نوشته‌ها

لندن – ایرنا – رایزن اقتصادی سفارت جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا گفت به رغم همه فراز و نشیب‌های روابط ایران با اروپا و تغییرات مکرر دولت‌ها در ایتالیا، رویکرد دولت رم به مناسباتش با ایران همواره متعادل بوده و شرکت‌های ایتالیایی همواره نگاه مثبتی به همکاری با طرف‌های ایرانی دارند.

«محمودرضا رادبوی» روز دوشنبه در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا، ضمن مروری بر اهداف دیپلماسی اقتصادی دولت، توضیحاتی را درباره تاریخ روابط اقتصادی ایران و ایتالیا، روابط اقتصادی پسابرجام و ظرفیت های موجود در ایتالیا برای پیشبرد دیپلماسی اقتصادی ارائه داد.

وی بیان داشت: مفهوم دیپلماسی اقتصادی از پایان جنگ جهانی دوم به تدریج مطرح شد و در طول زمان اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است. دلیل اصلی این بود که جنبه اقتصادی در روابط بین الملل حیاتی بوده و امروزه این موضوع خود را به عنوان یک عامل مهم نفوذ سیاسی و امنیتی تثبیت کرده است.

رادبوی با بیان اینکه در قرن بیست و یکم توازن‌ اقتصاد جهانی نسبت به قرن گذشته تغییر چشمگیری داشته و سرعت و گستردگی این تغییر، مدیریت نظام اقتصاد بین‌المللی را پیچیده‌تر کرده است افزود: امروزه گرایش به سوی یک جهان اقتصادی چند قطبی مرتبط با یکدیگر، موجب بروز چالش ها و مسائلی گردیده که مقابله با آن تنها از طریق مذاکره، قوانین بین المللی جدید و مکانیسم های همکاری امکان پذیر می باشد. انقلاب فناوری و تکنولوژی های چند دهه اخیر و تحولات جهانی شدن موجب گردیده تا بازیگرانی جدیدی در روابط اقتصادی بین المللی وارد میدان شوند.

وی اضافه کرد: اگرچه امروزه هنوز دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی نقش اساسی را در دیپلماسی اقتصادی بر عهده دارند، اما اکنون صاحبان شرکت ها و کارآفرینان و جوامع مدنی نیز بر فرآیند تصمیم‌گیری در زمینه دیپلماسی اقتصادی تأثیر گذارند.

رایزن اقتصادی ایران در ایتالیا با بیان اینکه دیپلماسی اقتصادی به عنوان یک میانجی و پل در سطوح مختلف بین‌المللی، داخلی، عمومی – خصوصی و اقتصادی- سیاسی ایفای نقش می‌کند افزود: دیپلماسی اقتصادی فرآیند تصمیم گیری و مذاکره در رابطه با موضوعات اصلی موجود در روابط اقتصادی بین المللی، از جمله: تجارت، سرمایه گذاری، مالی و محیط زیست می باشد. با این حال این مفهوم جدای از سیاستگذاری اقتصادی نبوده و در یک فرایند به هم پیوسته قرار می گیرد.

رادبوی بیان داشت: دیپلماسی اقتصادی در دهه های گذشته در روابط خارجی کشورمان عملیاتی شده و معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه نیز با همین هدف توسعه یافته است، اما در ماه­های اخیر این واژه در ادبیات عمومی جامعه کاربرد بیشتری پیدا کرده است.

دیپلماسی اقتصادی برای حداکثرسازی منافع ملی

وی گفت: هدف دیپلماسی اقتصادی استفاده از ظرفیت های موجود در روابط خارجی برای حداکثر سازی منافع اقتصاد ملی می باشد. این امر از طریق حفاظت از منافع و سرمایه ها، ترویج ظرفیت های داخلی، اطلاع رسانی و شبکه سازی و حضور موثر در توافقات اقتصادی منطقه ای و بین المللی انجام می شود. به عبارت دیگر دیپلماسی اقتصادی به دنبال بین المللی سازی ظرفیت های داخلی و بهره گیری کم هزینه تر ظرفیت های خارجی برای توسعه اقتصاد ملی می باشد.

این دیپلمات با اشاره به اینکه وزارت امور خارجه با حضور موثر در بسیاری از کشورها در قالب سفارت خانه ها و سرکنسولگری ها و همچنین حضور در سازمانهای منطقه ای و بین المللی زیرساخت اولیه برای اعمال دیپلماسی اقتصادی را دارا می باشد افزود: اما ساده سازی و تک بعدی کردن مفهوم دیپلماسی اقتصادی و ترجمه صرف آن به فعالیت بخش اقتصادی وزارت امور خارجه و سفارت خانه­ها، افکار عمومی را از واقعیت این عرصه دور می­کند.

وی تصریح کرد: دیپلماسی اقتصادی یک فرآیند پویای به هم پیوسته و چند وجهی می باشد. ارتقای منافع ملی با بکارگیری دیپلماسی موثر اقتصادی منوط به همنوایی همه ارکان آن می باشد. ظرفیت تولیدی صادرات محور، فضای کسب و کار رقابتی، مقررات زدایی، قانونگذاری، تسهیل فرآیندهای اداری مرتبط با تولید و صادرات، نظام بانکی و تامین مالی قابل اتکا، بخش خصوصی با اندیشه صادراتی، همنوایی و همراهی نهادهای متولی جذب سرمایه گذاری خارجی و آموزش نیروهای متولی دیپلماسی اقتصادی بخش عمده از این فرآیند محسوب می شوند.

رادبوی عنوان کرد که هرچه ارکان داخلی نظام اقتصادی کارآمدتر، همنواتر و هماهنگ‌تر عمل کنند متولیان دیپلماسی اقتصادی در خارج از کشور با پشتوانه قوی تر نقش خود را ایفا خواهند کرد.

وی دیپلماسی اقتصادی را یک فرآیند میان بخشی نامید و گفت که در این فرآیند نقش همه بخش‌ها مهم و موثر است. وزارت امور خارجه و سفارتخانه ها بخشی از این فرایند هستند. بنابراین همان میزان که وزارت امور خارجه باید در اعمال دیپلماسی اقتصادی حرفه ای عمل کند، دستگاههای داخلی و متولیان تولید و اقتصاد داخلی نیز می بایست هماهنگ و متمرکز و هدفمند عمل کنند. وزارت امور خارجه در سال­های گذشته نیروهای ورزیده ای را در بخش اقتصادی تربیت نموده و در بخشهای اقتصادی سفارت خانه ها از این نیروها بهره می برد.

افزایش توجه به دیپلماسی اقتصادی در دولت سیزدهم

رادبوی سپس عنوان کرد که با شروع بکار دولت سیزدهم توجه به بخش دیپلماسی اقتصادی افزایش یافته است. استفاده مکرر از واژه دیپلماسی اقتصادی نزد مسئولین و همچنین در رسانه ها و ادبیات عمومی کشور حاکی از توجه فزآینده دولت به اهمیت اقتصاد و روابط اقتصادی خارجی و همچنین در برون رفت کشور از شرایط دشوار اقتصادی فعلی است.

علاوه بر این بکارگیری گسترده این واژه نشان از اهمیت موضوع روابط خارجی در رفع موانع اقتصادی و اهمیت اقتصاد در سیاست خارجی در سطح عمومی جامعه و نزد تصمیم سازان نیز دارد.

وی افزود: شاهد دیگر این مدعا برگزاری جلسه وزیر امور خارجه ایران در نخستین روزهای حضورش در سمت جدید با متولیان بخش خصوصی است. او بخش خصوصی را موتور محرک روابط میان کشورها، و حلقه‌های تجاری و اقتصادی را عاملی کمک کننده در پایایی سیاست خارجی و مقوّم آن ارزیابی کرده و بر عزم وزارت خارجه در حمایت از نقش و مشارکت دهی هرچه بیشتر بخش خصوصی در مراودات با کشورها تاکید کرد.

رادبوی تشکیل کمیته مشترک بین “وزارت امور خارجه”، “وزارت صنعت معدن و تجارت” و “اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران”، را بخشی از هماهنگی های داخلی برای تسهیل دیپلماسی اقتصادی دانست و گفت: اخیراً در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز کمیته دیپلماسی اقتصادی تشکیل شده است.

نگاه جامع به صادرات، یکی از راههای برون رفت از وضعیت دشوار اقتصادی

رایزن اقتصادی سفارت ایران در رم گفت: بدون تردید یکی از راه­های برون رفت از وضعیت دشوار اقتصادی کشور نگاه جامع به امر اقتصاد صادرات محور می باشد. ایران به اتکای بخش خصوصی و با همراهی نیروهای متخصص و جوان و بواسطه تحریم های غرب توانسته بسیاری از گلوگاه­های صنعتی و تولید خود را شناسایی کرده و فنآوری­های مرتبط با آنها را بومی سازی کند.

وی با بیان اینکه این موفقیت ها که در سطح گسترده ای از صنایع کشور به چشم می خورد ما را در آستانه یک جهش بزرگ صنعتی قرار داده است افزود: بدون تردید تداوم این جهش بدون استفاده بهینه از ابزارهای دیپلماسی اقتصادی ممکن نخواهد بود.

این دیپلمات جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: شاید بتوان از دوره فعلی اقتصاد کشور به عنوان یک دوره انتقالی یاد کرد که ورود ایران به یک اقتصاد صنعتی و با فنآوری بالا را در چشم انداز خود می بیند. برای گذر امن و سریع از این دوره انتقالی باید هدف گذاریهای مشخص و اولویت بندی های دقیق صورت گیرد.

وی بیان داشت: رفع تحریم ها به عنوان یک سیاست اصولی در برنامه های دولت سیزدهم مطرح شده و تحقق آن می تواند این روند انتقالی را تسریع کند. بر همین اساس برنامه ریزی، هدف گذاری و اجرای برنامه های اقتصادی پساتحریم یکی از کلیدی ترین اقدامات دیپلماسی اقتصادی خواهد بود. هرچند دیپلماسی اقتصادی در شرایط تحریمی نیز دستاوردهای بزرگی برای منافع ملی داشته است.

روابط اقتصادی ایران و ایتالیا بر پایه شناخت و اعتماد متقابل است

رادبوی در بخش دیگری از این مصاحبه بیان داشت که در طول تاریخ، همکاری اقتصادی شکل گرفته بین دو کشور ایتالیا و ایران بر پایه شناخت و اعتماد متقابل بوده است. اعتمادی که به واسطه همکاری متقابل و فعالیت های چند ده ساله شرکت های ایتالیایی در ایران و متقابلا شرکت های ایرانی در ایتالیا به ویژه در بخش های صنعت نفت، پتروشیمی، فولاد سازی، انرژی و مکانیک، ساختارهای زیر بنایی و تجارت عمده و خرده ایجاد گردیده است.

وی توضیح داد: گزارش اداره آمار ایتالیا، نمایانگر تداوم روند روابط تجاری بین دو کشور ایتالیا و ایران می باشد. این روند به جز در یک دوره محدود، همواره رشدی صعودی داشته است. کشور ایتالیا برای سال ها به عنوان اولین شریک تجاری کشور ایران در قاره اروپا محسوب گردیده است.

این دیپلمات کشورمان با بیان اینکه ایتالیا در دیدگاه ایرانیان از جایگاه ویژه ای برخوردار است افزود: سطح بالای پذیرش و تصویر مثبت ایتالیا نزد ایرانیان مدیون تبادلات عمیق و ریشه دار روابط مبتنی بر اعتماد است. این روند در روابط دو کشور در دهه های اخیر نیز نمود بسیار داشته و خوشبختانه این تصویر نزد ایرانیان به خوبی حفظ شده است. حتی در دوره هایی که روابط ایران و اتحادیه اروپا با چالش مواجه شده، تعامل مثبت ایتالیا شرایط تسهیل روابط را فراهم کرده است.

وی یادآور شد: رهبر معظم انقلاب در سفر نخست وزیر پیشین ایتالیا به تهران در سال ۲۰۱۶ به ایشان تاکید کردند که نگاه ما در همکاری با ایتالیا و دولت شما، نگاهی متفاوت و مثبت است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رفتار ایتالیا را در دوران اِعمال تحریم‌های تحمیلی علیه ایران، منطقی‌تر از برخی کشورهای غربی برشمرده و گفتند: جمهوری اسلامی از پیشرفت روابط با ایتالیا در زمینه‌های مختلف به‌ویژه در بخش همکاری‌های اقتصادی استقبال می‌کند.

وی ادامه داد: پیش از آن نیز در سفر آقای رومانو پرودی، سفر نخست وزیر پیشین در سال ۱۹۹۹ ایشان با رهبر انقلاب دیدار و در آن ملاقات نیز به دیدگاه ایران مبنی بر گسترش روابط ایران و ایتالیا را با توجه به منافع مشترک، سابقه تاریخی مناسبات و ظرفیت ها و استعدادهای موجود در دو کشور تأیید کردند.

شتاب بالای روابط اقتصادی پسابرجام

رایزن اقتصادی سفارت کشورمان همچنین عنوان کرد که روابط ایران و ایتالیا بعد از امضای توافقنامه برجام از شتاب بالایی برخوردار شد. به طوری که از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ حجم روابط از ۳/۱ (یک ممیز سه) میلیارد یورو به ۱/۵ (پنج ممیز یک) میلیارد یورو افزایش یافت و ایتالیا به شریک اول تجاری ایران در اتحادیه اروپا تبدیل شد.

وی گفت: ایتالیا بعد از سال ها صدر نشینی آلمان در روابط تجاری با ایران از آن کشور سبقت گرفت. نه تنها شرکتهای بزرگ موفق به انعقاد قراردادهای چند صد میلیون یورویی به طرفهای ایرانی شدند که شرکتهای کوچک و متوسط ایتالیایی نیز شرکای قابل اتکائی در بازار ایران یافتند.

رادبوی عنوان کرد که در جریان سفر روسای دو دولت به رم و تهران در مجموع در حدود ۳۰ میلیارد یورو قرارداد و تفاهم نامه همکاری و چارچوب قرارداد میان دو طرف امضا شد. علاوه بر این در یک اقدام پشرو و بی‌نظیر دولت ایتالیا برای ارائه تسهیلات به شرکت های ایتالیایی جهت فعالیت اقتصادی با کشورمان یک خط اعتباری ۵ میلیارد یورویی بعنوان خط اعتباری پروژه های مرتبط با ایران اختصاص داد، اما با خروج آمریکا از برجام این ابتکار منحصر به فرد متوقف ماند.

وی با بیان اینکه بسیاری از شرکت‌های ایتالیایی به رغم میل خود مجبور به ترک ایران شدند افزود: اما بسیاری از این شرکت ها تماس‌های خود با طرف های ایرانی را حفظ کرده و با هر تحولی آماده بازگشت به ایران هستند.

این دیپلمات ایرانی گفت: حجم روابط با خروج آمریکا، توقف خرید نفت و بحران اقتصادی ناشی از کرونا به شدت متاثر شد و در سال ۲۰۲۰ به ۹۵۰ میلیون یورو کاهش یافت.

تداوم حمایت ایتالیا از برجام

رادبوی گفت: هرچند تلاش های متعددی صورت گرفت تا ایتالیا نیز یکی از طرف های مذاکراتی با ایران باشد اما نهایتا در میان طرف های مذاکره کننده اصلی با ایران قرار نگرفت. با این حال پشتیبانی این کشور در جریان مذاکرات متوقف نشد.

وی اشاره کرد که در میان کشورهای اروپایی، روابط اقتصادی ایران و ایتالیا بعد از امضای برجام بیشترین رشد را داشت. با هوشمندی رهبران ایتالیا بدون تردید بیشترین منافع اقتصادی برجام در میان کشورهای اروپایی عاید این کشور شد.

رایزن اقتصادی سفارت بیان داشت‌: جهش روابط اقتصادی دو کشور و قرار گرفتن ایتالیا در رده نخستین شریک تجاری ایران در اروپا در سایه توافق برجام نشان از اهمیت آن در بستر سازی توسعه روابط داشت. برجام زمینه ساز توسعه همکاری ها و حضور پررنگ شرکتهای ایتالیایی در بازار بزرگ ایران بود. لذا از سرگیری اجرای برجام فارغ از ابعاد سیاسی از بعد اقتصادی برای ایتالیا از اهمیت بسیار بالاتری برخوردار بود.

ظرفیت های موجود در ایتالیا برای پیشبرد دیپلماسی اقتصادی

رادبوی در بخش دیگری از این مصاحبه توضیحاتی را درباره ظرفیت های موجود در ایتالیا برای پیشبرد دیپلماسی اقتصادی ارائه داد. وی بیان داشت: ‌به‌رغم همه فراز و نشیب‌های روابط ایران با اروپا و تغییرات مکرر دولت‌ها در ایتالیا، رویکرد این کشور به مناسباتش با ایران همواره متعادل بوده است. این تعادل هم ریشه در روابط عمیق فرهنگی و درک متقابل داشته و هم ناشی از اهمیت رویکردهای اقتصادی و توجه ایتالیا به ظرفیت های بازار ایران دارد.

وی گفت: هرچند تعداد زیادی از شرکت های ایتالیایی با خروج آمریکا از برجام علی رغم میل باطنی ناچار به خروج از بازار ایران شدند اما برخی از این شرکت ها هم در ایران مانده اند که بسیار قابل تقدیر است.

این دیپلمات کشورمان بیان داشت: ساختار اقتصادی ایتالیا و حضور تقریبا شش میلیون شرکت کوچک و متوسط در این کشور که بخش قابل توجهی از آنها نگاه صاداراتی دارند یکی از ظرفیت های قابل ملاحظه در ایتالیا می باشد. این در حالیست که بسیاری از این شرکتها عملا بواسطه عدم حضور در بازارهای آمریکا نگران توسعه فعالیت خود با ایران حتی در شرایط تحریمی نیستند.

وی همچنین عنوان کرد که صدمات اقتصادی کرونا به ایتالیا و خسارات ناشی از تحریم های آمریکا علیه ایران به شرکتهای ایتالیایی، موجب تغییر نگاه فعالان اقتصادی این کشور به بازار بزرگ ایران شده است. همچنین باید در نظر داشت که این شرکتها نسبت به شرکتهای بزرگتر از انعطاف پذیری بالایی برای همکاری برخوردار می باشند.

رادبوی توضیح داد: از ظرفیت های عمده ایتالیا رویکرد اقتصادی صادرات محور دولت برای دوره پسا کرونا و تمرکز بر احیای اقتصادی این کشور می باشد. در این رویکرد دولت، دسترسی به بازارهای جدید و نوظهور جایگاه بالایی دارد. بر همین اساس منابع قابل ملاحظه ای نیز از بودجه دریافتی از اتحادیه اروپایی برای دسترسی بازارهای خارجی در اختیار شرکت های کوچک و متوسط ایتالیایی قرار خواهد گرفت.

وی افزود: علاوه براین وزارت امور خارجه ایتالیا تمامی دستگاه های متولی امر صادرات را در زیرمجموعه خود تجمیع کرده و تمامی تسهیلات و فعالیت های مرتبط با بین المللی سازی شرکتها زیر نظر وزارت امور خارجه صورت می گیرد. وزارت امور خارجه نیز با ارزیابی های دوره ای و نگاه به تحولات بین المللی شرکتهای ایتالیایی را به سوی بازارهای جدید هدایت کرده و روند حضور آنها را حمایت می کند.

این دیپلمات کشورمان عنوان کرد که برهمین اساس هرگونه تحول در رفع تحریم های آمریکا بر کشورمان به سرعت مورد توجه شرکتهای ایتالیایی قرار خواهد گرفت.

وی افزود: اهدای بیش از ۶/۱ (یک ممیز شش) میلیون دوز واکسن آسترازنکا از سوی دولت ایتالیا به مردم ایران یکی از اقدامات موثر و قابل تحسین ایتالیا بود که با همکاری وزارت امور خارجه این کشور عملیاتی شد.

رادبوی همچنین به سابقه درخشان و مثبت همکاریهای تجاری و صنعتی دو کشور و اعتبار انباشته شده از این فرایند اشاره کرد و گفت: شرکتهای ایتالیایی و حتی اتباع ایتالیایی که سابقه فعالیت اقتصادی در بازار ایران را دارند همواره نگاه مثبتی نسبت به همکاری با طرفهای ایرانی دارند. این نگاه مثبت در سوی ایرانی به تولیدات ایتالیا و همکاری با شرکتهای ایتالیایی نیز چشمگیر است.

وی افزود که بر همین اساس، جای تعجب نیست که اتاق مشترک ایران و ایتالیا با بیش از ۵ هزار عضو بزرگترین اتاق مشترک اقتصادی در میان تمامی اتاق های مشترک در ایران می باشد. حضور چشم گیر شرکتهای ایرانی و ایتالیایی در نشست های مجازی که از سوی سفارت کشورمان در رم برگزار می شود موید توجه و علاقه بی نظیر شرکت ها برای از سرگیری همکاری می باشد.

این دیپلمات کشورمان بازارهای پیرامونی ایران را یکی از اهداف اصلی شرکتهای ایتالیایی نامبرد و بیان داشت: با این حال دسترسی این شرکتها به بازارهای مذکور بسیار پرهزینه و طاقت فرسا می باشد. یکی از عرصه های عمده همکاری حضور و فعالیت مشترک با شرکتهای ایتالیایی در بازارهای هدف پیرامونی ایران می باشد.

علاوه بر این ظرفیت های جدیدی ایجاد شده که باید توجه لازم به آنها در جهت توسعه روابط صورت گیرد. برای نمونه می توان به اشتیاق فراوان دانشجویان ایرانی برای ادامه تحصیل در ایتالیا اشاره داشت. در حال حاظر نزدیک به ۹ هزار دانشجوی ایرانی در ایتالیا در حال تحصیل هستند که ظرفیت بالایی را برای توسعه روابط فرهنگی و اقتصادی ایجاد می نمایند.

وی اضافه کرد: به همه ظرفیت های موجود باید توافقات موجود ۳۰ میلیارد یورویی میان دو کشور و خط اعتباری ۵ میلیارد یورویی را نیز افزود. به عبارت دیگر با رفع تحریم ها و با اجرایی شدن بخشی از این توافقات شاهد جهش قابل ملاحظه ای در روابط اقتصادی دو کشور خواهیم بود.

رایزن اقتصادی سفارت گفت: گذار از دوره انتقالی فعلی در صنایع ایران و جهش صنعتی کشورمان با همراهی دانش فنی، تجربه بین المللی سازی صنایع صادارات محور ایتالیا ممکن می باشد. علاوه بر دانش و تجربه، خواست و تمایل جدی نزد شرکتهای ایتالیایی برای همکاری با ایران مهمترین ظرفیت در این کشور برای همکاری می باشد.

رویکرد فعال دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا

این دیپلمات کشورمان در ادامه به تشریح رویکرد فعال دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا پرداخت و گفت: سفارت کشورمان بعد از اعمال مجدد تحریم ها علیه ایران از سوی آمریکا و خروج این کشور از برجام چند رویکرد اساسی در حوزه دیپلماسی اقتصادی را در پیش گرفته تا منافع حداکثری کشور حفظ شود:

۱- حفاظت از توافقات و شرکت های فعال در ایران. در این راستا با درک شرایط و تهدیدات وارد شده به شرکت­های فعال در بازار ایران ارتباط موثر با آنها حفظ شد. شرکتهای ایتالیایی نقش بسیار بزرگی در حوزه انرژی ایران داشته و نه تنها در توسعه نیروگاههای گازی بلکه در ساخت و توسعه نیروگاههای خورشیدی حضور بسیار فعالی در پروژه های ایران داشته اند. حتی ارتباط با شرکت­هایی که مجبور به ترک بازار ایران شدند حفظ شده و اطلاع رسانی به آنها ادامه دارد تا در صورت هرگونه تحول در رفع تحریم ها روابط قراردادی از سر گرفته شود. در همین راستا تلاش های گسترده ای برای حفاظت از فعالیت بانکها به عمل آمد که موثر واقع شد. با تلاش های صورت گرفته برخی از توافقات قبلی مجددا احیا شده و زمینه سازی برای اجرای آنها در پیش گرفته شده است.

۲- برای حمایت از روند تجارت میان دو کشور موضوع تهاتر در دستور کار جدی بوده و دستاورد های عملیاتی خوبی نیز بدست آمده است.

۳- در چارچوب اطلاع رسانی نیز نشست های متعدد و دوره ای با صاحبان صنایع و تجار ایتالیایی به صورت حضوری و مجازی برگزار شده که با استقبال چشمگیر طرفهای ایتالیایی مواجه شده و این روند همچنان ادامه دارد.

۴- برای کمک به روند انتقال صنعتی در ایران در یک سال گذشته موضوع تولید مشترک در ایران با هدف صادارت در دستور کار قرار گرفته است. در این مدل ظرفیت های صنعتی و تولیدی در ایران به صورت هدفمند با طرفهای ایتالیایی مشخص مطرح شده تا زمینه توافقات تولید مشترک فراهم آید. علاوه بر این واقعیت های اقتصادی ایران در نشست های مختلف برای صنایع ایتالیایی تشریح شده که رمز ورود به بازار ایران توجه به امر تولید مشترک در ایران و صادرات محصول محور اصلی آن می باشد. این ایده با استقبال قابل ملاحظه ای در ایتالیا مواجه شده است. تمامی عوامل تولید در ایران به شدت در مقایسه با رقبای اقتصادی ما رقابتی هستند. باید این ظرفیت به درستی فهم شده و برای گذار از وضعیت فعلی برنامه ریزی شود. یکی از برنامه های اقتصادی برای استفاده از این ظرفیت و کمک به ارتقای صادرات کشور کمک به فرآیندهای تولید مشترک است. هرگونه تسهیل در این خصوص وظیفه اصلی متولیان داخلی فرآیند دیپلماسی اقتصادی می باشد.

۵- در همین راستا روابط بسیار نزدیک با اتاق مشترک ایران و ایتالیا در تهران و اتاق مشترک ایتالیا و ایران در رم برقرار بوده و نشست های دوره ای با اعضا برگزار می شود. ارتباط موثر این دو اتاق نیز نقش قابل توجهی در توسعه روابط داشته و به نظر می رسد با رفع تحریم ها شرکتهای بیشتری به جمع علاقه مندان هر دو اتاق در رم و تهران افزوده شوند.

۶- در کنار همه این موارد ترویج فعالیت و پشتیبانی از توسعه فعالیت های اقتصادی و بازرگانی شرکت های ایرانی در ایتالیا یکی از دستورکارهای اصلی سفارت بوده است.

چشم انداز پیش رو و فرصت های در حال گذار

رادبوی در بخش پایانی این مصاحبه درباره چشم انداز پیش رو و فرصت های در حال گذار توضیحاتی را ارائه داد و گفت : روابط اقتصای ایران و ایتالیا بعد از برجام رونق بسیار خوبی گرفته است. وی با بیان اینکه ادامه تحریم ها نیز آسیب های جدی و بزرگی به روابط تجاری دو کشور وارد آورد افزود: با این حال شرایط پسا کرونا و اقتصاد به شدت آسیب دیده ایتالیا شرکت های این کشور را در شرایطی قرار داده که دسترسی به بازارهای جدید برای آنها امری حیاتی می باشد.

این دیپلمات کشورمان گفت: بازارهای نوظهور در پیرامون کشورمان به سرعت در حال جانمایی از سوی شرکتهای خارجی می باشد. دسترسی ایران به بازارهای پیرامونی یکی از قابلیت های منحصر به فرد و رقابتی شرکتهای ما محسوب می شود. هرگونه همکاری مشترک میان شرکت های ایرانی و ایتالیایی برای توسعه فعالیت در بازارهای پیرامونی در این زمان ممکن است و در صورت ورود شرکتهای خارجی عملا این فرصت از شرکتهای ایرانی گرفته خواهد شد.

مضاف بر این وی افزود؛ شرایط اقتصادی دوره انتقالی ایران برای گذر سریع و مطمئن نیازمند سرمایه گذاری خارجی، برندینگ و صادارت است. این امر با همکاری شرکتهای ایتالیایی و با اتکا به زیرساختهای تجاری و تامین مالی موجود قابلیت اجرا دارد. شرکتهای ایتالیایی توان بالایی در برندینگ و صادارت دارند. شرکتهای ایرانی نیز توان رقابتی بالایی در تمامی عوامل تولید دارند. اقتصاد ایران و ایتالیا مکمل همدیگر بوده و از این مسیر می توانند بازارهای جدید را به سرعت از آن خود کنند. برنامه تولید مشترک و صادرات محصولات تولیدی کلید واژه اصلی این تحول در روابط اقتصادی دو کشور می باشد.

رادبوی مهمترین چالش اصلی فراروی کشورمان را مسئله تحریم و گذرا بودن فرصت های موجود نامبرد و افزود: در دوره فعلی تلاش برای رفع تحریم ها موثر ترین اقدام سیاست خارجی دولت سیزدهم محسوب می شود. با رفع تحریم ها به هر شکلی دیپلماسی اقتصادی می تواند پررنگتر و موثرتر به تامین منافع ملی و رشد تولید و صادارت کشور کمک کند.

آیت‌الله رئیسی گفت: روابط ایران و قبرس در مرحله‌ای است که می‌تواند در حوزه‌های اقتصادی و تجاری افزایش یابد و امیدوارم با فعالیت سفیر جدید این کشور در ایران، این روابط به سطح قابل قبولی برسد.

آیت‌الله دکتر سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور صبح امروز (دوشنبه) ضمن دریافت استوارنامه «آندریاس کوزوپیس» سفیر جدید قبرس خطاب به وی گفت: امیدوارم با تجربیات و دانش شما روابط دو کشور در پایان دوره مأموریت توسعه پیدا کند.

رئیس جمهور گفت: روابط بین دو کشور در مرحله‌ای است که می‌تواند در حوزه‌های اقتصادی و تجاری افزایش یابد و امیدوارم این روابط به سطح قابل قبولی برسد.

«آندریاس کوزوپیس» سفیر جدید قبرس نیز در این دیدار با اشاره به اینکه پیش از این نیز در دوره‌ای سفیر قبرس در ایران بوده است، گفت: ظرفیت زیادی برای افزایش روابط بین دو کشور در حوزه‌های اقتصادی و تجاری وجود دارد که می‌تواند باعث تقویت روابط شود.

واکنش عضو کمیسیون اقتصادی مجلس به گرانی لوازم خانگی داخلی/ تولیدکنندگان بدانند کسی به آنها چک سفید امضاء نداده است

نماینده آستارا گفت: خط قرمز اصلی ما در منع واردات لوازم خانگی از کره حمایت از مصرف ‌کننده است و تولیدکنندگان لوازم خانگی در کشور بدانند که اگر این موضوع دچار خدشه شود با آنها مقابله خواهیم کرد.
واکنش عضو کمیسیون اقتصادی مجلس به گرانی لوازم خانگی داخلی/ تولیدکنندگان بدانند کسی به آنها چک سفید امضاء نداده است

غلامرضا مرحبا نماینده مردم آستارا در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی خبرگزاری فارس،‌ با اشاره به افزایش قیمت محسوس لوازم خانگی به دنبال ممنوعیت واردات این کالاها از کره‌جنوبی در کشور گفت:‌ تولیدکنندگان لوازم خانگی در کشور باید بدانند که کسی به آنها چک سفید امضاء نداده است.

وی افزود: خط قرمز ما معیشت و رفاه مردم و حمایت از مصرف‌کننده است ما به دنبال آن بودیم تا با ممنوعیت واردات لوازم خانگی از کره به کارگر ایرانی فرصتی داده شود و در مقابل هم کره از شرایط اقتصادی و سیاسی پیش آمده در سطح بین‌الملل سوء استفاده کند و با تحمیل کالاهای ساخته شده خود بخواهد پول این کالاها را به محل پول‌های بلوکه شده در کره برداشت کند.

عضو هیأت رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار داشت: هدف ما از ممنوعیت واردات لوازم خانگی این بود که جلوی سوء استفاده کره‌ای‌ها را بگیریم و اجازه ندهیم آنها با پول ما برای کارگر خودشان شغل ایجاد کنند و کالای ساخته شده را به ایران صادر کنند و گفتیم ما زمینه کار را برای کارگر ایرانی فراهم آوریم.

مرحبا خاطرنشان کرد: قرار نیست همانند صنعت خودروی ما برای شرکت‌های تولیدکننده لوازم خانگی ما نیز شرایطی فراهم شود که یکسری کالاهای بی‌کیفیت و با قیمت بالا را تولید کنند و مردم هم ناچار به خرید کالاهای آنها باشند.اصلا و ابداً این اتفاق قرار نیست بیفتد.

وی افزود: آقایان تولید کننده لوازم‌خانگی حواسشان باشد که بناست آنها در یک فضای رقابتی کار کنند و کیفیت کالاهایشان را افزایش دهند و با تولید لوازم‌خانگی در داخل از اشتغال کارگران نیز حمایت شود و با ارائه یک محصول با کیفیت مردم هم راضی باشند و اگر هر کجای این معادله به هم بخورد ما جلوی آن را خواهیم گرفت.

عملاً رسیدن به رشد ۸ درصد اقتصاد کاری غیرممکن است. زیرا زمانی که با آن رشد تعریف‌شده می‌رسیم که ابزار آن فراهم باشد. با توجه به شرایطی که اکنون اقتصاد ما با آن دست‌به‌گریبان است.

نشان تجارت – نزدیک به یک دهه است که رشد اقتصادی ۸درصدی برای کشور هدف‌گذاری می‌شود. مقامات ارشد کشور از رهبری و به‌تبع ایشان مجلس‌ها و دولت‌ها بر هدف رشد ۸ درصدی پافشاری می‌کنند. اگر قرار بود چشم‌انداز ۱۴۰۴ کشور تحقق پیدا کند و اگر قرار باشد کشور از کشور‌های منطقه به لحاظ توان مادی و پیشرفت اقتصادی عقب نماند، رشد ۸ درصدی یک ضرورت است. ولی طی سال‌های گذشته واقعیت نرخ رشد اقتصادی بسیار پایین‌تر از هدف مزبور بوده است. شکل زیر نرخ رشد سالانه نشان می‌دهد که ما هنوز راه‌های نرسیده بسیاری برای رسیدن به هدف تعیین‌شده در برنامه ششم توسعه داریم. در همین راستا ما درگسترش نیوز با برات قبادیان معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفتگو کردیم. برای خواندن مشروح این گزارش با ما همراه باشید:بیشتر بخوانید: راغفر: با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی آبان ۹۸ تکرار می‌شودبرات قبادیان، معاون آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صمت در مورد موضوع یادشده اظهار کرد: عملاً رسیدن به رشد ۸ درصدی اقتصاد کاری غیرممکن است. زیرا زمانی که با آن رشد تعریف‌شده می‌رسیم که ابزار آن فراهم باشد. با توجه به شرایطی که اکنون اقتصاد ما با آن دست‌به‌گریبان است. داشتن رشد ۸ درصدی در اقتصاد کلان غیرممکن است. اکنون ما در سال پایانی برنامه ششم توسعه هستیم. اما در خیلی از حوزه‌های رشدمان منفی است و می‌توان گفت که شاید یکی از بهترین حوزه‌ها که رشد اندک داشته است، حوزه صنعت است. در این میان می‌توان به رشد تولید صنایع معدنی و لوازم‌خانگی اشاره کرد.

وی ادامه داد: ما در صنایعی که کمتر به کشور‌های خارجه وابسته بودیم، توانسته‌ایم به رشد خوبی دست پیدا کنیم. ما اکنون در حدود ۴۰ میلیارد دلار واردات انواع و اقسام محصولات راداریم، همانند محصولات واسطه‌ای یا مواد اولیه. همچنین تحریم‌ها و نوسانات ارز همگی بر روند فعلی تأثیر گذاشته است؛ بنابراین داشتن این انتظار که ما حتی به رشد ۴ درصدی برسیم، انتظار بجایی نیست. البته به معنای این امر نیست که تلاشی صورت نگرفته است.
کشور در آستانه دو اتفاق مهم

قبادیان افزود: خوشبختانه اکنون دو اتفاق مهم در کشور رخ داده است. اول آنکه دولت در حال تدوین برنامه‌وبودجه سال آینده است. دیگری هم این است که سند برنامه هفتم باید تهیه شود. اکنون بد نخواهد بود که برنامه ریزان ما در بخش‌های مختلف که برنامه‌ریزی می‌کنند. با استفاده از تجارت قبلی و عملکرد‌های گذشته یک برنامه واقعی را تدوین کنند که در آن درصد رشد را بتوانیم حس کنیم.

معاون وزیر صمت اظهار کرد:، اما یک نکته مهم وجود دارد که آن به تحریم و قیمت دلار برنمی‌گردد. ما در رشد ۸ درصدی برنامه ششم توسعه در حدود یک‌سوم آن را در بهره‌وری دیده بودیم؛ که بهره‌وری به تلاش نیرو‌های داخل برمی‌گردد و آن این است که ما باید آموزش‌ها را قوی‌تر کنیم. آموزش دو نوع دارد. یکی آموزش رسمی و غیررسمی است. آموزش رسمی را دانشگاه می‌دهد پس درنتیجه نیاز است که دانشگاه در برنامه‌هایش باید تجدیدنظر کند. دانشگاه نباید نیرویی تربیت کند که حتی یک‌بار هم دانشجویش به محیط‌های صنعتی نرفته است و آن را لمس نکرده است. دانشجوی ایرانی فقط می‌خواهد مقاله بدهد، مقاله خوب است سبب پیشرفت علمی می‌شود، اما آیا به رشد صنعتی کمک می‌کند؟ آیا به بهره‌وری کمک می‌کند؟ در پاسخ باید گفت که خیر.

قبادیان ادامه داد: مقاله زمانی کمک می‌کند که ما از مدل مارپیچ سه‌گانه و طرح تاپ استفاده کنیم و کاری کنیم که دانشگاه و صنعت در کنار هم قرار بگیرند و به هم کمک کنند. اگر گفته‌شده که ۳۰ درصد از رشد ۸ درصد اقتصاد در داخل باید رقم بخورد. یعنی باید به بهره‌وری بیشتر از گذشته توجه کرد. بهره‌وری دست ما است و باید بپذیریم که در این زمینه کوتاهی از جانب همه ما صورت گرفته است.

لندن_ HSBC بانک معتبر انگلیسی گزارش مهمی منتشر کرد. بخش مدیریت دارایی بانک HSBC طی هشداری درباره بحران اقتصادی مشاوره ای به سرمایه داران نگران وضعیت بازارهای جهانی، ارائه کرده است.
جهان در آستانه بحران اقتصادی پسا کرونا

به گزارش مستقل آنلاین شبکه سی ان بی سی در گزارشی عنوان کرد با پایان تدریجی کرونا به زودی جهان با بحران اقتصادی ناشی از همه گیری این بیماری مواجه خواهد شد.

در این گزارش آمده است:

با توجه به نگرانی های ناشی از رشد تورم جهانی که باعث ایجاد تشنج و بحران در اواخر سال می شود و همچنین خیز مجدد بیماری کووید -۱۹ در نقاط مختلفی از جهان موجب شده است سرمایه گذاران هنگام تصمیم گیری درباره سرمایه و اموال خود مردد باشند

بر اساس گزارش HSBC ، پیش بینی های اجماعی برای تولید ناخالص داخلی ۲۰۲۱ ایالات متحده (تولید ناخالص داخلی) ۰.۷ واحد درصد کاهش یافته و به ۵.۹ درصد رسیده است ، در حالی که اختلال در سیستم اقتصادی آمریکا در سال جاری میلادی انتظارات تورم ۲۰۲۱ ایالات متحده را به میزان کامل به ۴.۳ درصد افزایش داده است.

اقتصاددانان بانک HSBC چشم انداز رشد تولید ناخالص داخلی چین در سال ۲۰۲۱ را به ۸ درصد کاهش داده اند (از پیش بینی قبلی ۲۰۲۱ ۸.۶ درصد) و خاطرنشان کردند که سه ماهه سوم برای دارایی های بازارهای نوظهور به طور گسترده دشوار بوده است.

در گزارش کارشناسان این بانک آمده است:به طور طبیعی ، چشم انداز وضعیت اقتصادی جهان بستگی به این دارد که رشد اقتصادی و تورم چگونه بر نگرانی های قیمت فعلی تأثیر می گذارد. کووید -۱۹ و اختلال در مناسبات مالی همچنان چالش باقی خواهند ماند، اما ما انتظار داریم که این عوامل به جای به خطر انداختن روند بهبود ، روند بهبود وضعیت اقتصادی جهان را به تاخیر بیاندازند. اما آنچه می تواند چشم انداز رشد را تغییر دهد ، تاثیر رویدادهای سیاسی است.

HSBC پیش بینی می کند که در اقتصادهای بزرگ ، تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۲ باید حدود ۴ تا ۵/۵ درصد رشد کند ، در حالی که ایالات متحده و اروپا در انتهای پایین این محدوده هستند و انگلیس و چین در صدر قرار دارند. در همین حال ، پیش بینی می شود که تورم جهانی بین ۲ تا ۳ درصد قرار بگیرد.

اما خارج از اقتصادهای اصلی ، واگرایی قابل توجهی وجود دارد. بسیاری از بازارهای نوظهور و اقتصادهای مرزی در حال عقب ماندگی هستند – که همه اینها نشان می دهد که بهبود جهانی در مسیر دو گانه قرار دارد.

با توجه به این شرایط ، hsbcپیشنهاد کرد که فرصت هایی در سود بازارهای نوظهور وجود دارد ، اما او به مشتریان توصیه کرد که به چشم انداز دلار و این “بهبود دو گانه” حساس باشند.

در حالی که بازارهای کار به طور گسترده و به تدریج در حال بهبود است-ادعاهای بیکاری هفتگی ایالات متحده در هفته گذشته به ۲۹۰،۰۰۰ در پایین ترین زمان خود رسید. که این رقم ۶.۱۵ میلیون در آوریل ۲۰۲۰ بوده است.

چشم انداز تورم

HSBC اعلام کرده است گرچه نرخ تورم با پایان محدودیت های کرونایی تغییر می کند اما این خطر وجود دارد که جهان با تبعات اقتصادی پس از کرونا مواجه شود.
دولت پرتغال: اعطای اقامت به ایرانی‌ها با شرایط به مراتب آسان‌تر از قبل

دولت پرتغال: اعطای اقامت به ایرانی‌ها با شرایط به مراتب آسان‌تر از قبل

داده های جدید روز جمعه نشان داد که انتظارات تورمی در منطقه یورو به بالاترین حد ۸.۵ سال رسیده است ، در حالی که کارشناس ارشد اقتصاد بانک انگلستان هشدار داده است که تورم بریتانیا ممکن است به ۵ درصد برسد. تورم همچنین در ماه های اخیر همچنان در حال افزایش است و برخی تحلیلگران بر این باورند که این تورم پایدارتر و فراگیرتر از پیش بینی فدرال رزرو آمریکا خواهد بود.

لیتل گفت: این سناریو به این معنی است که بانک های مرکزی در مورد تورم اشتباه کرده اند ، بنابراین به سیاست های جامع تری برای مقابله با موج جدید تورم نیاز دارند.

او پیشنهاد کرد که روندهای کلان-مانند نشانه هایی از تداوم ، هر چند کند شدن توسعه اقتصادی ، تورم میان مدت کمی بالاتر و ارزش گذاری بالا در بازار وسیعتر-باید از سهام چرخه ای و ارزشی حمایت کند. عملکرد سهام چرخه ای با عملکرد اقتصاد جهانی مطابقت دارد ، در حالی که سهام های ارزشی اغلب توسط سرمایه گذاران نسبت به مبانی مالی آنها ارزان ارزیابی می شوند.

حجم بالای تولید انواع محصول زراعی، دامی، شیلاتی و باغی از جمله فرصت‌های توسعه گلستان است که راه‌اندازی واحدهای فرآوری و صنایع تکمیلی، اشتغالزایی بیشتر، تحول اقتصادی و صادرات محصولات راهبردی کشاورزی این استان را در دولت جهادی سیزدهم رقم می‌زند.

به گزارش ایرنا، اقتصاد گلستان بر مبنای کشاورزی بنا شده و سالانه حدود پنج میلیون تن محصول در حوزه‌های دام، زراعت، باغبانی، شیلات و آبزیان و جنگل و مرتع در این استان تولید می‌شود.

همچنین تولید روزانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ تن مرغ گوشتی، توان تولید جوجه یک روزه برای صادرات، تولید تخم مرغ، پای مرغ، گیاهان دارویی از جمله زعفران، میگو و مرکبات و ادوات کشاورزی از دیگر ظرفیت‌های محسوس این استان شمالی در بخش کشاورزی به ‌حساب می‌آید.

ده ها هزار بهره بردار گلستانی در بخش کشاورزی، دامی و باغی مشغول فعالیت هستند اما خام فروشی، رونق اندک صنایع تبدلی و خریدهای تضمینی با قیمت پایین، تاثیرات منفی بر اقتصاد استان گذاشته و علاوه بر اعتراض مستمر کشاورزان موجب انتقاد جدی فعالان صنعتی وابسته شده است.

استان گلستان در تولید ۱۶ محصول راهبردی کشور شامل دانه‌های روغنی کلزا، سویا و آفتابگردان، هلو، توتون و گوشت مرغ رتبه اول، گندم، چغندرقند و خرمالو مقام دوم، شلتوک(برنج)، پیله تر ابریشم، میگو و پنبه رتبه سوم، ماهیان پرورشی و خاویاری رتبه چهارم و جو و زیتون رتبه پنجم کشوری را دارد اما از این ظرفیت بهره چندانی نمی‌برد که اصلی ترین دلیل آن نبود واحدهای صنایع تکمیلی و فرآوری محصولات باغی دامی زراعی و شیلاتی است.

کشاورزان و فعالان این بخش انتظاردارند در دولت جهادی سیزدهم بر مبنای فعایت های حوزه اقتصاد مقاومتی با سرمایه‌گذاری در این بخش علاوه بر خوداتکایی و استقلال در بخش کشاورزی، زمنیه رونق بیش از پیش معیشت فعالان این بخش فراهم شود.

کارگاه های جدید برای فرآوری محصولات

معاون صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی گلستان در این ارتباط به خبرنگار ایرنا گفت: بازسازی واحدهای قدیمی و نوسازی کارگاه های جدید برای فرآوری محصولات با هدف افزایش جذب مواد خام، کاهش مصرف انرژی و ثبات اشتغال یکی از اصلی ترین راهبردهای اساسی جهاد کشاورزی استان است .

علی ساورعلیا افزود: علاوه بر آن تسهیل روند صدور مجوز و ارائه تسهیلات سرمایه ثابت و در گردش، از اهرم های جهاد کشاورزی برای تحقق این اهداف به شمار می رود.

توسعه اقتصادی با رفع چالش فرآوری تولیدات کشاورزی در گلستان

وی اظهارداشت: سالانه پنج میلیون و ۴۰۰ هزار تن انواع محصولات زراعی، باغی و دامی در گلستان تولید می شود که از این مقدار، سه میلیون و ۸۰۰ هزار تن قابلیت فرآوری دارد و مابقی محصول به صورت تازه خوری مورد استفاده قرار می گیرد.

بخش عمده تولیدات گلستان قابلیت فرآوری دارد

ساورعلیا ادامه داد : پارسال با بازسازی و نوسازی هشت واحد فرآوری محصولات زراعی باغی دامی، حدود ۵۹۲ هزار تن بر افزایش جذب مواد خام این واحدها افزوده شده و از این طریق ۳۶۴ فرصت شغلی مستقیم ایجاد شد تا آمار شاغلان این بخش به پنج هزار و ۶۷۹ نفر برسد.

به گفته وی بیشترین واحدهای فرآوری کشاورزی گلستان مربوط به حوزه گیاهان دارویی، سیب زمینی، کشتارگاه و بسته بندی تخم مرغ است.

معاون صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی افزود : یکی از مشکلاتی که سال جاری شالیکاران استان به آن گرفتار شدند ناتوانی واحدهای شالیکوبی در پذیرش شالی بوده است.

وی تصریح کرد : در سال های گذشته همزمان با برداشت شالی در گلستان، فرآیند حدود سه ماهه برای برداشت و تبدیل شالی به برنج با ورود انواع ماشین آلات نوین و کمباین های سرپا به ۴۵ روز کاهش یافت.

توسعه اقتصادی با رفع چالش فرآوری تولیدات کشاورزی در گلستان

خام فروشی چالش کشاورزی

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران اضافه کرد: خام فروشی تولیدات کشاورزی در بخش های مختلف یکی از چالش‌های گلستان است که در صورت پرهیز از آن و روی آوردن به فرآوری، دریچه جدیدی به سوی بخش کشاورزی استان گشوده خواهد شد.

امیر یوسفی ادامه داد : با وجود برخورداری گلستان از فرصت های بی نظیر کشاورزی تاکنون نتوانستیم از این ظرفیت ها برای خلق ارزش افزوده بیشتر برای استان استفاده کنیم.

عضو هیات ‌رئیسه اتاق بازرگانی و صنایع، معادن و کشاورزی گرگان خاطرنشان کرد : توسعه و ساخت صنایع تبدیلی و زنجیره تولید باعث ایجاد شغل و بازگشت ارزش اقتصادی تولیدات کشاورزی به گلستان می‌شود رونق و ثمره مشهودی در بخش اقتصادی به همراه خواهد داشت.

وی بیان کرد : به عنوان مثال گلستان سرزمین طلای سفید معروف بود واحدهای پنبه پاک کنی و فرآوری زیادی در گلستان فعال بود که این موضوع سبب شده بود در دهه های قبل شاهد رونق اشتغال بخش پنبه و ایجاد ارزش افزوده خوبی در استان باشیم.

وی به ضرورت توسعه واحدهای فرآوری و واحد های تبدیلی در گلستان تاکید و اضافه کرد: در زمان حاضر با وجود کارخانه ها آرد متعدد برای گندم تولیدی استان، بیش از نیمی از ظرفیت این کارخانه ها بدون استفاده است.

یوسفی ادامه داد: بخش زیادی از گندم تولیدی از گلستان خارج می شود در حالیکه ظرفیت کارخانه های آرد گلستان مهیای فرآوری است ولی این موضوع به سبب برخی راهبردهای غلط مورد استفاده قرار نمی گیرد.

این صادره کننده محصولات کشاورزی افزود : به طور معمول سالانه یک میلیون ۲۰۰ تا یک میلیون ۴۰۰ هزار تن گندم تولید می شود که این حجم از آن می تواند زمینه اشتغال هزاران نفر را در صنایع تبدیلی ایجاد کند.

لزوم سرمایه گذاری

یوسفی تاکید کرد که اگر برای فرآوری محصولات، بسته‌بندی آن‌ها سرمایه گذاری کنیم ارزش افزوده محسوسی دارد و می تواند جایگاه کشاورزی استان را در کشور و حتی همسایگان خارجی افزایش دهد.

توسعه اقتصادی با رفع چالش فرآوری تولیدات کشاورزی در گلستان

ظرفیتی که باید با ایجاد زنجیره تبدیلی استفاده کرد

استاندار جدید گلستان هم معتقد است : پنج میلیون تن حجم تولیدات کشاورزی استان است که سهم چهار درصدی کل کشور را شامل می‌شود و باید با ایجاد زنجیره تبدیلی از این ظرفیت استفاده کرد.

علی محمد زنگانه در گفت و گو با ایرنا گفت : صنعت گلستان در حوزه تکمیل این زنجیره ارزش افزوده که مزیت استان است موفق نبوده و باید صنعت استان را توسعه دهیم.

ضرورت ارتقای صنایع وابسته بخش کشاورزی

به اعتقاد نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی گلستان قطب کشاورزی است اما در بخش صنایع وابسته به حوزه کشاورزی جایگاهی در کشور ندارد.

رمضانعلی سنگدوینی در گفت و گو با ایرنا افزود : اشتغال و ارزش افزوده صنایع تبدیلی کشاورزی برای گلستان مهم است ولی بهای لازم به آن داده نشده است.

نماینده مردم غرب گلستان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: برای آنکه بازارهای کشورهای منطقه را فتح کنیم چاره ای جز سرمایه گذاری در بخش فرآوری محصولات و برندسازی نداریم.

گلستان با بیش از ۲۰ هزار کیلومتر مربع وسعت و جای دادن هفت اقلیم از ۱۳ اقلیم دنیا در همسایگی سه استان مازندران، خراسان شمالی و سمنان و کشور ترکمنستان قرار دارد و در تولید محصولات کشاورزی از جایگاه ممتازی در کشور برخوردار است به طوری که بخش کشاورزی این استان ۲۱۴ هزار خانوار بهره بردار معادل ۳۸ درصد اشتغال خالص را به خود اختصاص داده است.

کارشناسان کشاورزی گلستان بر این باورند توسعه کشاورزی در این استان مستلزم تعریف نقشه راه علمی با تکیه بر موارد کلیدی مانند افزایش بهره‌وری آب و توسعه کشاورزی حفاظتی با هدف حفظ رطوبت خاک و افزایش موادعالی آن است.

همچنین از نگاه فعالان حوزه کشاورزی، تامین بذر غنی شده برای محصولات راهبردی مانند گندم و جو می‌تواند باعث پایداری تولیدات کشاورزی در گلستان شود و در کنار آن توسعه صنایع تبدیلی، تقویت صادرات، نوسازی ماشین آلات، ارائه آموزش به کشاورزان برای شناخت بهتر نوع خاک برای کشت محصول مناسب از دیگر راهکارهای قرارگیری این استان در مسیر خودکفایی بیشتر در تولیدات غذایی است.

رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: در طراحی جدید ساختار بودجه که با مشورت مجلس صورت خواهد گرفت مسائل اقتصادی کشور حل خواهد شد.

مسعود میرکاظمی در جلسه تبیین رویکردهای تدوین لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ که با حضور ممبینی معاون کل سازمان برنامه و بودجه، افقهی مشاور و رئیس حوزه ریاست، فروزانمهر معاون توسعه و مدیریت امور مجلس و استان ها، پورمحمدی معاون اقتصادی سازمان برنامه و بودجه، پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی و اعضا کمیسیون اقتصادی مجلس تشکیل شد، با بیان اینکه نظرات کمیسیون اقتصادی برای سازمان برنامه و بودجه حائز اهمیت است، اظهار داشت: امیدواریم با همفکری و مشارکت دولت و مجلس که هر دو به انقلابی بودن مشهورند در این دوره کار بزرگی انجام شود.

وی با بیان اینکه برای خروج از وضعیت موجود، تغییر ضروری است، افزود: هم فرمایشات مقام معظم رهبری، هم برنامه‌های ریاست جمهوری و هم اسناد بالادستی، تغییرات اساسی در ساختار بودجه را تأکید دارند.

معاون رئیس جمهور با بیان اینکه کارهای بزرگی در کشور شده است، افزود: با وجود این اقدامات در افزایش درآمد و سطح رفاه مردم اتفاق خاصی نیفتاده و برای خروج از این روند باید بر شاخص‌های کلان اقتصادی تمرکز شود.

وی با اشاره به اینکه اگر دولت و مجلس بر موضوعی تمرکز کنند حتماً به نتیجه مطلوب می‌رسد ادامه داد: توجه به اثربخش کردن منابع، افزایش نقش استان‌ها در پیشبرد برنامه ها و حرکت به سمت برنامه‌ای شدن و انجام توافقنامه‌ها به صورت برنامه‌، ضروری است.

میرکاظمی با بیان اینکه در تدوین لایحه بودجه باید بازنگری صورت گیرد، گفت: باید توافق‌نامه برنامه‌ای با وزرا، سازمان ها و استان‌ها امضا شود و منابع لازم در نظر گرفته شود و در مقابل آن نهادها در برابر منابع دریافتی پاسخگو باشند.

رئیس سازمان برنامه و بودجه در ادامه به اهمیت موضوع مالیات در اقتصاد کشور اشاره کرد و تصریح کرد: لازم است جلوی فرار مالیاتی گرفته شود همچنین پایه های مالیاتی اشتباه و اصلاح با مشوق های مالیاتی و از جمله اختصاص بخشی از درآمدهای کسب شده مالیاتی به همان استان باید اقدام شود.

میرکاظمی با بیان اینکه اگر بودجه بدون کسری بسته شود و خلق پولی صورت نگیرد تورم مهار خواهد شد، گفت: دو ماه است که دولت سیزدهم فعالیتش را آغاز کرده و بدون خلق پول پرداخت‌های ماهیانه را انجام می‌دهد که این آغازی برای موفقیت بزرگی در مهار تورم است.

میرکاظمی افزود: همانطور که واکسیناسیون عمومی کرونا را مهار می کند با تمرکز بر مهار خلق پول، تورم هم می‌تواند مهار شود. دولت تلاش می‌کند که خلق پولی صورت نگیرد و در بودجه سال ۱۴۰۱ برنامه ای تنظیم می‌شود تا در هیچ جا ارزش پول ملی کاهش پیدا نکند.

معاون رئیس جمهور در ادامه به اهمیت ثبات اقتصادی، عدالت و توجه به آمایش سرزمین پرداخت و گفت: همدلی بین دولت و مجلس برای اصلاح ساختار بودجه بهترین فرصت برای اعمال تغییراتی ضروری در ساختار بودجه است.

رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه حدود ده سال مطالعه روی اقتصاد کلان کشور انجام داده است، افزود: با تغییر ریل اقتصادی کشور، قطعاً شرایط رو به بهبود و تغییر خواهد رفت و برای معضلات اقتصادی راه حل مشخصی وجود دارد. لذا تغییرات اساسی در ساختار بودجه صورت خواهد گرفت ولی طراحی جدید و تغییر ساختار، بی تردید زمان نیاز دارد.

وی افزود: بودجه باید به شکل ساده و قابل فهم تدوین شود و شاخص های کلان اقتصادی را پشتیبانی، تورم را مدیریت و بهره وری را افزایش دهد تا به عدالت نزدیک شود.

معاون رئیس جمهور اعتماد به بخش خصوصی را بسیار مهم دانست و گفت: اگر ثبات اقتصادی که شرط اصلی حضور سرمایه گذار و بخش خصوصی در اقتصاد کشور است حاصل شود اعتماد بخش خصوصی نیز بدست خواهد آمد.

میرکاظمی اولین گام تغییرات اساسی و ثبات اقتصادی را خروج دولت از اقتصاد دانست و گفت: وظیفه دولت این است که موضوعات اقتصادی را مدیریت کند بنابراین رفع موانع برای ورود بخش خصوصی به صورت جدی دنبال می‌شود.

وی در پایان گفت: در طراحی جدید ساختار بودجه که با مشورت مجلس صورت خواهد گرفت مسائل اقتصادی کشور حل خواهد شد.

در این نشست محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه دو سرفصل در کمیسیون اقتصادی مجلس در دستور کار قرار دارد، ادامه داد: سر فصل اول مباحث کلیات تغییر ساختار و بخش دوم حوزه احکام برنامه و بودجه است.

وی با تاکید بر لزوم اصلاح ساختار بودجه گفت: ورود سازمان برنامه و بودجه به اصلاح ساختار به مفهوم تغییر در محتوی و عدم تمرکز در تصمیم گیری و افزایش اختیارات به استان ها کار ارزشمندی است. در کمیسیون اقتصادی مجلس برای دنبال کردن این مسیر اعلام آمادگی می کنیم.

در ادامه جلسه، حسین زاده بحرینی نماینده مجلس با ارائه آخرین تصمیمات اخذ شده در کمیسیون آیین نامه های مجلس در مورد روند تصویب بودجه در مجلس از تهیه نرم افزاری هوشمند با استفاده از هوش مصنوعی برای تحلیل حساسیت تیترهای متعدد مندرج در لایحه بودجه و بررسی آثار تغییرات تیترها خبر داد.

بنابراین گزارش در پایان این مراسم اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس دیدگاه‌ها، نظرات و درخواست‌های خود را درباره نحوه تدوین بودجه سال ۱۴۰۱ مطرح کردند.

نشریه معتبر آمریکایی «فارن افیرز» مدعی شد روند رشد چین تقریبا به پایان رسیده و دولت چین در حال پنهان کردن رکود اقتصادی جدی خود است، به همین دلیل رو پکن در حال بازگشت به توتالیتاریسم شکننده است.

به گزارش تحریریه، نشریه معتبر «فارن افیرز» در تحلیل وضعیت کنونی و آینده اقتصاد چین آورده است اجماع رایج در واشنگتن و خارج از کشور این است که چین در حال پیشی گرفتن از ایالات متحده است. «جو بایدن» رئیس جمهوری این کشور در این زمینه گفت: «اگر ما حرکت نکنیم، آنها ناهار ما را می خورند». به گفته یک دیپلمات آسیایی کشورها در همه جا در حال آماده شدن برای این امر هستند که چین به قدرت اول جهانی تبدیل شود.

شواهد زیادی این دیدگاه را تایید می کند. تولید ناخالص داخلی چین از سال ۱۹۷۸ تا کنون ۴۰ برابر شده است. چین به دلیل داشتن بزرگترین ذخایر مالی جهان، مازاد تجاری، اقتصادی که از طریق برابری قدرت خرید و نیروی دریایی که قدرت آن با تعداد کشتی هایی که دارد سنجیده می شود، به خود می بالد. این در حالی است که ایالات متحده با یک خروج پر هرج ومرج از ادامه فعالیت در افغانستان عقب نشینی می کند. بنابراین چین به شدت در حال حرکت برای ایجاد آسیایی با محوریت چین و جایگزین شدن با واشنگتن در صدر سلسله مراتب جهانی است.

اما دلیل اینکه به نظر می رسد پکن در رسیدن به این هدف عجله دارد، آن است که روند رشد آن تقریبا به پایان رسیده است. دولت چین در حال پنهان کردن رکود اقتصادی جدی است که با آن مواجه شده و در حال بازگشت به توتالیتاریسم{تمامیت‌خواهی} شکننده است. این کشور از کمبود شدید منابع رنج می برد و با بدترین فروپاشی جمعیتی در زمان صلح در تاریخ روبه رو است. در این وضعیت دست کم، چین دسترسی به جهانی که استقبال زیاد باعث پیشرفت آن شد، از دست می دهد.

به عصر «اوج چین» خوش آمدید

پکن یک قدرت تجدیدنظرطلب قوی است که می خواهد جهان را دوباره بازسازی کند اما زمان انجام آن در حال پایان است. البته این درک نباید در واشنگتن باعث خودشیفتگی شود بلکه درست برعکس. قدرت های رو به رشد اغلب وقتی ثروتشان به پایان می رسد و دشمنانشان افزایش می یابد، تجاوزکار می شوند. چین در حال گذراندن مسیری است که اغلب به این تراژدی ختم می شود: صعودی گیج کننده که سقوطی سخت را به دنبال دارد.

چین به قدری در حال طی کردن روند رشد بوده است که بسیاری از ناظران تصور می کنند صعود این کشور به عنوان قدرت شماره یک جهانی امری اجتناب ناپذیر است.

با این وجود، چین در حال حاضر با ۲ مشکل کُند شدن روند رشد و محاصره استراتژیک روبه رو است که پایان رشد آن را رقم می زند. با توجه به مشکلات انباشته شده، اقتصاد چین وارد طولانی ترین کُندی روند رشد پس از دوران «مائو تسه‌تونگ» بنیانگذار جمهوری خلق چین شده است. نرخ رشد تولید ناخالص داخلی چین از ۱۵ درصد در سال ۲۰۰۷ به ۶ درصد در سال ۲۰۱۹ کاهش یافت، البته این اعداد مربوط به قبل از این است که شیوع بیماری کرونا رشد اقتصادی این کشور را به کمی بیش از دو درصد در سال ۲۰۲۰ برساند. حتی می توان گفت که این ارقام بیشتر مبالغه آمیز هستند: مطالعات دقیق نشان می دهد که نرخ واقعی رشد چین نصف رقم ذکر شده در فهرست دولت است.

بدتر از آن اینکه بیشتر رشد تولید ناخالص داخلی چین از سال ۲۰۰۸ به این سو ناشی از تامین سرمایه اقتصادی از طرف دولت بوده است. بهره وری به عنوان عامل اصلی ایجاد ثروت، بین سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ به میزان ۱۰ درصد کاهش یافت. این بدترین افت در یک قدرت بزرگ از زمان اتحاد جماهیر شوروی در دهه ۱۹۸۰ است.

منابع چین در حال اتمام است. نیمی از رودخانه های این کشور از بین رفته اند و به گفته دولت، آلودگی ۶۰ درصد از آب های زیرزمینی، ذخایر این کشور را برای استفاده انسان نامناسب کرده است. افزایش سرعت توسعه چین را به بزرگترین واردکننده خالص انرژی در جهان تبدیل کرده است. امنیت غذایی رو به وخامت می گذارد: چین ۴۰ درصد از زمین های کشاورزی خود را در اثر استفاده بیش از حد نابود کرده و اینک به بزرگترین واردکننده محصولات کشاورزی در جهان تبدیل شده است.

به دلیل کمبود منابع، طی کردن روند رشد بسیار پر هزینه خواهد بود: چین باید سه برابر بیشتر از سرمایه گذاری خود در سال های اولیه این قرن سرمایه گذاری کند، افزایشی که بسیار بیشتر از آن چیزی است که انتظار می رود. چین همچنین به دلیل ادامه سیاست تک فرزندی در حال از دست دادن جمعیت پویای خود است. این کشور بین سال های ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۵، تقریبا ۷۰ میلیون بزرگسال در سن کار را از دست می دهد و ۱۳۰ میلیون شهروند سالمند روی دست خود دارد.

معاون پژوهشی دانشگاه تهران گفت: به منظور ادامه حیات در دنیای رقابتی کنونی، بنگاه‌های اقتصادی باید مزیت رقابتی خود را در نوآوری‌های برخاسته از تحقیقات جستجو کنند و اولویت‌دادن به تولید به عنوان ثقل توجه، به سرعت، محصول و در نهایت مجتمع اقتصادی مربوطه را از گردونه رقابت و دیده شدن توسط بازار حذف می‌کند.

به گزارش ایسنا، دکتر محمد رحیمیان، معاون پژوهشی دانشگاه تهران، در مراسم افتتاحیه سومین جشنواره ایده‌های ارزش‌آفرین معدن و صنایع معدنی (اینوماین ۳) که دیروز(دوشنبه، ۲۶ مهر)، در تالار علامه امینی دانشگاه برگزار شد، خلق ارزش در علوم تجربی خواه صنعتی و یا آزمایشگاهی را نتیجه یک فرایند برنامه‌ریزی شده و هدفمند دانست که اجزای مختلف و نقش‌آفرین در آن همانند دوندگان یک دو امدادی نقش خویش را ایفا کرده و سپس، عرصه را به منظور تداوم فعالیت به بعدی واگذار می‌کند.

وی گفت: «این فرایند از طراحی تا تولید، به صورت هدفمند کنترل‌شده و ضمن ایجاد محصول دلخواه، ارزش افزوده مهمی را برای سیاستگذار، برنامه‌ریز، مجری و جامعه مخاطب آن محصول ایجاد می‌کند».

معاون پژوهشی دانشگاه تهران تصریح کرد: «در سال‌های اخیر، گرچه مراکز تحقیقاتی و آموزش عالی به صورت عمده بر انتقال دانش و فناوری تمرکز داشتند، اما این امیدواری وجود داشت که در صورت ممارست در همکاری منظم و قاعده‌مند با مراکز صنعتی این چرخه انتقال به تدریج در مسیر زایش قرار گیرد، اما به دلایل مختلف که شاید مهمترین آن ضعف هماهنگی و عدم احساس نیاز صنعت به پوست‌اندازی و نبود بازار رقابتی واقعی است، این مهم به نتیجه نرسیده است».

رحیمیان گفت: «در ممالک توسعه‌یافته، ارتباط مستمر و پویای صنعت و دانشگاه همراه با دریافت بازخورد اصلاحی آن، چرخه مثبتی را به وجود آورده که از طریق آن، این دو نهاد به بالندگی یکدیگر کمک می‌کنند. این در حالی است که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، دانشگاه و صنعت به صورت موازی به علاقه‌مندی‌ها و اولویت‌های خویش پرداخته و هماهنگی احتمالی آنها موسمی، غیرپایدار و غیر مؤثر است و مهمتر از همه بازخورد سازنده به منظور توسعه همکاری‌های آتی با توجه به عوامل سیاستگذاری، اجرا و نظارت و پایش مستمر وجود ندارد و به اصطلاح اکوسیستم ارتباط صنعت و دانشگاه، غیرزایشی است. این ارتباط و زایش مستمر امری غیر دستوری است که احساس نیاز عمیق این دو نهاد در بستری رو به رشد افق‌های آتی آن را می‌گشاید».

معاون پژوهشی دانشگاه تهران سوق دادن واحدهای صنعتی به سمت فعالیت‌های تحقیقاتی را نیازمند حمایت و سیاست‌گذاری دقیق در سطح ملی دانست و ناکامی را محصول مشارکت عوامل مؤثر (اعم از دانشگاه، صنعت و نهادهای سیاستگذار) در سو برداشت از فرایند مذکور و یا اقدامات ناقص عنوان کرد و افزود: «ضروری است که هر سه نهاد فوق با درک دقیق از شرایط روز، امکانات موجود و همچنین سقف توسعه امکان‌پذیر در مسیر کاهش موانع و بسترسازی همراه با حسن نیت گام بردارند، سطح مداخلات غیر ضرور در سازوکارهای یکدیگر را فرو کاسته و نگاهی هم‌افزا و معطوف به هدف مشترک را در برنامه داشته باشند».

وی با اشاره به این مطلب در ادامه تاکید کرد: «بهادادن به نوآوری و اقتصاد مبتنی بر دانش تنها مسیر پیش روی مجتمع‌های صنعتی – اقتصادی است. یکی از مصداق‌های این موضوع جشنواره ایده‌های ارزش‌آفرین حوزه معدن و صنایع معدنی (اینوماین ۳) است که توسط مؤسسه یونیدرو طرح و اجرا شده است».

وی اظهار امیدواری کرد که تجربه یونیدرو در انجام فعالیت گروهی، بین رشته‌ای و بین‌سازمانی موفقیت‌آمیز بوده و بتواند نقش برجسته اندیشکده‌ای و تسهیل‌گری خود را در این مسیر به خوبی ایفا کند.

طبق اعلام روابط عمومی دانشگاه تهران، سومین جشنواره ایده‌های ارزش‌آفرین معدن و صنایع معدنی (اینوماین ۳) از ۲۶ مهر ۱۴۰۰ به مدت سه روز با با برپایی نمایشگاه و با همکاری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، دانشگاه تهران، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی، شرکت‌های معدنی و صنایع معدنی و دیگر دست‌اندرکاران حوزه معدن و صنایع معدنی و اقتصاد دانش‌بنیان در حال برگزاری است.

مؤسسه یونیدرو که مؤسسه آموزشی و پژوهشی مشترک دانشگاه تهران و سازمان توسعه و نوسازی معدن و صنایع معدنی ایران است با مأموریت انجام و توسعه فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی در حوزه معدن و صنایع معدنی در سال ۱۳۹۵ از سوی شادروان «دکتر سیدشمس‌الدین وهابی» مطرح شد و با استقبال از این ایده، در آبان ماه همان سال، اساسنامه مؤسسه تدوین و برای آن عنوان «یونیدرو» برگرفته از نام دانشگاه تهران و ایمیدرو انتخاب شد.

انگیزه اصلی تأسیس مؤسسه یونیدرو، تلاش به منظور طراحی و سازماندهی رابطه بین صنعت و دانشگاه برای استفاده از ظرفیت مراکز آموزشی و پژوهشی ملی و بین‌الملی با تکیه بر امکانات دانشگاه تهران، بر بستر وزارت صنعت، معدن و صنایع معدنی در بخش خصوصی بوده است.

براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول با فرض فرار یک میلیون افغان دیگر از سرزمین مادری‌شان و اقامت در کشورهای دیگر به نحوی که متناسب با میزان موجود مهاجران افغان باشد، هزینه سالانه میزبانی از آنها در ایران ۳۰۰ میلیون دلار (۰.۰۳ درصد تولید ناخالص داخلی) خواهد بود.

بورسان: گزارش جدید بانک جهانی از چشم‌انداز تراژیک اقتصاد افغانستان حکایت دارد. ترکیب عواملی چون حکومت طالبان، شدیدترین خشکسالی ۷۰ سال اخیر، بحران کرونا، تحریم‌ها علیه طالبان، قطع کمک‌های بین‌المللی و وابستگی شدید اقتصاد این کشور به کمک‌های خارجی، زمینه را برای بدترین بحران اقتصادی این کشور در دو دهه اخیر فراهم آورده است.

بر مبنای این گزارش رشد اقتصادی همچنان منفی باقی خواهد ماند و زیرساخت‌های اقتصادی به‌سرعت به‌سوی فروپاشی خواهند رفت. گسترش فقر بی‌سابقه خواهد بود و دستاوردهای اقتصادی دو دهه اخیر احتمالا در مدت کوتاهی از بین خواهد رفت.

اتاق ایران در گزارش پایش منطقه به این موضع نگاهی داشته و آن را به زیان ایران می‌داند. یافته‌های گزارش بانک جهانی نشان می‌دهد از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۰ افغانستان به‌طور متوسط سالانه ۵.۸ میلیارد دلار کمک بین‌المللی دریافت کرده است که معادل ۴۳ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور است. کمک‌های بین‌المللی ۷۵ درصد مخارج عمومی و ۵۰ درصد بودجه این کشور را تشکیل می‌داد و ۹۰ درصد مخارج امنیتی دولت نیز از این کمک‌ها تأمین می‌شد.

۶۷ درصد مردم این کشور زیرخط فقر قرار دارند و با تحولات اخیر ده میلیون نفر دیگر از مردم این کشور در ماه‌های آینده زیرخط فقر خواهند رفت. فراتر از آثار غم‌انگیز این بحران بر سرنوشت انبوهی از انسان‌ها، سقوط اقتصادی افغانستان به معنای ازدست رفتن یکی از بازارهای صادراتی مهم ایران نیز خواهد بود.

صندوق بین‌المللی پول: اقتصاد افغانستان امسال ۳۰ درصد منقبض خواهد شد

صندوق بین‌المللی پول هم امروز (سه‌شنبه) اعلام کرد که اقتصاد افغانستان امسال تا ۳۰ درصد منقبض می‌شود و این باعث افزایش بحران پناهندگان می‌شود که کشورهای همسایه، ترکیه و اروپا را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

در گزارش تازه این صندوق در مورد چشم‌انداز اقتصادی منطقه آمده که با توقف کمک‌های غیر بشردوستانه و مسدود شدن دارایی‌های خارجی افغانستان پس از به قدرت رسیدن طالبان در ماه آگوست/اوت “اقتصاد متکی به کمک افغانستان با بحران‌های شدید مالی و تراز پرداخت‌ها مواجه است. در نتیجه کاهش سطح زندگی، میلیون‌ها نفر را فقر تهدید می‌کند و می‌تواند منجر به یک بحران انسانی شود.”

صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد که انتظار می‌رود آشفتگی در افغانستان اثرات مهمی اقتصادی و امنیتی در منطقه و فراتر از آن داشته باشد و “باعث افزایش شدید مهاجران افغان” شود؛ هرچند هیچ برآوردی از تعداد احتمالی آن ارائه نکرده است.

در این گزارش آمده: “هجوم زیاد پناهندگان می‌تواند باری را بر منابع عمومی در کشورهای میزبان پناهندگان وارد کند، فشارهای بازار کار را افزایش داده و منجر به تنش‌های اجتماعی شود و بر نیاز فوری به کمک جامعه بین‌المللی تأکید کند.”

فشار ۳۰۰ میلیون دلاری مهاجران افغان بر اقتصاد ایران

در گزارش آمده که با فرض فرار یک میلیون افغان دیگر از سرزمین مادری‌شان و اقامت در کشورهای دیگر به نحوی که متناسب با میزان موجود مهاجران افغان باشد، هزینه سالانه میزبانی از آنها در تاجیکستان به ۱۰۰ میلیون دلار (۱.۳ درصد از تولید ناخالص داخلی تاجیکستان) می‌رسد. به گفته صندوق بین المللی پول این رقم ۳۰۰ میلیون دلار در ایران (۰.۰۳ درصد تولید ناخالص داخلی) و بیش از ۵۰۰ میلیون دلار در پاکستان (۰.۲ درصد از تولید ناخالص داخلی) خواهد بود.

تاجیکستان ماه گذشته اعلام کرد که تا زمانی‌که کمک‌های مالی بین‌المللی دریافت نکند‌، نمی‌تواند پذیرای تعداد زیادی پناهنده باشد. سایر کشورهای آسیای میانه نیز گفته‌اند که هیچ برنامه‌ای برای میزبانی پناهندگان ندارند.

کانال دیگری که مشکلات اقتصادی افغانستان از طریق آن می‌تواند همسایگان خود را تحت تأثیر قرار دهد تجارت است.

صندوق بین‌المللی پول می‌گوید: “صادرات به افغانستان از نظر اقتصاد کلان و اجتماعی برای ایران‌، پاکستان‌،ترکمنستان و ازبکستان اهمیت دارد.”

به گزارش بورسان، در حال حاضر صادرات ایران به افغانستان سالانه چیزی در حدود ۲.۳میلیارد دلار است که برای ۳میلیارد دلار برنامه‌ریزی شده بود. نکته آن است که اکنون به سبب وضعیت ناگوار افغانستان، براساس گزارش‌های میدانی، میزان صادرات ایران به افغانستان، کاهش یافته است.

علاوه بر آن باید توجه داشت که ایران با مهاجرت گسترده‌ای از سوی افغانستان روبروست که در شرایط نامطلوب اقتصادی ایران، کشور را تحت فشار بیشتری قرار می‌دهد. در اینجا باید به این نکته توجه داشت که وضعیت افغانستان علاوه بر آنکه از منظر سیاسی می‌تواند ایران را متأثر کند، به سبب هم‌مرزی طولانی با این کشور، بیشترین تأثیر منفی را از التهاب کنونی در افغانستان، متوجه ایران می‌کند.