نوشته‌ها

شرایط استان خوزستان و البته دو سه استان دیگر، به گونه‌ای شده که احساس می‌شود دوباره به روزهای سخت و بحرانی کرونا در کشور باز خواهیم گشت.

به گزارش خبرنگار مهر، روز گذشته بود که سخنگوی وزارت بهداشت، علاوه بر اینکه وضعیت استان خوزستان را همچنان خطرناک دانست، به چند استان دیگر نیز هشدار داد که اگر پروتکل‌های بهداشتی را جدی نگیرند، به سرنوشت خوزستان دچار خواهند شد.

کیانوش جهانپور، با اشاره به وضعیت قرمز در استان خوزستان، گفته است که استان های لرستان، سیستان و بلوچستان و آذربایجان شرقی نیز در حالت هشدار قرار دارند.

عباس متولیان مجری طرح پیمایش ملی کووید ۱۹، معتقد است که در صورت حذف زود هنگام و حذف کلی محدودیت‌های اجتماعی، خطر بروز موج‌های بعدی بیماری کرونا افزایش می‌یابد.

وی با اشاره به همکاری دانشگاه علوم پزشکی ایران و وزارت بهداشت، برای انجام یک مطالعه پژوهشی در کشور گفت: در این کار پژوهشی، میزان درک خطر و آگاهی جامعه در برابر بیماری کرونا رصد شده است.

متولیان ادامه داد: در حال حاضر تحلیل جداگانه ای برای هر استان نداریم اما با توجه به مطالعات صورت گرفته مشخص شده است که آگاهی مردم نسبت به بیماری کرونا، علائم و راه‌های پیشگیری از آن بسیار خوب است، مردم اقدامات پیشگیرانه را به خوبی می‌شناسند و آن را انجام می‌دهند. اما درک مردم از خطر کرونا نسبت به آنچه در مورد این بیماری واقعیت دارد، پایین است و این نگرانی وجود دارد که اگر محدودیت‌های اجتماعی به سرعت و یکباره برداشته شود مردم به درستی احساس خطر نمی‌کنند و رفتارهای پیشگیرانه را ادامه نخواهند داد.

وی افزود: بین برداشتن محدودیت‌های اجتماعی و کاهش اقدامات پیشگیرانه مردم رابطه مستقیم وجود دارد و فاصله گذاری فردی و اجتماعی، استفاده از ماسک و دستکش و شستشوهای مکرر به مرور کم می‌شود و خطر موج‌های بعدی این بیماری را شدت می بخشد.

مجری طرح پیمایش ملی کووید ۱۹ گفت: در نتایج تحقیقات ما این موضوع مشاهده شده است که مردم خطر ابتلاء را جدی نگرفته‌اند و باید بدانند مرگ و میر کرونا ۱۰ برابر بیشتر از آنفلوانزا است و تا ماه‌ها و هفته‌های بعد ادامه دارد و نباید نسبت به آن بی توجه باشیم.

در همین حال، علیرضا زالی فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران، با اشاره به وضعیت مراجعات کرونایی به بیمارستان‌های تهران، به خبرنگار مهر گفت: در حال حاضر میزان مراجعات سرپایی بیماران کرونایی نسبت به آمار بستری‌ها بیشتر شده و از این جهت وضعیت مراکز درمانی خوب است. اما، واقعیت این است که به دنبال بازگشایی برخی مشاغل و اصناف، شاهد افزایش تردد شهروندان در سطح شهر هستیم و این مسئله جای نگرانی دارد.

وی افزود: اگر قرار باشد این ترددها و رفت و آمدهای درون شهری بدون ملاحظات بهداشتی و رعایت فاصله گذاری اجتماعی باشد، قطعاً وضعیت دوباره بحرانی خواهد شد. لذا، انتظار می‌رود که مردم بتوانند پروتکل‌های بهداشتی را که حالا همه با آنها آشنا هستند، به درستی رعایت کنند.

زالی گفت: گرچه نسبت به روزهای گذشته شاهد کاهش آمار با شیب نسبتاً ملایم‌تری هستیم اما این شرایط را باید شکننده تلقی کنیم. زیرا به دلیل ذات فریب کارانه این ویروس، نوپدید بودن و ماهیت خاص تموج و شناور بودن آن در کلانشهرهایی نظیر تهران باید همچنان مراقبت کرده و احتیاطات لازم را به کار بندیم چون ممکن است به سرعت شرایط تغییر کند.

فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران افزود: با توجه به اینکه تعدادی از افراد ممکن است علائم بالینی نداشته باشند و به عنوان حامل در سطح شهر تردد کنند، می‌توانند به سرعت بیماری را منتشر کنند، بنابراین کمافی سابق باید تهران را یک شهر آلوده تلقی کنیم. به ویژه سطوحی که در تماس مشترک بین شهروندان است باید به عنوان سطح آلوده تلقی شود تا خلاف آن ثابت شود.

در همین حال، داوود یادگاری رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های عفونی و گرمسیری گفت: ممکن است روند رو به کاهش داشته باشیم ولی هنوز نمی‌توان پیش بینی کرد که با باز شدن دوباره مراکز مذهبی، مدارس و دانشگاه‌ها آیا با پیک بیماری در آینده روبرو خواهیم شد یا نه، برای همین بازگشایی‌ها باید با احتیاط انجام شود. ممکن است افزایش مجدد موارد بیماری را شاهد باشیم و از این جهت باید به این موضوع توجه کرد.

در روزهای اخیر که شاهد کاهش آمار بستری‌های بیماران کرونایی هستیم، اما تعداد مراجعات سرپایی در حال افزایش بوده است. به طوری که این آمار به بالای دو هزار نفر نیز رسید.

در این روزها که بیشتر مشاغل و اصناف به روال عادی بازگشته اند، مراکز تجاری دوباره به پاتوق و محل گذران اوقات فراغت برخی از شهروندان بدل گشته و این موضوع می‌تواند نگران کننده باشد. ضمن اینکه با افزایش ترددهای درون شهری، شاهد شلوغ شدن دوباره مترو و اتوبوس‌ها هستیم. وسایل نقلیه عمومی که رعایت فاصله گذاری اجتماعی در این دو مکان، تا حدودی غیر ممکن است. در همین حال، دستورالعمل اجباری شدن استفاده از ماسک در مترو نیز روی زمین ماند و به همان دو روز اول ختم گردید. زیرا، مشاهدات میدانی حکایت از این واقعیت دارد که خیلی از مسافران مترو، بدون ماسک هستند.

در همین حال، وزیر بهداشت، در واکنش به احتمال افزایش رفت و آمدهای روزانه مردم و اوج گرفتن دوباره بیماری کرونا در کشور گفت: هر لحظه ممکن است این ویروس از دروازه‌ای که از آن بی خبر هستیم، به ما گل بزند. بنابراین از مردم می‌خواهیم همانگونه که در شب‌های قدر و بازگشایی مساجد، پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کردند، این همراهی را فراموش نکنند.

سعید نمکی افزود: چنانچه مردم اوایل خرداد همانند ماه‌های گذشته با ما همراهی کنند، می‌توانیم به مردم بگوییم که تیرماه بسیار راحت تری خواهند داشت، اما اگر این همراهی وجود نداشته باشند، نمی دانم چگونه می‌توان تضمین کرد که روزهای سخت‌تری در پیش نداشته باشیم.

به نظر می‌رسد که بازگشایی‌ها و افزایش ترددهای روزانه مردم، می‌تواند زنگ خطری برای مسئولان نظام سلامت کشور باشد که از همین حالا، با مراجعات مردم به مراکز درمانی و بیمارستان‌ها مواجه خواهیم شد.

تهران- ایرنا- یک کارشناس بازار سرمایه معتقد است که اصلاح شاخص بورس رو به پایان است و به نظر می‌رسد از اواسط هفته جاری دوباره بازار در مسیر صعودی قرار گیرد و دیگر شاهد خرید و فروش‌های هیجانی در بازار نخواهیم بود.

امیرعلی امیرباقری امروز (شنبه) در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به روند معاملات بورس در هفته‌ای که گذشت اشاره کرد و افزود: در ابتدای هفته گذشته “شاخص کل” و “شاخص هم‌وزن” با ورود جریان نقدینگی از سوی حقیقی‌ها به رشد خود ادامه دادند و بعد از مقاومت‌هایی که شاخص بورس برای ورود به کانال یک میلیون واحد داشت در نهایت شاخص در نخستین روز هفته به این کانال راه پیدا کرد.

وی با بیان اینکه شاخص بورس برای تثبیت کانال یک میلیون واحد از روز یکشنبه وارد فاز اصلاحی شد، اظهار داشت: از روز یکشنبه به دلیل افزایش عرضه و ایجاد فشار فروش در بازار از سوی حقوقی‌ها ترسی در بازار ایجاد شد و بازار به پیش‌باز اصلاح قیمتی در نمادهای بزرگ و کوچک رفت.

امیرباقری بر اصلاح ایجاد شده در قیمت سهام در کنار وجود هیجان از سوی سرمایه‌گذاران تاکید و خاطرنشان کرد: تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران در سطح بالایی از مرحله سود بودند و با فروش‌های هیجانی مبادرت به عرضه سهام خود در بازار کردند، این فشار فروش زمینه ایجاد اضطراب و رفتارهای هیجانی سهامداران حاضر در بازار به خصوص از سوی تازه واردان را فراهم کرد و به مراتب منجر به ایجاد نوسان های متعدد در قیمت بسیاری از سهام شد.

این کارشناس بازار سرمایه این موضوع را از چند منظر مورد بررسی قرار داد و خاطرنشان کرد: در روزهای پایانی هفته گذشته سهم‌هایی که در چند روز گذشته در صف خرید سنگین قرار داشتند به دلیل هیجان در بازار از جانب کدهای تازه‌وارد که جریان نقدینگی را ملاک انتخاب سهام برای سرمایه‌گذاری قرار دادند در صف فروش قرار گرفتند.

وی معتقد است، عمده هیجان ایجاد شده از سوی سرمایه‌گذاران بر نمادهای معدنی و پالایشگاهی که از رشد پرشتاب بازار جا ماندند تاثیر گذار بود.

پیش‌بینی بورس تا پایان هفته

امیرباقری پیش‌بینی خود از روند معاملات بورس در هفته جاری را اینگونه بیان کرد: در روزهای آینده هیجان ایجاد شده در بازار فروکش می‌کند و دوباره بورس به مرحله رشد و عقلانیت خود باز خواهد گشت.

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در هفته جاری مسیر سهام از یکدیگر جدا می‌شود، در این میان اصلاح سهامی که رشدهای چندبرابری داشتند ادامه‌دار می‌شود و جریان نقدینگی وارد سهم‌های بنیادی خواهد شد که از رشد واقعی بازار جا ماندند.

وی اظهار داشت: قیمت برخی از سهام در یک سال اخیر بین ۵ تا ١٠ برابر رشد داشتند که این رشد ناشی از جریان ورود نقدینگی و افزایش نرخ تورم بوده و رشد این سهم‌ها از دلایل اقتصادی قوی برخوردار نیست.

امیرباقری افزود: سهامی که رشد چندبرابری و صورت‌های مالی نامناسب داشتند، اصلاحشان ادامه‌دار بوده و همچنان اقبال بازار به سمت سهم‌های بنیادی موجود در بازار خواهد رفت.

این کارشناس بازار سرمایه خاظر نشان کرد: با توجه به نقش اصلی سهم‌های بنیادی بر شاخص کل، انتظار می‌رود بازار به روند صعودی خود بازگردد و جو فروش چندانی در بازار حاکم نباشد.

وی اظهار داشت: براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته روند معاملات بازار در نخستین روز هفته با فشار فروش همراه است و از نیمه دوم معاملات شاهد بازگشت بازار به سمت روند افزایشی خواهیم بود.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه سهم‌هایی که رشدی بیش از ارزش ذاتی را تجربه کردند و به قیمت‌های غیرمتعارف دست پیدا کردند وارد فاز اصلاح قیمتی خواهند شد، خاطرنشان کرد: به سرمایه‌گذاران توصیه می‌شود جریان نقدینگی را معیار تصمیم‌گیری خود قرار ندهند و به طور حتم صورت مالی و میزان رشد سهام متناسب با صورت مالی را بررسی و بعد اقدام به خرید سهام کنند.

وی با بیان اینکه ترس ایجاد شده در بازار ناشی از احتمال ریزش شاخص بورس است، افزود: با توجه به ورود تعداد کثیری از سرمایه‌گذاران تازه وارد و حجم گسترده‌ای از نقدینگی از سوی این افراد به بازار احتمال رخ دادن اتفاقات غیرمنتظره در بازار کم است.

امیرباقری با اعلام اینکه به دلیل نگاه دولت و نظام به بورس به نظر می‌رسد بازار دوباره به روند صعودی خود بازگردد، افزود: در روزهای گذشته با اتفاقی که برای بازار سرمایه رخ داد، بازار ارز و طلا دستخوش اتفاقات قیمتی سنگین شده و به سمت روند صعودی پیش رفت که از این حیث باید بازار سرمایه به عنوان ویترین اقتصادی کشور مورد توجه مسئولین قرار گیرد.

اقتصاد آلمان در سه ماهه نخست امسال ۲.۲ درصد کوچک شد.

به گزارش ایسنا به نقل از اسوشیتدپرس، مرکز آمار آلمان در گزارشی اعلام کرد بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۰ به میزان ۲.۲ درصد کوچک شده که این رشد، ضعیف‌ترین رشد اقتصادی آلمان در طول ۱۱ سال اخیر محسوب می‌شود. هم چنین در مقایسه با مدت مشابه سال قبل نیز رشد اقتصادی منفی ۲.۳ درصد اندازه‌گیری شده است. هر چند این مرکز از ذکر دلیل این کاهش رشد محسوس خودداری کرده اما به نظر می رسد بخشی از این کاهش، متاثر از کاهش فعالیت واحدهای اقتصادی در نتیجه شیوع کرونا و اعمال قرنطینه بوده است.

بر مبنای سالانه نیز رشد اقتصادی آلمان در دوازده ماه منتهی به مارس منفی ۱.۹ اندازه‌گیری شده که ۲.۲ درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل و ۰.۴ درصد کمتر از برآورد اولیه دولت بوده است.

رز کالتروف، کارشناس مسائل اقتصادی اروپا در موسسه ” آکسفورد اکونومیکس” گفت: پیامدهای ویروس کرونا بر زنجیره تامین جهانی احتمالا روی عملکرد منطقه یورو و آلمان نیز موثر خواهد بود.

دولت آلمان برای حمایت از بخش های مختلف اقتصاد این کشور تاکنون ۷۵۰ میلیارد یورو در نظر گرفته و روند بازگشایی تدریجی کسب و کارها در بخشی از مناطق این کشور آغاز شده است.

هر چند آلمان در مقایسه با دو اقتصاد بزرگ دیگر اروپا یعنی انگلیس و فرانسه وضعیت بهتری دارد اما این کشور هنوز هم یکی از کانون های جدی درگیر با کرونا در این قاره است و دولت مجبور شده تا مدارس، فروشگاه ها و باشگاه های ورزشی را برای جلوگیری از شیوع بیشتر بیماری تعطیل کند.

تنها در ماه مارس میزان سفارشات کارخانه ها ۱۵.۶ درصد و میزان تولیدات صنعتی ۹.۲ درصد در مقایسه با ماه قبل کاهش پیدا کرده است.

اولاف شولتس، وزیر دارایی آلمان از در نظر گرفتن یک لایحه کاهش مالیاتی ۱۰۰ میلیارد یورویی به منظور کمک به شرکت های این کشور خبر داده است.

تهران – ایرنا – کاهش عرضه نفت به دلیل اجرای توافق اوپک پلاس و همچنین توقف تولید اجباری در برخی نقاط آمریکا و کانادا اتفاق افتاده، باعث رشد قیمت هفتگی نفت شد.

قیمت نفت بعد از گزارش دبیرخانه اوپک مبنی بر اینکه کاهش تولید نفت می تواند بیشتر از ۲۰ میلیون بشکه در روز باشد، با جهش قیمت همراه شد.

این در حالی است که در هفته گذشته تولیدکنندگان بزرگی مانند عربستان، کویت و امارات اعلام کردند سطح تولید خود را بیشتر از توافق اعلام شده ‌کاهش می دهند.

در کنار این موضوع تولیدکنندگان نفت آمریکا نیز مجبور به کاهش تولید خود شدند زیرا علاوه بر نبود مخازن برای نگهداری نفت تولیدی، هزینه تولید طلای سیاه در برخی نقاط این کشور به مراتب بالاتر از قیمت نفت بود و این موضوع تولید نفت در این مناطق را غیر اقتصادی می کرد.

این عوامل دست با دست هم داد تا با کاهش عرضه نفت در جهان که به صورت داوطلبانه و یا غیر داوطلبانه صورت گرفت، قیمت نفت تقویت شود.

همچنین با کاهش محدودیت های قرنطینه، تقاضا بردی سوخت نیز افزایش پیدا کرده که شاهد تاثیر مثبت آن بر قیمت نفت هستیم.

مجموع این فاکتورها باعث شد تا نفت برنت در معاملات هفته گذشته از ۳۰ دلار و ۹۷ سنت به ۳۲ دلار و ۵۰ سنت در هر بشکه برسد و رشد پنج درصدی را تجربه کند.

نفت شاخص آمریکا رشد بزرگتری را ثبت کرد و ۲۰ درصد گران شد تا از ۲۴ دلار و ۷۴ سنت ابتدای هفته به ۲۹ دلار و ۶۵ سنت در پایان معاملات روز جمعه برسد.

اگرچه روند عرضه و تقاضا در بازار نفت حکایت از تعادل در آینده دارد اما ذخیره نفت خام در خشکی و دریا همچنان تا مدت ها می تواند بر این بازار و قیمت ها سایه بیاندازد.

شاخص کل بورس روز سه‌شنبه اولین افت جدی خود را در سال ۹۹ تجربه کرد. تلاش برای ذخیره سود پس از رشد ۱۰۴ درصدی شاخص از ابتدای سال و همزمان با آن التهاب بازارهای موازی را می‌توان از مهم‌ترین دلایل افزایش عرضه سهام برشمرد.

البته به‌دنبال افت قیمت‌ها، خریداران نیز پرقدرت وارد شدند تا رکورد ارزش معاملات خرد به حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان برسد. در عین حال دیروز شاهد تغییر زمین بازیگران بورسی و بازگشت حقوقی‌ها پس از ۳۶ روز غیبت در سمت خرید سهام بودیم.

فشار عرضه‌ای که شمه‌ای از آن در معاملات روز دوشنبه مشاهده شده بود، دیروز گریبان قریب به اتفاق سهام را گرفت و پس از ثبت رشد بیش از ۱۰۴ درصدی شاخص کل بورس از ابتدای سال جدید تا پایان معاملات روز دوشنبه، این نماگر سرخ‌پوش شد. از این رو روز گذشته دماسنج تالار شیشه‌ای با افت بیش از ۲۶ هزار واحدی که بیشترین درصد کاهش از ۲۴ اسفند ۹۸ بود، تا کانال یک میلیون و ۲۱ هزار واحدی عقب‌نشینی کرد. بورس‌بازان در حالی شاهد معاملاتی منفی در روز گذشته بودند که در دو ماه اخیر با رشد بی‌وقفه سهام خود مواجه شده و رشدهای دو برابری و بیشتر از آن را کسب کرده بودند. از این رو فروش سهام به انگیزه شناسایی سود امری طبیعی قلمداد می‌شود. البته روز سه‌شنبه برای برخی از معامله‌گران فرصت خرید سهامی بود که روزهای گذشته در صف‌های طولانی تقاضا مجال خرید نمی‌دادند. با این حال سهامدارانی هم بودند که هراسان شدند و خروج از بازار را در اولویت خود قرار دادند. همین تقابل میان عرضه و تقاضا سبب شد تا ارزش خرد معاملات بورس تهران از ۱۹هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان فراتر رود و رکوردی جدید در کارنامه تاریخی بورس تهران ثبت شود.

اولین اصلاح جدی سهام بعد از دو ماه

بعد از نزدیک به دو ماه، اولین اصلاح جدی شاخص سهام را شاهد بودیم. طی دو هفته اخیر نیز فروشندگان دست به ماشه‌ای دیده می‌شدند که در تقاضای بالا برای خرید سهام توان خودنمایی نداشتند. از این رو بعد از ریزموج‌های اصلاحی طی روزهای گذشته سرانجام دست به دست دادن چند فاکتور، قریب به اتفاق سهام را تحت فشار قرار داد و حتی به تازه‌واردهای بازار نیز رحم نکرد. در این میان دلایل و البته بهانه‌های مختلفی برای معاملات روز سه‌شنبه بورس تهران مطرح می‌شود. از بازگشایی غول خودرویی سایپا گرفته تا دلایل تکنیکال که البته نظر مشترکی درخصوص آن دیده نمی‌شود. با این حال آنچه مشخص است وجود معامله‌گران تازه‌وارد و البته شناسایی سود بعد از صعود بیش از ۱۰۰ درصدی شاخص کل از ابتدای سال ۹۹ را می‌توان از دلایل اصلی روند دیروز بورس تهران ارزیابی کرد.

موج بازگشایی غول‌های خودرویی از یکشنبه

دو ماهی بود که بورس تهران در غیاب نمادهای بزرگ خودروساز به معاملات روزانه خود ادامه می‌داد. در این راستا دو خودروساز بزرگ یعنی سایپا و ایران‌خودرو از اواخر سال ۹۸ به سبب برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده برای تصویب افزایش سرمایه متوقف شدند. شرکت گسترش سرمایه‌گذاری ایران‌خودرو نیز دیگر زیرمجموعه گروه خودرو و ساخت قطعات بود که تقریبا برای همین مدت متوقف بود و اوایل اردیبهشت‌ماه بازگشایی شد. بازگشایی پرحاشیه‌ای که در نهایت با رشد قیمت بیش از ۱۰۰ درصدی قیمت سهام این بنگاه اقتصادی در روز بازگشایی همراه شد. سایپا نیز پس از یک بار ابطال معاملات، سرانجام روز دوشنبه به گردونه معاملات بازگشت و با تکرار بازگشایی «خگستر» بیش از ۱۰۰ درصد رشد قیمت را تجربه کرد. در این میان برخی از تحلیلگران بازار بازگشت «خساپا» را دلیلی بر افزایش عرضه سهام طی معاملات روز گذشته عنوان می‌کنند و معتقدند این بازگشایی در کنار ثبت افزایش سرمایه شرکت ایران خودرو و بازگشت قریب‌الوقوع این نماد بر روی تابلو سبب فشار عرضه در سایر سهم‌ها به انگیزه تامین نقدینگی و خرید در نماد غول‌های خودرویی شده است. با این حال به‌نظر می‌رسد باید به‌دنبال دلایل دیگری هم برای اصلاح دیروز شاخص سهام گشت.

صف‌نشینی آماتورها از خرید به فروش

یکی از ویژگی‌های معاملات بورس تهران در شرایط فعلی ورود فزاینده سهامداران آماتور، بی‌تجربه و ناآشنا به بازار است که به علت محدودیت‌های معاملاتی نظیر دامنه نوسان قیمت به تشدید موج‌های هیجانی انجامیده است. سرمایه‌گذارانی که طی همین ماه‌های اخیر با احساس جاماندگی از روند صعودی بازار، سهامدار شده‌اند و با هر جرقه‌ای جایگاه خود در صف خرید و فروش را تغییر می‌دهند. یک روز در صف خرید می‌نشینند تا شاید اقبال به آنها روی آورده و سهام شرکت موردنظر را به پرتفوی خود بیفزایند و یک روز دیگر با ترس و دلهره ماشه فروش را می‌چکانند. در واقع این طیف از فعالان سهام تنها با نگاه به رفتار گروهی در این روزها طی طریق می‌کنند و به دیگر مسائل پیرامونی بازار چه بنیادی و چه تکنیکال توجه چندانی ندارند.

تهدیدی برای نقدشوندگی بازار

ضعف هسته معاملاتی سال‌هاست معامله‌گران بازار سهام را کلافه کرده است. طی یک‌سال اخیر با افزایش حجم ورود نقدینگی به بازار و افزایش محسوس ارزش معاملات خرد سهام، این معضل جدی‌تر شده و دیگر انجام معامله در ساعات معمول معاملات به امری غیرممکن بدل شده است. این مهم در سایه انفعال مقام سیاست‌گذار برای حل مشکل اصلی، معاملات را چند شقه کرده است. ساعت اصلی معاملات یعنی ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ ظهر سهامی که مشکل خاصی ندارند و روند معمول خود را طی می‌کنند معامله می‌شوند. در فاز دوم نوبت به سهام تازه‌وارد بازار می‌رسد که مبادا به سبب افزایش هیجان معامله‌گران سامانه را درگیر خود کند. از این رو دادوستد سهم‌های عرضه‌ اولیه به بعد از ساعت رسمی بازار سهام یعنی ۱۲:۳۰ دقیقه موکول شده و عموما تا ساعت ۱۳:۳۰ ادامه پیدا می‌کند. فاز سوم به مثابه وقت اضافه به سهامی اختصاص پیدا می‌کند که از نظر ناظر بازار شرایط نرمالی ندارد. در دو روز معاملاتی اخیر «سایپا» وارد فاز سوم بازار شد و به تنهایی مورد دادوستد قرار گرفت. از این رو معاملات سه‌پرده‌ای و ناهمزمانی معاملات کل بازار عملا بازار را چند شقه کرده است. به بیان دیگر، اختلاف زمانی انجام معاملات نقدشوندگی که مهم‌ترین مزیت بورس به‌شمار می‌رود را کاهش داده است.

التهاب در بازارهای موازی

التهاب در بازارهای موازی نیز مزید بر علت شده تا شاهد افزایش فشار عرضه در کلیت بازار سهام باشیم. سکه و ارز از ابتدای هفته تا روز گذشته به ترتیب با افزایش ۸ و ۵ درصدی قیمت همراه شده‌اند. دلار دیروز جدی‌ترین رشد روزانه از ۱۱ اسفند را تجربه کرد و به نرخ ۱۷هزار و ۱۳۰ تومان رسید. در بازار آزاد خودرو در حالی که قیمت پراید به‌عنوان شاخصی از قیمت در این بازار تا ۹۰ میلیون تومان هم گزارش شده، شورای رقابت دوشنبه قیمت رسمی این خودرو را کمتر از نصف قیمت بازار آزاد تعیین کرده است. موضوعی که شاید یکی از دلایل مهم برکناری وزیر صمت و ارجاع مجدد قیمت‌گذاری خودرو به شورای رقابت بود. خبرهایی که پس از حدود دو ماه آرامش روانی بورس‌بازان را بر هم زد و موجی از فشار فروش را در کل بازار سهام ایجاد کرد. در واقع، تصویر مثبتی که فعالان سهام نسبت به سیاست‌گذار در کنترل نقدینگی و مدیریت نرخ‌ها در بازارهای دارایی داشتند در دو روز اخیر تغییر کرد و نگرانی جای آن را گرفت. با این حال، سیر ورود آحاد مردم به بورس و افزایش مستمر تقاضا که رکورد جدیدی را طی روز گذشته برای ارزش معاملات در پی داشت، سبب شده تا بسیاری اصلاح قیمت‌ها را لازم اما موقتی بدانند.

خودنمایی حقوقی‌ها یا خروج حقیقی‌ها؟

دیروز همزمان با اصلاح ۵/ ۲ درصدی شاخص سهام، پس از ۳۶ روز غلبه سهامداران خرد در سمت خرید سهام، خالص تغییر مالکیت سهام به سمت بازیگران حقوقی تغییر جهت داد. از این رو در این مسیر روز سه‌شنبه هر چند خالص حجم تغییر مالکیت‌ها به میزان یک میلیارد و ۶۱ میلیون سهم در مسیر حقوقی به حقیقی بود اما خرید مثبت حقوقی‌ها در سهام گران‌قیمت بازار سبب شد تا ارزش خالص تغییر مالکیت‌ این روز بورس تهران به میزان ۲۵۶ میلیارد تومان به سمت معامله‌گران عمده ثبت شود. در میان ۳۸ صنعت فعال بورسی نیز دیروز بیشترین خالص خرید بازیگران حقوقی در سهام زیرمجموعه گروه محصولات شیمیایی رقم خورد. به این ترتیب دیروز ۲۹۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان از سبد سهام معامله‌گران خرد به پرتفوی حقوقی‌ها افزوده شد. پس از آن نیز فلزی‌ها شاهد خالص تغییر مالکیت ۶۷ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومانی در مسیر حقیقی به حقوقی بودند. دارویی‌ها نیز دیروز مورد توجه معامله‌گران عمده بازار قرار گرفتند و خالص خرید ۵۶ میلیارد تومانی را رقم زدند. در میان شرکت‌های بورسی نیز نماد معاملاتی پالایش نفت تبریز در اولویت خرید معامله‌گران عمده قرار گرفت. دیروز ۳۹ میلیون سهم «شبریز» به ارزش ۱۰۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان در سمت حقیقی به حقوقی جابه‌جا شد. «پارسان» نیز دیروز مورد توجه بازیگران حقوقی بازار قرار گرفت. در این نماد معاملاتی روز گذشته بیش از ۴۱ میلیون و ۳۰۰ هزار سهم به ارزش ۶۹ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان از سبد سهام معامله‌گران خرد به پرتفوی حقوقی‌ها افزوده شد. «خبهمن» نیز در این روز با خالص خرید حدود ۵۷ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومانی به سمت حقوقی‌ها همراه شد. در آن‌سوی بازار اما این نمادهای زیرمجموعه گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری بورس تهران بودند که مورد توجه معامله‌گران خرد بازار قرار گرفتند. بانکی‌ها در این روز شاهد جابه‌جایی حدود ۱۵۱ میلیارد و ۱۵۰ میلیون تومان نقدینگی در مسیر حقوقی به حقیقی بودند. همچنین دیروز درگروه فرآورده‌های نفتی، ۸۶ میلیارد و ۹۱۵ میلیون تومان به سبد سهام حقیقی‌ها افزوده شد. گروه مخابرات نیز دیروز با خالص خرید ۴۸ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومانی معامله‌گران خرد بازار همراه شدند.

دنیای اقتصاد

قیمت نفت روز چهارشنبه به دلیل نگرانی سرمایه‌گذاران نسبت به موج دوم شیوع ویروس کرونا در کشورهایی که کاهش محدودیتهای قرنطینه را آغاز کرده‌اند و همچنین رشد ذخایر نفت آمریکا کاهش پیدا کرد.

به گزارش ایسنا، بهای معاملات آتی نفت برنت ۵۸ سنت معادل ۱.۹ درصد کاهش یافت و به ۲۹ دلار و ۴۰ سنت در هر بشکه رسید. این شاخص روز سه شنبه ۱.۲ درصد افزایش داشت.

بهای معاملات آتی وست تگزاس اینترمدیت آمریکا ۳۹ سنت معادل ۱.۵ درصد کاهش پیدا کرد و به ۲۵ دلار و ۳۹ سنت در هر بشکه رسید. نفت آمریکا روز گذشته با حدود هفت درصد افزایش بسته شده بود.

نگرانیها نسبت به رشد ذخایر نفت آمریکا تحت الشعاع درخواست عربستان سعودی برای کاهش تولید به مدت طولانی‌تر به منظور متعادل شدن بازار نفت قرار گرفت. این کشور روز دوشنبه اعلام کرد که در ژوئن یک میلیون بشکه در روز دیگر به کاهش تولید خود اضافه خواهد کرد و مجموع تولیدش را به ۷.۵ میلیون بشکه در روز می‌رساند. بلافاصله امارات متحده عربی و کویت اعلام کردند مجموعا ۱۸۰ هزار بشکه در روز به کاهش تولیدشان اضافه می‌کنند.

به گفته استفن اینس، استراتژیست بازار در شرکت اکسی کورپ، اگرچه بازار در خصوص بخش عرضه آسودگی خاطر بیشتری پیدا کرده است اما توجهات معطوف ریسکهای مربوط به کاهش محدودیتهای قرنطینه باقی مانده است.

آنتونی فاوچی، کارشناس بیماریهای مسری آمریکا به کنگره اعلام کرده که تسهیل محدودیتهای قرنطینه ممکن است باعث شیوع موج جدیدی از ابتلا به کرونا شود که تاکنون جان ۸۰ هزار آمریکایی را گرفته و به اقتصاد این کشور به شدت صدمه زده است.

موارد جدیدی از ابتلا به کرونا در چین و کره جنوبی گزارش شده که بحران کرونا در آنجا زودتر از سایر کشورهای جهان آغاز شده بود.

در بخش عرضه، هیات دولت عربستان سعودی از کشورهای اوپک پلاس درخواست کرده بود به منظور احیای بازار جهانی نفت، کاهش تولید بیشتری صورت دهند.

گروه اوپک پلاس که متشکل از اوپک، روسیه و سایر تولیدکنندگان است، در واکنش به سقوط ۳۰ درصدی تقاضای جهانی برای نفت، تحت توافق جدیدی تولیدش را مجموعا ۹.۷ میلیون بشکه در روز در ماه‌های مه و ژوئن کاهش خواهد داد.

در این بین، گزارش موسسه امریکن پترولیوم نشان داد که ذخایر نفت آمریکا در هفته گذشته ۷.۶ میلیون بشکه رشد کرده و به ۵۲۶.۲ میلیون بشکه رسیده است در حالی که تحلیلگران رشد ذخایر به میزان ۴.۱ میلیون بشکه را پیش بینی کرده بودند. آمار رسمی از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا بعدازظهر روز چهارشنبه منتشر می‌شود.

بر اساس گزارش رویترز، اداره اطلاعات انرژی آمریکا در گزارش ماهانه خود که روز سه شنبه منتشر شد، پیش‌بینی خود از رشد تقاضای جهانی برای نفت در سال ۲۰۲۰ را به میزان دو میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه در روز کاهش داد و ۸.۱۳ میلیون بشکه در روز برآورد کرد. همچنین برآورد رشد تقاضای جهانی برای نفت در سال ۲۰۲۱ را به میزان ۵۸۰ هزار بشکه در روز کاهش داد و ۶.۹۹ میلیون بشکه در روز برآورد کرد.

مدتی است که سازمان برنامه و بودجه به دستگاه‌ها مجوز افزایش ۵۰ درصدی حقوق بر اساس امتیاز فصل دهم قانون خدمات کشوری را داده، اما هنوز نهادها نسبت به این افزایش اقدامی نکرده‌اند.

به گزارش باشگاه خبرنگارن ، هر ساله دولت‌ها برای افزایش حقوق کارمندان خود برنامه‌ریزی‌های ویژه‌ای را انجام می‌دهند که یکی از این برنامه‌های اجرایی، فصل دهم قانون خدمات کشوری است. این قانون این اجازه را به دستگاه‌ها می‌دهد که با دریافت مجوز از سازمان برنامه و بودجه کشور و دستور العمل سازمان اداری و استخدامی نسبت به افزایش حقوق کارکنان خود از طریق منابع و بودجه طبق فصل دهم این قانون ( خدمات کشوری) اقدام کنند.

سی ام بهمن ماه سال گذشته بود که محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور طی ابلاغیه‌ای مجوز استفاده همه دستگاه‌های کشور از فصل دهم قانون خدمات کشوری را صادر کرد. یعنی دستگاه‌ها قادر بودند تا از طریق مولدسازی دارایی‌های خود منابع مورد نیازشان را برای افزایش ۵۰ درصدی و حق جذب کارمندان استفاده کنند. به طور مثال یکی از دستگاه‌هایی که قبل از پایان سال ۹۸ فصل دهم قانون خدمات کشوری را اجرا کرد آموزش و پرورش بود.

در این بین دستگاه‌هایی هم هستند که منابع لازم برای افزایش این حقوق‌ها را ندارند. سازمان برنامه و بودجه کشور به این نهادها پیشنهاد استفاده از هزینه‌های سایر را داده است، به نحوی که این دستگاه‌ها به جای افزایش هزینه‌هایی از جمله اضافه کاری و تشویقی کارمندان این رقم را بر حقوق آنان اعمال می‌کنند تا در زمان بازنشستگی حقوق این افراد با درصد بالاتری بسته شود.

گفتنی است، هزینه‌هایی از جمله اضافه کاری و تشویقی برای کارمندان در احکام این کارمندان تاثیری ندارد و سازمان برنامه و بودجه به این نهادها توصیه می‌کند تا هزینه‌های سایر را بکاهند و این رقم را به حقوق ثابت آن‌ها منتقل کنند.

این روزها اعتراض‌های زیادی در خصوص عدم اجرایی شدن این قانون در نهادهای کشوری به گوش می‌رسد، این که بسیاری از دستگاه‌ها با در دست داشتن مجوز سازمان برنامه و بودجه کشور هنوز اقدامی نکرده‌اند به پاسخ سازمان اداری و استخدامی و بررسی آن باز می‌گردد.

بر همین اساس به سراغ سازمان اداری و استخدامی برای بررسی این موضوع رفتیم که متاسفانه هیچ پاسخی به این سوال که تا کنون کدام دستگاه‌ها این افزایش را در حقوق کارمندان خود اعمال کرده‌اند، نداد.

سخنگوی طرح آزادسازی سهام عدالت گفت: حدود ۵ میلیون نفر تاکنون درخواست مدیریت مستقیم سهام عدالت خود را داشته اند.

به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از صدا و سیما، حسین فهیمی سخنگوی طرح آزادسازی سهام عدالت گفت: تاکنون یک و نیم میلیون نفر برای دریافت کد بورسی فعال، احراز هویت شده اند.

فهیمی در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما با بیان اینکه با ابلاغ رهبر معظم انقلاب ۴۹ میلیون نفر وارد بازار سرمایه خواهند شد افزود: نوسازی زیرساخت‌های این بازار از سال‌های گذشته آغاز شده است و جای نگرانی برای ورود این افراد وجود ندارد.

وی گفت: البته دو و نیم میلیون نفر از دارندگان سهام عدالت در ۱۰ سال اخیر فوت کرده اند که دارایی آنان به وراثشان منتقل می‌شود.

فهیمی افزود: ۳۶ میلیون نفر کد بورسی را دریافت کرده اند و از این تعداد یک و نیم میلیون نفر احراز هویت شده اند و بر اساس تصمیم کمیسیون فرعی شورای عالی بورس، افراد باقیمانده اگر در نظام بانکی احراز هویت شده باشند برای دریافت کد بورسی فعال نیاز به احراز هویت نخواهند داشت.

وی گفت: این افراد شماره شبای خود را به سامانه سازمان خصوصی سازی samanese.ir وارد کنند و از احراز هویت برای دریافت کد بورسی فعال معاف شوند.

فهیمی افزود: برای دریافت و ارسال اطلاعات نیز به شماره تلفن همراه درست و متعلق به سهامداران نیاز داریم که این شماره را نیز سهامداران به این سامانه ارائه دهند.

وی گفت: سامانه سازمان خصوصی سازی تا ۸ خرداد آماده دریافت شماره شبای متقاضیان دریافت کد فعال بورسی است. ۸ خرداد نیز اطلاعیه مرحله بعد برای اینکه سهامداران حجم دارایی‌های خود را ببینند صادر می‌کنیم.

فهیمی گفت: برای فروش سهام عدالت، خدمات بازار سرمایه را به خانه‌های مردم می‌بریم به طوری که کسی که می‌خواهد سهام خود را بفروشد نیاز به مراجعه به جایی نداشته باشد. حدود ۵ میلیون نفر تاکنون درخواست مدیریت مستقیم سهام عدالت خود را داشته اند.

وی با بیان اینکه مسئولیت خرید سهام بر عهده خود سرمایه گذار است گفت: ورود مستقیم برای خرید سهام برخی شرکت‌ها که قیمت گذاری آن بر اساس عرضه و تقاضاست و قیمت درستی ندارد برای سرمایه گذاران جدید کار درستی نیست.

فهیمی افزود: از سال ۸۲ تا سال ۸۵ بیست تالار منطقه‌ای ایجاد شد که بر اساس آن سالانه ۲۰ هزار نفر وارد بورس شدند، اما در سال ۸۵ و با ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ سالانه ۱۰۰ هزار نفر وارد بورس شدند که تا سال ۹۶ ادامه داشت. در سال ۹۸ ششصد و هشتاد هزار نفر و از ابتدای سال تاکنون ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار فرد جدید وارد بورس شده اند.

وی در پایان اظهار داشت: نیازی به افزایش کارگزاری‌ها نیست و انتخاب درست مردم در خرید سهام موجب ایجاد بازار با نشاط سرمایه در ماه‌های آینده می‌شود.

محمدرضا معتمد مدیر نظارت بر نهاد‌های مالی نیز با بیان اینکه در سال ۹۸ و ۹۹ استقبال سرمایه گذاران از بازار بورس نسبت به گذشته مناسب بود گفت: مراحل آماده سازی برخی شرکت‌ها برای عرضه به بورس در سال‌های قبل انجام شده است و اکنون در بورس و فرابورس، ۶۵۰ شرکت، پذیرفته شده و مورد معامله قرار گرفته اند.

وی افزود: توسعه بازار سرمایه در گذشته انجام شده است و شرکت‌هایی که در بورس پذیرفته شده اند به نسبت سهام شناور، ​​ آزادی که قابلیت معامله داشته باشد وجود دارد.

معتمد گفت: در حوزه سرمایه گذاری با درآمد ثابت، صندوق‌های سرمایه گذاری، روی سقف حرکت می‌کنند، اما صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی و مختلط ظرفیت‌های خالی بسیار زیادی دارند. ظرفیت‌ها و سقف‌هایی که برای صندوق‌ها ایجاد شده مناسب است.

مدیر نظارت بر نهاد‌های مالی گفت: اکنون ۱۰۸ کارگزاری با هزار و ۷۰۰ درگاه داریم و باید به سمت افزایش کیفیت خدمات کارگزاران حرکت کنیم.

وی با بیان اینکه نیازی به افزایش کارگزاری‌ها نیست افزود: می‌توان درگاه‌های سیستم بانکی را برای آموزش به سرمایه گذاران بورس تجهیز کنیم، زیرا سیستم بانکی بازار سرمایه و پول را می‌شناسد.

معتمد گفت: میانگین زمانی که یک شرکت بخواهد وارد بورس شود بین یک تا سه ماه است.

وی افزود: بازار سرمایه در ماه‌های آینده فراز و فرود‌هایی خواهد داشت و اصلاحات قیمتی انجام می‌دهد و برآیند این بازار بر اساس شرایط کلی اقتصاد کشور است.

محمدرضا پورابراهیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در این برنامه گفت: باید بر فضای خارج از مجموعه شرکت‌ها و گروه‌هایی که در فضای مجازی فعالند در بحث قیمت سهام نظارت شود.

وی افزود: در یک ماه ۸۰ گروه جدید در فضای مجازی درباره بورس ایجاد شده که ۱۶ میلیون پیام درباره بازار سرمایه ارسال کرده است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: بخشی از گروه‌ها در فضای مجازی برای دستکاری بازار ایجاد شده اند که مدیریت بازار سرمایه باید درباره آن‌ها اقدام کند تا موجب اشکال در قیمت گذاری نشوند.

وی افزود: ضوابط، آیین نامه‌ها و قوانین موجود متناسب با شرایط کنونی بازار سرمایه نیست و باید تغییرات جدی در آن انجام شود.

پورابراهیمی گفت: اکنون ارزش درصدی از سهام شرکت‌های بورسی و فرابورسی با هیچ معیار، منطق و کار کارشناسی همخوانی ندارد و اگر این مسئله استمرار یابد به جای استفاده از فرصت بازار سرمایه برای جذب نقدینگی و هدایت آن به سمت تولید، فرو ریختن قیمت‌ها را خواهیم دید و این برای مردم و شرکت‌ها نگران کننده است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس افزود: با افزایش حجم بازار و کد‌های معاملاتی و نهاد‌های مالی باید ساز و کار‌هایی برای جلوگیری از انحصار و تسهیل کار‌ها انجام شود.

پورابراهیمی گفت: اکنون بهترین زمان برای عرضه سهام شرکت‌های وابسته به بانک‌ها که در قالب شرکت‌های سرمایه گذاری هستند است، اما این شرکت‌ها با رویکرد خرید وارد بورس شده اند به جای اینکه سهام خود را عرضه کنند.

وی افزود: عطش خرید سهام در بازار سرمایه وجود دارد و ۴۰ هزار میلیارد تومان منابع جدید در چند هفته اخیر به سمت این بازار آمده است و دولت باید سهام شرکت‌های وابسته به بانک‌ها را در بورس عرضه کند.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: اگر عرضه سهام دولت در سرفصل‌های بودجه‌های عمومی کشور وجود داشته باشد دولت می‌تواند آن را در قالب هزینه‌های جاری استفاده کند. عرضه سهام حوزه بانک‌ها نیز به منابع بانکی باز می‌گردد.

محمودرضا خواجه نصیری کارشناس بازار سرمایه نیز در این برنامه گفت: آمدن مردم به بازار سرمایه کار بسیار خوبی است، اما چگونگی ورود آنان اهمیت دارد، زیرا بازار سرمایه بسیار تخصصی است و مردم از کارشناسان این بازار استفاده کنند.

وی افزود: پیش بینی بازار سرمایه به نقدینگی این بازار و آنچه که دولت انجام می‌دهد بستگی دارد، زیرا اگر سیاست‌های دولت در جهت بهبود وضع و سوددهی شرکت‌ها باشد در آن صورت بورس نیز سود خواهد کرد.

انتهای پیام/

تهران – ایرنا – اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در نامه‌ای خطاب به عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی، ضمن انتقاد مجدد از بخشنامه رفع تعهد ارزی صادرکنندگان، عدم حضور بخش خصوصی در تصمیم‌گیری‌ها را موجب اتخاذ تصمیمات غیرعملیاتی دانست و به ارایه پیشنهادهایی با هدف بهبود شرایط تولید پرداخت.

به گزارش اتاق بازرگانی ایران، «غلامحسین شافعی» در این نامه ۱۲ بندی، جوابیه رئیس کل بانک مرکزی به نامه قبلی رئیس اتاق ایران در زمینه شرایط رفع تعهد ارزی صادرکنندگان را مورد توجه قرارداده و نکاتی را درباره مفاد این جوابیه، مطرح کرده است.

رئیس اتاق ایران تاکید کرده است که در اطلاعیه بانک مرکزی تحت‌عنوان «نحوه بازگشت ارز حاصل از صادرات سال‌ ۹۸ و رفع تعهد ارزی سال ۹۹»، مسئله ۲۰درصد مرتبط با تعدیل میزان صادرات حذف شده که این موضوع نه تنها بر خلاف توافق صورت گرفته، بلکه در تناقض با اطلاعیه رسمی آن بانک است.

به باور شافعی، تحریم‌های ظالمانه شرایط خاصی را برای فعالان اقتصادی به‌خصوص در بخش صادرات ایجاد کرده و عملاً سیستم بانکی و مبادلات عادی جهانی را درهم ریخته است. در چنین شرایطی ضمن اینکه بار هزینه‌های اضافی برای بازاریابی مجدد کالاهای صادراتی ایجاد کرده، عملاً توان رقابتی بنگاه‌های داخلی را نیز به شدت تضعیف و صادرکنندگان داخلی را ناگزیر کرده تا با شرایط ناعادلانه‌تری، از منظر قیمت و دریافت وجه، با بازرگانان خارجی مقابله کنند. کما اینکه این موضوع درخصوص نفت و سایر مشتقات نفتی که دولت محترم به طور مستقیم درگیر آنهاست، صدق می‌کند.

او در این نامه با اشاره به اصل ۴۴ قانون اساسی، تاکید کرده است: باوجود سال‌ها درخواستِ بخش خصوصی مولد جهت قرارگیری در مراکز تصمیم‌گیری اقتصادی، همچنان حتی در این شرایط بحرانی اقتصادی از این مهم غفلت شده و تصمیمات اقتصادی بدون حضور نمایندگان بخش خصوصی، ازجمله در کمیته موضوع ماده (۲) اتخاذ می‌شود. اگر چنانچه نمایندگان بخش خصوصی در این کمیته حضور می‌داشتند، مطمئناً تصمیمات به صورت منطقی‌تر و منطبق‌بر امکانات اجرایی کاربردی تحت شرایط فعلی، اخذ می‌شد.

شافعی تاکید کرد که به غیر از عدم مشارکت بخش خصوصی در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی، شاهدیم که در بحران‌ها، تصمیماتی اتخاذ می‌شود که بر مبنای آزمون و خطا بوده، درحالی که بخش خصوصی در ایجاد آنها هیچگونه اختیار و دخالتی ندارد، اما در نهایت این بخش خصوصی است که باید فشارهای وارده را تحمل کرده و در جهت جبران نتایج این بحران‌ها یاری‌رسان باشد.

رئیس اتاق ایران در این نامه خاطرنشان کرده است: اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با قبول مسئولیتی که قانونگذار از منظر ارایه نظرات مشورتی اقتصادی به قوای سه گانه به آن محول کرده است، همواره سعی بر آن داشته تا با رصد موضوعات و وقایع و انطباق آن با شرایط روز اقتصاد کشور و جهان، بهترین راهکارها را برای کمک به توسعه اقتصادی کشور و دست یافتن به اهداف ملی پیشنهاد کند.

شافعی همچنین در این نامه به ابهاماتی که رئیس کل بانک مرکزی در مورد برخورد با کارت های بازرگانی متخلف، مطرح کرده بود، نیز پاسخ داده است.

متن کامل نامه ۱۲بندی به رئیس کل بانک مرکزی به شرح زیر است:

احتراماً، با عرض تبریک ماه مبارک رمضان و قبولی طاعات و عبادات و آرزوی توفیق روزافرون برای ملت ایران و همه سیاستگذاران و فعالان اقتصادی کشور در سالی که توسط مقام معظم رهبری، «سال جهش تولید» نامگذاری شده، آن هم در ایامی که تحریم‌های اقتصادی و بحران کرونا، مسائل و مشکلات بخش تولید و صنعت کشور را دو چندان نموده است و ضمن تشکر از جوابیه جنابعالی به نامه شماره۷۳۳/۱/۱۰/ص مورخ ۹/۲/۱۳۹۹اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران امید است که جنابعالی در حکم بالاترین مقام سیاستگذار پولی و ارزی کشور، تمهیداتی را اتخاذ فرمایید تا ضمن ایجاد ثبات در اقتصاد کلان، در حوزه های تورم، نقدینگی و نظام ارزی کشور فراهم شود، خللی نیز به امر تولید و صادرات که مورد تأیید ارکان نظام می باشد، وارد نشود.

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با قبول مسئولیتی که قانونگذار از منظر ارایه نظرات مشورتی اقتصادی به قوای سه گانه به آن محول کرده است، همواره سعی بر آن داشته تا با رصد موضوعات و وقایع و انطباق آن با شرایط روز اقتصاد کشور و جهان، بهترین راهکارها را برای کمک به توسعه اقتصادی کشور و دست یافتن به اهداف ملی پیشنهاد کند. از این‌رو، با کمک گرفتن از کارشناسان مجرب خود و کسب تجربه و نظر از فعالان و دست‌اندرکاران امر تولید و صادرات پیشنهاداتی را ارایه کرده است که به نفع تولید و جامعه بوده و قابلیت عملیاتی شدن داشته باشد. همگان مستحضر هستند که تحریم‌های ظالمانه شرایط خاصی را برای فعالان اقتصادی به‌خصوص در بخش صادرات ایجاد کرده و عملاً سیستم بانکی و مبادلات عادی جهانی را درهم ریخته است. در چنین شرایطی ضمن اینکه بار هزینه‌های اضافی برای بازاریابی مجدد کالاهای صادراتی ایجاد نموده، عملاً توان رقابتی بنگاه‌های داخلی را نیز به شدت تضعیف و صادرکنندگان داخلی را ناگزیر کرده تا با شرایط ناعادلانه‌تری، از منظر قیمت و دریافت وجه، با بازرگانان خارجی مقابله کنند. کما اینکه این موضوع درخصوص نفت و سایر مشتقات نفتی که دولت محترم به طور مستقیم درگیر آنهاست، صدق می کند.

در چنین شرایطی که دولت محترم بر اساس سخنان و مباحث مطرح شده، باوجود فرصت‌ها و فضاهای بین‌المللی بیشتری که در اختیار دارد، نتوانسته به تحقق درآمدهای نفتی بپردازد، لازم بود بابت تلاش دوچندان بخش خصوصی در تحقق درآمدهای صادراتی دست مریزاد گفته و آنان را دوچندان حمایت و تشویق کرد تا این بخش با دل گرمی بیشتری به دنبال عملیاتی نمودن تحقق شعار سال و اقتصاد بدون نفت در جامعه ایران باشند.

علی ایحال به عنوان رئیس اتاق بازرگانی، صنایع ، معادن و کشاورزی ایران و نماینده قانونی بخش خصوصی کشورکه به مانند سایر شرکت‌های دولتی و خصولتی‌ها، زیر چتر حمایتی معافیت‌ها، سوبسیدهای انرژی و ارزی و… نبوده‌اند و همواره دین خود را به این مرز و بوم ادا کرده‌اند، موارد زیر را به عرض جنابعالی می‌رسانم:

مطابق با اصل ۴۴ قانون اساسی، نظام اقتصادی جمهوری اسلامی ایران بر پایه سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی استوار است، به‌گونه‌ای که منطبق بر آمارهای مستند کشور، سهم بالایی از بار اصلی اشتغال بر شانه‌های بخش خصوصی قرار داده شده است، در حالی‌که وفق آمار رسمی بانک محترم مرکزی، بخش‌های تولیدی و صادرات به طور مزمن در دوران تحریم‌ها، کمترین سهم از مانده تسهیلات را داشته است و تعجب‌آور اینکه براساس جداول داده – ستانده مبتنی بر حساب‌های ملی که توسط مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی برای سال ۱۳۹۰ تهیه شده، بیشترین بار مالیاتی کشور بر دوش بخش ساخت صنعتی بوده است، اما متأسفانه ملاحظه می‌گردد که باوجود سال‌ها درخواستِ بخش خصوصی مولد جهت قرارگیری در مراکز تصمیم‌گیری اقتصادی، همچنان حتی در این شرایط بحرانی اقتصادی از این مهم غفلت شده و تصمیمات اقتصادی بدون حضور نمایندگان بخش خصوصی، ازجمله در کمیته موضوع ماده (۲) – که به ویژه بسیار مورد تأکید جنابعالی قرار گرفته – اتخاذ می‌شود. اگر چنانچه نمایندگان بخش خصوصی در این کمیته حضور می‌داشتند، مطمئناً تصمیمات به صورت منطقی‌تر و منطبق‌بر امکانات اجرایی کاربردی تحت شرایط فعلی، اخذ می‌گردید.

متأسفانه به غیر از عدم مشارکت بخش خصوصی در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی، ملاحظه می‌گردد که در بحران‌ها، تصمیماتی اتخاذ می‌شود که بر مبنای آزمون و خطا بوده، درحالی که بخش خصوصی در ایجاد آنها هیچگونه اختیار و دخالتی ندارد، اما در نهایت این بخش خصوصی است که باید فشارهای وارده را تحمل کرده و در جهت جبران نتایج این بحران‌ها یاری‌رسان باشد.

قانونگذار در قوانین مختلف و از جمله در قانون تشکیل اتاق ایران و قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار و در سایر قوانین، همواره از سیاستگذاران درخواست کرده تا نظر مشورتی بخش خصوصی را جویا شوند. البته تأکیدات مقام معظم رهبری نیز در این زمینه متعدد است که ازجمله آنها می توان به بیانات معظم له در اول فروردین ۱۳۹۳ اشاره نمود «ببینید، همین هایی که در دوران جنگ به داد نیروهای مسلّح ما رسیدند. در دوران جنگ تحمیلی، یکی از مشکلات ما، از کار افتادن دستگاه‌های ما، بمباران شدن مراکز گوناگون ما، تهیدست ماندن نیروهای ما از وسایل لازم ـ مثل وسایل حمل و نقل و این چیزها ـ بود. یک عدّه افراد صنعتگر، ماهر، مجرّب، راه افتادند از تهران و شهرستانها ـ که بنده در اوایل جنگ خودم شاهد بودم، اینها را می دیدم؛ اخیراً هم بحمدالله توفیق پیدا کردیم، یک جماعتی از اینها آمدند؛ آن روز جوان بودند، حالا سنّی از آنها گذشته، امّا همان انگیزه و همان شور در آنها هست ـ رفتند داخل میدان های جنگ، در صفوف مقدّم، بعضی‌هایشان هم شهید شدند؛ تعمیرات کردند، ساخت‌وساز کردند، ساخت‌وسازهای صنعتی؛ این پلهای عجیب‌وغریبی که در جنگ به درد نیروهای مسلّح ما خورد، امکانات فراوان، خودرو، جادّه، امثال اینها، به‌وسیله‌ی همین نیروهای مجرّب و ماهر به‌وجود آمد؛ امروز هم هستند». از این رو، شورای مشورتی اتاق های ایران ، تعاون و اصناف شکل گرفته و حضور نمایندگان اتاق‌ها در جلسات هیأت‌ها و کمیسیون‌های دولت و مجلس بر آن است تا فرصت مغتنمی برای همیاری، همکاری و تبادل نظر کارشناسی باشد. متأسفانه اگرچه بخش دولتی همچنان سیاستگذاری را حیطه تخصصی و انحصاری خود لحاظ می‌نماید، با این حال باید اشاره داشت که دست اندرکاران امر که همواره دست بر خاک و پای بر آتش دارند، با پشتوانه ده‌ها سال تجربه مبتنی‌بر واقعیت، میدان مبارزه‌ای که کشورمان با آن دست و پنجه نرم می‌کند، برخورد نموده و اگر نکته‌ای هم ارایه می ‌دارند از سر حفظ منافع ملی است که همیشه دل در گرو آن داشته‌اند.

پرسشی که امروز مطرح می‌شود، این است که مگر شرایط تغییر کرده یا بهتر شده که تعهد ارزی ۸۰درصد تبدیل به ۱۰۰ درصد شود؟ از این‌رو درخواست تعدیل در شرایط تعهد ارزی مطرح بود و انتظار می‌رفت که با افزوده شدن بحران کرونا بر بحران تحریم، بتوانیم شرایط مساعدتری را برای فعالان اقتصادی و صادرکنندگان کشور که امروز به واقع در جبهه اصلی مبارزه با تحریم های اقتصادی و هجمه جهانی قرار گرفته‌اند، برقرار شود و نه آنکه با نامهربانی تلاش‌شان را زیر سوال برده و آنان را متهم نماییم که سود نابرده و سوبسید دریافت نکرده را پاسخگو باشند!

مقررات و مصوبات متخذه باید بر مبنای یک منطق عادلانه و اقتصادی هزینه درآمد باشد، نه با قیمت های غیرمنطقی و به ضرر صادرکنندگان، آن‌هم با شرایط دستوری. بنابراین با درک ضرورت اقتصاد ملی و حمایت از سیاست‌های کلان، بار دیگر بر ضرورت بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد ملی در راستای تأمین نیازهای اقتصاد ملی، تأکید مجدد نموده و از همه فعالان اقتصادی و صادر کنندگان بخش خصوصی، که دل در گرو منافع ملی دارند، درخواست می‌کنم، همچون همیشه و به ویژه در این شرایط سختی که کشور و ملت بزرگ ما با آن دست وپنجه نرم می‌کنند، به این مهم و ضرورت توجه دوچندان نمایند.

اصل اعتراض اتاق ایران به دستورالعمل ابلاغی بازگشت ارز حاصل از صادرات سال های ۹۸ و ۹۹ به چرخه اقتصادی کشور، دخل و تصرف در توافق صورت گرفته فی‌مابین نمایندگان بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، وزارت صمت، گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمان امور مالیاتی و نماینده اتاق بازرگانی ایران می‌باشد که پس از برگزاری جلسات مکرر حاصل شده است، اما با دستورالعمل ابلاغی به شماره ۲۴۳۵۴/۹۹ مورخ ۶/۲/۱۳۹۹ از سوی معاونت محترم ارزی بانک مرکزی به سازمان امور مالیاتی، مورد بی‌توجهی واقع شده است.

اطلاعیه روابط عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مورخ هفتم اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۹ تحت‌عنوان «نحوه بازگشت ارز حاصل از صادرات سال‌ ۹۸ و رفع تعهد ارزی سال ۹۹» که در پورتال آن بانک محترم قرار دارد (https://cbi.ir/showitem/۲۰۰۷۸.aspx)، در شرایطی صادر شد که در آن رسماً اعلام شده بود «شرایط رفع تعهد ارزی سال‌های ۹۸ و ۹۹ کماکان همانند سال ۹۷ می‌باشد». این در شرایطی است که در دستورالعمل ابلاغی فوق‌الذکر از سوی معاونت محترم ارزی آن بانک به سازمان امور مالیاتی، ۲۰درصد مرتبط با تعدیل میزان صادرات حذف شده و این بند فقط برای رفع تعهد ارزی سال ۹۷، مورد تأکید قرار گرفته است، اما این موضوع نه تنها بر خلاف توافق صورت گرفته، بلکه در تناقض با اطلاعیه رسمی آن بانک می‌باشد.

با توجه به بند ۳ نامه جنابعالی به عرض می‌رساند، مشکل انتقال ارزهای صادراتی از عراق و افغانستان به داخل کشور کماکان میسر نبوده و مشکلات فراوانی دارد و تنها راه برگشت ارز از این دو بازار مهم صادراتی که بیشترین سهم صادرات ایران را دارند، استفاده از صرافی‌های مورد تأیید بانک مرکزی است که هزینه‌هایی هنگفت غیر اقتصادی را به صادرکنندگان این دو بازار تحمیل می‌کند، در حالی که این مشکل باوجود جلسات متعدد با نمایندگان محترم بانک مرکزی به عنوان سیاستگذار پولی و ارزی کشور، تاکنون مرتفع نشده است. لذا باید توجه داشت وضع مقررات دستوری، بدون فراهم نمودن بسترهای لازم، منجر به توقف فعالیت‌های رسمی و رونق فعالیتهای زیرزمینی خواهد شد و می‌بایست قبل از صدور بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها، روش‌های عملیاتی شدن آنها نیز مشخص شود.

نکته حائز اهمیت آن است که متأسفانه علی‌رغم مسئولیت مستقیم بانک مرکزی در مسائل ارزی به خصوص در اجرای مصوبه شورایعالی هماهنگی اقتصادی، موانع و مشکلات نقل و انتقال ارز با شرکای تجاری از جمله روسیه و کشورهای حوزه اوراسیا همچنان پابرجاست. در حالی که با توجه به وظایف ذاتی بانک مرکزی مقرر شده بود، چالش‌های پیش‌روی فعالان اقتصادی در تمامی کشورها به خصوص در بازارهای هدف صادراتی از میان برداشته شده و چالش‌های نقل و انتقال ارزی از طریق برخی بانک‌های مورد توافق حل و فصل شود، اما هنوز پس از گذشت دو سال، این موضوع عملیاتی نشده و مصادیق مشخصی وجود دارد که قابل ذکر است.

با توجه به بند ۸ نامه جنابعالی مبنی‌بر حمایت از تولیدکنندگان صادرات‌محور که علی‌رغم داشتن مشکل در بازگشت ارز صادراتی، از ارز یارانه‌ای برای تولید بهره‌مند شده‌اند، باید به این نکته اشاره داشت که طی سال‌های متمادی تولیدکنندگان بخش‌خصوصی از هیچگونه ارز یارانه‌ای جهت تجهیز کارخانجات و مواد اولیه بهره‌مند نشده و آن دسته از تولیدکنندگانی که از منابع ارزی و خوراک ارزان‎ ‌قیمت دولتی استفاده کرده‌اند نیز عمدتاً شرکت‌های وابسته به دولت یا به اصطلاح شرکت های خصولتی‌ بوده‌اند که بازگشت ارز آنها مورد دفاع آن جناب است.

درخصوص ایراد جنابعالی به نحوه عملکرد اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سراسر کشور در امور مرتبط با کارت‌های بازرگانی به اصطلاح یکبار مصرف نیز، به استحضار می‌رساند طی دو سال گذشته، اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سراسر کشور در همکاری تنگاتنگ با سازمان‌های استانی صنعت، معدن و تجارت، نهایت تلاش خود را جهت غربالگری و تشخیص دارندگان کارت‌های بازرگانی به‌کار گرفته و خوشبختانه امروز تعدادی از این کارت‌ها شناسایی و ابطال شده‌اند. باید یادآور شد که مرجع صدور کارت عضویت، اتاق‌های بازرگانی و مرجع تأیید نهائی صدور کارت‌های بازرگانی سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت استان‌ها هستند و چنانچه پیشنهادهای اتاق بازرگانی که طی سه دهه گذشته بارها مطرح شده بود، مورد توجه قرار می‌گرفت، امروز در این بخش با مشکلات طرح شده از سوی جنابعالی روبه‌رو نبودیم. براساس قوانین موجود، اتاق بازرگانی اختیار جلوگیری از فعالیت افراد را در زمینه استفاده نادرست از کارت‌های بازرگانی ندارد و وفق قانون، این اختیار ممانعت از صدورکارت به اتاق ایران داده نشده است. در طرف دیگر بانک‌ها- مشخصاً وفق قانون پولی و بانکی سال ۱۳۵۱و قانون بانکداری بدون ربا در سال۱۳۶۲، بانک مرکزی تمام اختیارات ممانعت و جلوگیری از ایجاد آنها را داشته و دارای قدرت موسع قانونی درنظارت، اقدام عملی وبرخورد باتخلفات آنها است- نهادهای معصوم و مبرا از خطا نیز نیستند. به بیانات رهبر معظم انقلاب در اول فروردین ۱۳۹۴ توجه کنید: «بعضی از بانک‌ها در سرتاسر کشور با شیوه‌های خاص برخی از بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط را به تعطیلی کشاندند، نابود کردند.» یا بیانات ایشان در تاریخ اول فروردین ۱۳۹۸: «طرف می‌آید بانک ایجاد می‌کند با استفاده از اجازه‌ توسعه‌ بانک‌ها -که یکی از کارهای غلطی که در کشور شد این است که اجازه می‌دهند همین‌ طور پشت سر هم بانک به وجود بیاید – پول‌های مردم را جمع می‌کنند، بعد شرکت‌های صوری درست می‌کنند، پول‌های مردم را به عنوان قرض، وام و تسهیلات بانکی به شرکت‌های خودشان می‌دهند، جیب خودشان را پُر می‌کنند» که حائز اهمیت است. همچنین صحت انتقادات نخبگان کشور را اکنون می‌توان در محاکم برگزار شده افراد متهم به فساد و سوء استفاده از مسئولیت‌های آنان در نظام بانکی ملاحظه نمود، که گاهی با یک توصیه، سفارش یا یک برگ کاغذ، میلیاردها تومان تسهیلات ناحق برای عده‌ای از افراد در اقتصاد فراهم می‌شود.

علی الظاهر به نظر می‌رسد بانک‌ها در زمینه ترویج فسادهای مالی در کشور، یکی از مراکز کانونی مهم فساد به شمار می‌آیند، درحالی که اینگونه نیست و افراد وکارشناسان صحیح‌العمل و پاکدامن به منافع ملی در نظام بانکی وجود دارند که پاسدار نظام اقتصادی کشور هستند. به صورت متقابل، در میان بخش‌ خصوصی عضو در اتاق ایران هم بسیار افراد وفادار به منافع ملی وجود دارند که رهبر معظم انقلاب بارها به نقش و فداکاری آنان در جنگ تحمیلی اشاره داشته‌اند.

عدم تأیید پرونده‌های مرتبط با واردات در مقابل صادرات از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران طی سه ماه گذشته، باوجود نصّ صریح بخشنامه‌های آن بانک محترم مبنی بر استفاده صادرکنندگان از ۳۰ تا ۵۰ درصد ارز حاصل از صادرات برای واردات خود و یا واگذاری آن به غیر، سدی در برابر عدم ایفای تعهدات ارزی صادرکنندگان شده است که بر این اساس، همانگونه که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران همپای بخش‌خصوصی واقعی، به دنبال ایفای تعهدات ارزی صادرکنندگان است، حداقل انتظار آن است که به بخشنامه‌های صادره توسط خود پایبند بوده و شرایط را برای رفع تعهد میسر کند، نه اینکه فضایی را فراهم آورد که صادرکنندگان با مسائل و مشکلات بیشتری روبه‌رو شوند.

مجدداً ضمن تأکید بر ضرورت بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور، کماکان باور بخش ‌خصوصی این است که راهکارهای اجرایی راهگشا، کمک‌کننده اصلی برگشت ارز صادراتی به چرخه اقتصادی خواهند بود و باید واقعیت‌ها را در این زمینه پذیرفت و به جای تنگ‌تر کردن شرایط سخت کنونی، سیاست تسهیلگری، همراه با نظارت کافی با ابزارهای در اختیار بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و نهادهای نظارتی را در دستور کار قرار داده و زمینه اعتمادبخشی به فعالان اقتصادی و صادرکنندگان را برای ارزآوری بیشتر فراهم نمود.

رئیس صندوق ضمانت صادرات ایران گفت: شورای عالی هماهنگی اقتصادی، افزایش سرمایه صندوق ضمانت صادرات ایران را تصویب کرد.

به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از روابط عمومی صندوق ضمانت صادرات ایران، افروز بهرامی گفت: در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی که با حضور سران سه قوه برگزار شد، موضوع افزایش سرمایه صندوق ضمانت صادرات به تصویب رسید.

رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل صندوق ضمانت ایران، پیشتر با اشاره به ضرورت افزایش سرمایه صندوق گفته بود که در تلاش هستیم این مبلغ را به ۵۰۰ میلیون دلار برسانیم.

به گفته وی، براساس استانداردهای دنیا حداقل یک‌درصد میزان صادرات باید میزان صندوق‌های ضمانت صادرات باشد، بنابراین تنها با احتساب صادرات غیرنفتی، سرمایه صندوق ضمانت صادرات ایران باید ۵۰۰ میلیون یورو باشد.

بهرامی افزود: اگرچه در صندوق، کفایت سرمایه نداریم و براساس استاندارد باید ۱۰ برابر میزان فعلی پوشش ریسک بدهیم، اما کار را متوقف نکرده‌ایم و همچنان به صادرکنندگان خدمات ارائه می‌دهیم.

انتهای پیام/