سازمان بورس بعد از اتخاذ تصمیماتی در رابطه با ایجاد محدودیت در صدور کد بورسی و افزایش حجم مبنا، شوک اصلی را به سهام‌داران بازار سرمایه وارد کرد و با کاهش محدوده دامنه نوسان از ۵ به ۲ درصد در بورس و فرابورس «اجرا از شنبه ۱۷ اسفندماه»، باعث ایجاد سیل انتقادات تند و گسترده فعالان بازار سهام و رسانه ها در فضای مجازی شد، که این امر در نهایت موجب آن شد وزیر اقتصاد دستور لغو این مصوبه را صادر کند.
شرکت فرابورس در اطلاعیه‌ای اعلام کرده بود که به منظور حمایت از حقوق و منافع سرمایه گذاران مقرر شده دامنه نوسان قیمت در کلیه نمادهای معاملاتی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران از روز شنبه «۱۷ اسفندماه»، به دو درصد کاهش می‌یابد.
در این اطلاعیه تاکید شده است که تابلو قرمز بازار پایه فرابورس ایران کماکان دارای دامنه نوسان یک درصد است و تغییرات دامنه نوسان در مقاطع زمانی سه ماهه از زمان اجرا قابل بازنگری خواهد بود.
همچنین بورس اوراق بهادار تهران نیز در این خصوص اطلاعیه‌ای صادر و در آن ذکر کرده است که از روز شنبه دامنه نوسان قیمت در کلیه نمادهای معاملاتی در بورس اوراق بهادار تهران از ۵ درصد به ۲ درصد کاهش می‌یابد.
اما در ادامه با ورود فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصادی و دارایی و همچنین همتی رئیس کل بانک مرکزی به عنوان اعضای شورای عالی بورس این مصوبه لغو شد.
بر این اساس، دژپسند وزیر اقتصاد و رئیس شورای عالی بورس بر اساس مشورت به عمل آمده با اکثریت اعضای شورای عالی بورس به رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، دستور داد، مصوبه هیات مدیره آن سازمان در خصوص کاهش دامنه نوسان به دو درصد، به دلیل لزوم مدیریت و تعادل بازار‌های مالی در حوزه‌های اقتصادی کشور، فعلا منتفی شود و تأکید کرد از روز شنبه (۱۷ اسفندماه جاری)، دامنه نوسان در بورس و فرابورس از ۲ درصد به روال عادی یعنی ۵ درصد بازگردد.
عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سئوالی در مورد تصمیم هیات مدیره سازمان بورس در خصوص محدود کردن دامنه نوسان از ۵ به ۲ درصد که قرار بود از روز شنبه (۱۷ اسفندماه) در بازار سهام عملی شود، گفت:: دغدغه رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار را درک می‌کنم و تلاش‌های وی برای مدیریت بازار قابل تقدیر است.
وی با اشاره به مذاکره با وزیر اقتصاد افزود: وزیر اقتصاد، نظر مشورتی اعضای شورای عالی بورس را مدنظر دارد و لذا با توجه به مجموعه دیدگاه ها، تاکید وی نیز تعویق این تصمیم در شرایط فعلی است. معتقدم تا بررسی بیشتر ابعاد موضوع، تصمیم هیات مدیره سازمان به تعویق بیافتد.
قوانین محدود کننده مانع توسعه بورس است
حمید میر معینی کارشناس بازار سهام با اشاره به ابطال مصوبه کاهش دامنه نوسان قیمت سهام در بورس و فرابورس از ۵ به ۲ درصد، اظهار داشت:با چنین دستور‌العمل‌هایی که طی یک هفته اخیر در بازار سرمایه اجرایی شده، نمی‌توان انتظار داشت، بورس توسعه پیدا کند، در این راستا هر زمانی که موقعیتی پیش آمده تا بورس بتواند به سوی توسعه و بزرگ شدن حرکت کند، سازمان بورس با تدوین قوانینی محدود کننده و بازدارنده جلوی رشد بازار سهام را گرفته است، اما خوشبختانه با ورود وزیر اقتصاد آخرین مصوبه سازمان بورس در رابطه با کاهش دامنه نوسان اجرایی نشد.
وی افزود: همواره با قوانینی که در بورس وضع شده، فشار بر بازار افزایش پیدا کرده که این امر درنهایت به ضرر بورس تمام شده، قدر مسلم بازار بسته جوابگوی استقبال امروز نسبت به بورس نیست، از سوی افزایش حجم مبنا و کم کردن دامنه نوسان دارای اشکال است و این امر قیمت‌گذاری در بورس را با چالش همراه می‌کند، این در حالیست که شما در بورس‌های کشورهای پیشرفته مشاهده می‌کنید که فرآینده کشف قیمت و حرکت سهام‌ها به طور آزادانه و بر اساس عرضه و تقاضا اتفاق می‌افتد، بنابراین در کشورما نیز باید محدودیتهای برداشته شود.
میرمعینی با بیان اینکه در سال ۸۲ نیز چنین قوانینی در بازار سهام وضع شد، گفت: در آن برهه نیز با وضع قوانین اینچنینی جلوی توسعه بورس را گرفتند و به جای اینکه در این ۱۵ سال به توسعه بازار و ایجاد زیر ساخت‌های لازم اهتمام ورزند باز هم شاهد هستیم، با اتخاذ تصمیمات نابخردانه شرایطی را رقم می‌زنند، که قطعا نتیجه‌ای که مسئولان می‌خواهند عکس آن رخ خواهد داد.
این کارشناس بازار سهام با تاکید بر اینکه هدف متولیان امر از این کاهش دامنه نوسان کنترل رفتار‌های هیجانی و توده وار در بورس بوده، بیان داشت:، اما با این قوانینی که دوستان وضع کرده‌اند، به نظر من اگر آن ها اجرای می شد باید منتظر نتیجه عکس می بودیم، یعنی این رفتار توده‌وار تشدید شده و بازار به سمت هیجان بیشتر و غلبه رفتار احساسی بر رفتار منطقی حرکت خواهد کرد.
رفتار هیجانی در بازار افزایش می یافت
وی اضافه کرد: در گذشته خرید و فروش سهام بر این مبنا بود که رفتار منطقی بر اساس تحلیل کارشناسی و تکنیکالی انجام می‌شد و نوسان‌گیری به این شکلی که الان وجود دارد، نبود، اما در این چند وقت با رونق گرفتن بورس شاهد هستیم، که دیگر تحلیل جایی در بورس ندارد و روند معاملات به شکلی شده که در گذشته نظیر آن در بازار اتفاق نیفتاده است، از سوی دیگر کاهش دامنه نوسان به اعتقاد بنده این جریان هیجانی را افزایش می داد و مشکلاتی که در بورس وجود دارد را دو چندان می کرد.
میرمعینی با اشاره به اینکه بنده با محدودیت در کشف قیمت مبتنی بر تحلیل مخالف هستم، ادامه داد: این‌گونه محدودیتها در حد نوسان و حجم مبنا به رفتار توده وار که هیجانی و به دور از تحلیل است دامن می‌زند و در کارکرد‌های مهم بازار از جمله نقدشوندگی و کشف قیمت صحیح و کارشناسانه، اخلال جدی ایجاد می‌کند، بنابراین مطمئن باشید، اگر قوانین این چنینی اجرایی شود، بازار سهام غیر کاراتر می‌شود و افزایش رفتار احساسی را نیز بیشتر خواهیم دید.
این فعال بازار سهام با اشاره به اینکه چنین قوانینی بورس را قفل می‌کند، گفت: این تصور که کاهش دامن نوسان قیمت جلوی رشد قیمت سهام را می‌گیرد، تصور بسیار اشتباهی است، بر عکس در چنین وضعیتی حباب بازار بیشتر خواهد بود و اصلاحی نیز انجام نمی‌شود، در مقابل تنها رشد سرعت افزایش قیمت سهام شرکتها کند خواهد شد، اما همچنان شاهد روند صعودی بورس خواهیم بود.
حمید میرمعینی کارشناس بازار سهام با پیش‌بینی اینکه اگر مصوبه کاهش دامنه نوسان به دو درصد لغو نمی‌شد، صف‌های خرید میلیونی در روز شنبه شکل می‌گرفت، گفت: شما مطمئن باشید اگر این مصوبه اجرایی می‌شد نسبت عرضه به تقاضا به هیچ عنوان قابل قیاس نبود و صف‌های خرید طویلی را شاهد می‌بودیم که شکل می‌گرفت و این امر باعث می‌شد نقد شوندگی بورس کاهش یابد و معاملات نیز به اصطلاح قفل شود.
این کارشناس بورس با اشاره به اینکه تصویب قوانین خلق‌الساعه توسط مسئولان سازمان باعث ایجاد حباب قیمتی در بازار می شود، اظهارداشت: اگر می‌خواهیم بورس را منطقی کنیم باید به بازار عمق ببخشیم نه این که با تصمیمات نسنجیده مشکلات را بیشتر کنیم، در این رابطه می‌بایست تعداد عرضه‌های اولیه و نسبت سهام‌داری شناور نیز افزایش باید، تا بازار به سمت عمق بخشی و توسعه حرکت کند.
فرارو
