محدود بوده و امکان عبور دادن حجم بیشتری از بار از این مسیر امکان پذیر نیست.

به گفته لاجوردی، مشخص نیست ادعای نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس مبنی بر وجود مطالعات توجیهی در این پروژه که ۲۰ برابر شدن تقاضای ترانزیت بار را در صورت احداث خط ریلی طبس-اینچه برون در پی دارد، در کدام مرکز پژوهشی اثبات شده که نهایتا به تایید وزیر راه و شهرسازی هم رسیده است. وزارت راه باید این طرح توجیهی را منتشر کند تا کارشناسان بتوانند صحت و سقم این ادعا را به بوته نقد بگذارند.

بالاخره فاینانس یا بودجه عمرانی؟

لاجوردی در خصوص تناقض میان ادعاهای نماینده مردم شاهرود در مجلس درباره وجود چندین سرمایه گذار از یک سو و همچنین گنجاندن بودجه احداث خط آهن اینچه برون-طبس در بودجه عمرانی سنواتی خاطرنشان کرد: با وجود پروژه در حال ساخت چابهار-سرخس که مزایای آن در تکمیل کریدور شمال-جنوب و اتصال کشورهای CIS به آب های آزاد بر کسی پوشیده نیست، چه نیازی به هزینه تراشی های بدون اولویت برای بودجه های محدود دولتی که هم اکنون به صورت قطره چکانی در حال تزریق به پروژه های موجود است، احساس شده است؟

چرا وزارت راه فاینانسرها را به پروژه چابهار نمی آورد؟

وی درباره ادعای دیگر حسینی شاهرودی مبنی بر وجود متقاضیان گسترده برای سرمایه گذاری در احداث این خط ریلی نیز بیان داشت: جالب تر آنکه مطابق ادعای این نماینده مجلس دهم، چندین هلدینگ بزرگ داخلی و خارجی تا به حال برای انجام عملیات این پروژه به صورت BOT و فاینانس اعلام آمادگی کرده اند؛ ولی با این وجود بناست این پروژه نیز به سرنوشت دیگر پروژه هایی که معطل بودجه های اندک و پر از اما و اگرهای دولتی اند، دچار شود. به نظر من بهتر نماینده شاهرود در مجلس ابتدا نسبت به اعلام اسامی فاینانسرهای داخلی و خارجی که برای ساخت راه آهن اینچه برون-طبس اعلام آمادگی کرده اند، اقدام کند و سپس دلیل اختصاص بودجه دولتی به این پروژه، علی رغم وجود این فاینانسر ها را شرح دهد.

لاجوردی افزود: اگر فاینانسرها مایل به سرمایه گذاری اند، چرا وزارت راه و شهرسازی پروژه مهمی مانند چابهار-زاهدان-سرخس را که در توسعه ترانزیت ریلی میان بندر چابهار با کشورهای آسیای میانه تأثیر بالایی دارد را به فاینانسرها معرفی نمی کند تا مجبور نباشد برای تکمیل راه آهن چابهار-زاهدان ۳۰۰ میلیون دلار از صندوق توسعه ملی برداشت کند؟

این کارشناس صنعت ریلی تأکید کرد: علت تلاش نمایندگان مجلس برای گنجاندن پروژه های عمرانی خصوصا ریلی در بودجه های سنواتی، نبود یک طرح جامع توسعه زیرساخت های حمل و نقل ریلی است تا به واسطه آن بتوان هم از تصویب پروژه های بدون اولویت و غیر اقتصادی که صرفا به دلیل فشارهای سیاسی و یا منافع شخصی، سربار بودجه های دولتی می شوند، جلوگیری کرد و هم اینکه بتوان با اولویت دهی به پروژه های موجود، با تزریق حداکثری بودجه، زمان اجرای پروژه هایی که منافع ملی را تامین می کند، کاهش داد.