نوشته‌ها

رقابت اقتصادی چین و آمریکا بر روی مسائل اقتصادی و سیاسی جدی تر از قبل شده است و هر دو کشور سعی دارند در قالب ائتلاف سازی به مقابله با رقیب بپردازند؛ چین در این راهبرد به مشارکت های اقتصادی بلندمدت با کشورهای اصلی منطقه خاورمیانه در حوزه انرژی روی آورده است و بر روی خلاء حضور واشنگتن در منطقه و امضای همکاری استراتژیک با عراق و ایران تکیه دارد.

به نوشته تحریریه، روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن در گزارش خود نوشت، در حالی که «جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا برای ایجاد ائتلاف دموکراسی‌های سرمایه‌داری با هدف مهار قدرت‌ اقتصادی، تجاری و فناوری چین تلاش می‌کند تنش میان دو غول اقتصاد جهانی افزایش یافته است. نخستین شاخص نشان دهنده افزایش تنش میان دو کشور به بن بست رسیدن مذاکرات مسوولان بلندپایه دو کشور است. پیش بینی می شود دولت بایدن در روابط با چین طی سال‌های آینده در مقایسه به دولت «دونالد ترامپ» بسیار افراط‌گرایانه‌تر عمل کند زیرا دولت بایدن به تنهایی برای محاصره چین تلاش نمی‌کند، بلکه سعی دارد در این زمینه با کشورهای اروپایی و آسیایی ائتلاف‌سازی کند.

طبق این تحلیل، در میان تنش زودهنگام در روابط واشنگتن و پکن، رقابت بر روی مسائل مربوط به انرژی و به ویژه تامین نفت از کشورهای عربی در حال آشکار شدن است. با وجود اینکه سخنان بسیاری درباره انرژی‌های تجدیدپذیر و پایان دوران نفت سیاه مطرح می‌شود بازهم انرزی فسیلی در تامین نیازهای انرژی جهان اهمیت بالایی دارد؛ گمانه‌زنی‌ها نشان می‌دهند تا یک دهه آینده نفت در این زمینه نقش اساسی خواهد داشت. در این زمینه چین که نسبت به آینده امنیت انرژی نگران است برای ایجاد منطقه نفوذ اقتصادی و تجاری در کشورهای عربی و ایران تلاش می کند و در صدد است از شکست آمریکا در حل مسائل مهم منطقه استفاده نماید.

پرفسور «جیان کارلو» کارشناس اقتصادی ایتالیایی تبار بر این باور است چین در چارچوب راهبرد ایجاد فضای تجاری و اقتصادی در حال ائتلاف‌سازی اقتصادی بلند مدت با کشورهای اصلی منطقه است و بر روی خلاء حضور واشنگتن در منطقه و امضای همکاری بلند مدت با عراق و ایران تکیه می‌کند. همچنین چین برای ایجاد پالایشگاه‌های در عربستان و عملیات مبادله پولی با یوان در امارات وارد عمل شده است. پکن این اقدامات را از طریق همکاری‌های راهبردی در مناطق نفت خیز عملی می‌سازد. زیرا این کشور دارای همکاری های بلند مدتی با کشورهای عربی است و در منطقه آسیای مرکزی هم سرمایه‌گذاری بسیاری کرده است.

همچنین چین با ایران توافق راهبردی ۲۵ ساله را امضا کرده که شامل سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیارد دلار در زیرساخت‌ها، پروژه‌های نفتی، گازی و پتروشیمی، مدرن‌سازی شبکه‌های ارتباطی است و این همکاری به نوبه خود جایگاه چین را در منطقه تقویت می‌کند. در عراق هم شرکت های چینی طرح های راهبردی را در چارچوب توافق موسوم به «نفت در مقابل اجرای طرح های توسعه و خدمات» امضا کرده اند. سرمایه گذاری پالایشگاه فاو به طور کامل از سوی چین صورت می‌گیرد و مشتقات نفتی آن به چین صادر خواهد شد. شرکت‌های چینی هم در الناصریه یک فرودگاه هوایی و در شهر الصدر ۹۰ هزار منزل مسکونی در قالب توافق همکاری چین و عراق احداث می‌کنند.

تارنمای «اویل پرایس» در تحلیلی آورده است دولت عراق با برنامه چین برای تامین نیازهای نفتی به مقدار ۳۰۰ هزار بشکه در روز در مقابل اقدام شرکت «سی ان سی ای سی» برای ساخت مجموعه ای از پروژه‌های خدماتی، مسکن و طرح توسعه صنایع نفتی و افزایش تولید عراق امضا کرده است. تاسیس پالایشگاه و مجتمع پتروشمی در منطقه فاو عراق از این موارد است.

شرکت نفتی سینوپک چین هم در آغاز سال جاری یک توافق ۲۵ ساله را با وزارت نفت عراق امضا کرده است که به موجب آن ۴۹ درصد از منابع گاز در منطقه المنصوریه در اختیار چین قرار می‌گیرد. بنابراین چین راهبرد جامعی را برای امنیت انرژی خود دنبال کرده است که از ایران و عراق آغاز می‌شود. سال‌هاست که چین به بزرگترین وارد کننده نفت از عراق تبدیل شده و جای آمریکا را گرفته است. این کشور در نیمه نخست سال جاری ۱۰ میلیون ۵۱۰ هزار بشکه نفت وارد کرده است.

در حالی که شرکت‌های غربی به تدریج از سرمایه‌گذاری در مناطق نفتی عربی عقب‌نشینی می‌کنند چین برای افزایش سهم خود در توسعه و تولید نفت در عراق و ایران و شمالی از مناطق شمال آفریقا تلاش می‌کند. از سوی دیگر روسیه هم از سلاح گاز طبیعی به شکل کارامدی برای تاثیرگذاری بر روی تصمیم کشورهای اروپایی استفاده می‌کند. ائتلاف پکن و مسکو بر اهمیت انرژی عربی در تامیت نیازهای نفتی و گازی کشورهای عربی می‌افزاید. در این زمینه دکتر «جیمز دوروسی» تحلیلگر مسائل امنیتی و نظامی معتقد است چین تاکنون از ایجاد پایگاه‌های نظامی و امنیت در مناطق منافع اقتصادی راهبردی خود پرهیز کرده است اما شاید این کشور در آینده مجبور شود برای ایجاد پایگاه‌های نظامی با هدف حمایت از امنیت انرژی و کالاهای اولیه برای گسترش نفوذ تجاری و صنعتی خود در جهان اقدام کند.

مهر نوشت: رئیس قوه قضائیه در رابطه با تسریع در تعیین تکلیف پرونده‌های فساد اقتصادی، پرونده‌هایی که متهم زندانی دارند و پرونده‌های کثیرالشاکی مأموریت‌های ویژه‌ای به بخش‌های مختلف قضایی داد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای صبح امروز دوشنبه (یازدهم مرداد ماه) در ابتدای جلسه شورای عالی قوه قضائیه با تبریک ۲۵ ذی‌الحجه روز خانواده و تکریم بازنشستگان و همچنین روز مباهله، بهره‌مندی از فضائل روزهای باقیمانده ماه پر برکت ذی‌الحجه را برای همگان مسئلت کرد.

رئیس قوه قضائیه در ادامه بر اجرای سند تحول قضائی تاکید کرد و گفت: برگزاری مرتب و مستمر جلسات ستاد راهبری تحول به صورت هر دو هفته یکبار به منظور پیشبرد اهداف سند تحول و تعالی ضروری است

وی خطاب به اعضای شورای عالی قوه قضائیه تاکید کرد که به صورت فعال در جلسات شورای تحول شرکت کرده و مصوبات را جدی بگیرند و در اجرای آن اهتمام لازم را داشته باشند.

دستور مهم رئیس قوه قضائیه خطاب به رؤسای کل دادگستری‌ها و دادستان‌ها

بخش دیگری از اظهارات حجت‌الاسلام و المسلمین محسنی اژه‌ای در این جلسه شامل دستور مهمی خطاب به رؤسای کل دادگستری‌ها و دادستان‌ها بود.

رئیس قوه قضائیه در رابطه با تسریع در تعیین تکلیف پرونده‌های مفاسد اقتصادی، پرونده‌هایی که در آن متهم زندانی حضور دارد و پرونده‌های کثیرالشاکی مأموریت ویژه‌ای به این مقامات قضائی داد و از دادستان کل کشور خواست که به روند رسیدگی و صدور هرچه سریع‌تر تصمیم نهایی در این رابطه نظارت کند.

وی تاکید کرد: پروندهایی که زندانی دارد باید هرچه زودتر به تصمیم نهایی برسد و اگر احیاناً به هر دلیلی رسیدگی به پرونده طول می‌کشد لازم است تکلیف زندانی روشن شود.

حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای با اشاره به قانون آئین دادرسی کیفری در مورد تعیین تکلیف هرچه سریع‌تر متهمان در بازداشت، گفت: قانون، قوه قضائیه را موظف می‌کند که نباید بازداشت موقت متهم بیش از زمان مقرر در این ماده باشد.

رئیس قوه قضائیه در مورد پرونده‌های کثیرالشاکی مانند پرونده‌های لیزینگی و تعاونی‌های اعتباری، برخی از پرونده‌های کلاهبرداری و مفاسد اقتصادی نیز علاوه بر رؤسای کل دادگستری‌ها و دادستان‌ها، مأموریتی را نیز برای مرکز رسانه قوه قضائیه تعریف کرد.

وی خاطرنشان کرد: باید این پرونده‌ها به جهت اثری که در جامعه دارند با سرعت رسیدگی و از سوی مرکز رسانه قوه قضائیه در جهت بازدارندگی و ارتقای آگاهی‌های مردم در سطح جامعه تبیین شوند تا از تشکیل مجدد چنین پرونده‌هایی پیشگیری شود

حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای تاکید کرد: رؤسای کل دادگستری‌ها و دادستان‌ها پرونده‌های کثیرالشاکی را هر چه زودتر تعیین تکلیف کنند و مرکز رسانه قوه قضائیه نیز در مورد پرونده‌هایی که حکم قطعی آن صادر می‌شود، برابر موازین قانونی اطلاع رسانی هنرمندانه به منظور پیشگیری از وقوع جرم را انجام دهد.

وی همچنین خطاب به رئیس کل دادگستری استان تهران به وی مأموریت داد که به برخی پرونده‌های شعبات مفاسد اقتصادی که رسیدگی به آن‌ها طولانی شده نظارت دقیقی صورت دهد تا هرچه سریع‌تر با اتخاذ تدبیر ویژه وضعیت این پرونده‌ها مشخص شود.

رئیس قوه قضائیه همچنین با اشاره به پرونده‌های اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور گفت: قضات دیوان عالی غیر از دریافت لایحه از وکیل و شنیدن حرف وکیل و متهم حتماً پرونده قضائی را هم بخوانند و در صورت لزوم با قاضی صحبت کنند که پرونده‌ای بی وجه دچار اطاله نشود.

سازمان بازرسی کل کشور بر روند کاری شورای رقابت و انجام مأموریت آن در خصوص حذف انحصار نظارت نماید

حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای با مأموریت به سازمان بازرسی به منظور نظارت بر اجرای قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴، علی‌الخصوص در رابطه با وظایف شورای رقابت، تصریح کرد: در قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴، شورایی با عنوان شورای رقابت پیش بینی شده است، فلسفه این شورا تسهیل رقابت و جلوگیری از انحصارها است.

وی ادامه داد: وظیفه مهم شورای رقابت این است که اجازه ندهد با ایجاد انحصار ثروت در دست عده معدود باشد و فقر گریبانگیر عده‌ای دیگر از مردم شود، لذا انتظار است شورای رقابت این موضوع را با توجه به شرایط اقتصادی امروز مردم جدی‌تر مورد توجه قرار دهد و بازرسی کل کشور نیز بررسی مجدد به روند کاری شورای رقابت داشته باشد تا قانون در این خصوص آن طور که نوشته شده به صورت ضد انحصار اجرا شود.

حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای همچنین بر پیگیری مأموریت‌های سپرده شده به اعضای شورای عالی قوه قضائیه در جلسات قبل و ارائه گزارش آن تاکید نمود.

رئیس قوه قضائیه در بخشی از جلسه شورای عالی قضائی با خیرمقدم به حجت الاسلام و المسلمین رحیمی معاونت قضائی جدید قوه قضائیه، تاکید کرد: معاون قضائی سابق قوه قضائیه اقدامات خوبی برای ساماندهی امور صورت دادند که نیاز است اقدامات خوب قبلی تقویت و کارهای بر زمین مانده تکمیل شود.

تذکر به دادگستری استان‌ها برای مراقبت نسبت به پیشگیری از صدور احکام خلاف بین شرع

وی همچنین تاکید کرد که اگر در رسیدگی به پرونده‌ها در معاونت قضائی با پرونده خلاف شرع بین مواجه شدید حتماً با قاضی صادر کننده رأی در این زمینه صحبت و توضیحات وی شنیده شود و اگر حکم خلاف شرع بیّن در استانی و چند شعبه به طور مکرر صادر شده است حتماً به رئیس کل دادگستری تذکر داده شود تا تدبیری برای رفع آن صورت گیرد.

رئیس قوه قضائیه همچنین طی انتقادی این سوال را مطرح کرد که چرا وقتی در برخی موارد حکم خلاف بین شرع در یک استان و یک شعبه دادگستری به صورت مکرر صادر شده دادگستری مربوطه توجه ویژه‌ای برای رسیدگی به علت این امر نداشته است.

وی با اشاره به روزهای پایانی دولت دوازدهم و قدردانی از همه کسانی که تلاش کردند و خدمت صادقانه داشتند، فرصت‌هایی که برای خدمت به نظام و مردم پیش می‌آید را یک نعمت بزرگ الهی دانست و افزود: فرصت‌های پیش آمده در جهت تحقق اهداف نظام و خدمت به مردم را باید غنیمت شمرد و از لحظه لحظه آن استفاده کرد.

رئیس قوه قضائیه با اشاره به آغاز به کار دولت سیزدهم در روزهای آتی، ابراز امیدواری کرد که دولت جدید با اتکال به خداوند بزرگ و تکیه بر آموزه‌های دینی و اعتماد به مردم در استفاده از تمام ظرفیت‌ها و توانایی‌ها و ظرفیت‌های فوق‌العاده موجود در جمهوری اسلامی در جهت گره گشایی از کار مردم تلاش وافری را به منصه ظهور و بروز برساند.

رئیس قوه قضائیه همچنین به بیانات مقام معظم رهبری پیرامون عدم اعتماد به دشمن اشاره و با ابراز تعجب از کسانی که با وجود آگاهی از جنایت‌های آمریکا در طول سال‌های متمادی در دنیا، منطقه و کشورمان، بازهم بر اثر غفلت یا شیطنت‌های دیگر به دشمن اعتماد می‌کنند و در پی حل مشکلات با تکیه بر دشمن هستند، گفت: این روزها سالگرد بمباران اتمی هیروشیما یکی از جنایت‌های بزرگ آمریکا است که بر اثر آن هزاران انسان کشته و یا مجروح و معلول شدند.

وی یادآور شد: این جنایت آمریکا در تاریخ می‌ماند و کسانی که این جنایت را مرتکب شدند و افراد بعدی که از این جنایت عذرخواهی نکردند و به این اقدامات جنایت‌کارانه ادامه دادند، باید پاسخگو باشند.

حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای گفت: هر جا به خدا تکیه کردیم مشکلاتمان حل شد و پیروز شدیم و جلو رفتیم و هرجا به غرب خصوصاً آمریکا تکیه کردیم، عقب افتادیم و گرفتاری‌ها مضاعف شد.

رئیس قوه قضائیه با اعلام آمادگی برای کمک به دولت سیزدهم، تاکید کرد: قوه قضائیه با تمام توان در جهت پیشبرد اهداف دولت جدید آماده است و تلاش می‌کنیم تا هر مقدار می‌توانیم از گرفتاری‌ها و رنج‌های مردم بکاهیم.

عزم جزم دستگاه قضا برای مبارزه با برخی تخلفات درون قوه قضائیه
همچنین رئیس قوه قضائیه با اشاره به گزارش‌ها درخصوص کشف و برخورد جدی با برخی تخلفات درون قوه قضائیه، بر پیگیری جدی و عزم جزم همه ارکان قضائی در زمینه مبارزه با فساد درون قوه قضائیه تاکید کرد و گفت: در این زمینه کلیه دستگاه‌های تابعه قوه قضائیه اعم از بخش‌های نظارتی، فرهنگی و راهبردی باید با همفکری طرحی نو و جامع دراندازند و با ارائه راهبردهای بازدارنده تلاش شود حیثیت قوه قضائیه که خود در خط مقدم مبارزه با فساد قرار دارد، لکه‌دار نگردد.

فروپاشی اقتصادی و بن‌بست سیاسی حاکم بر لبنان منجر به افزایش سطح نگرانی‌ها‌، تنش‌ها و احساس نبود امنیت روانی و اجتماعی شده است.

میدل ایست نیوز: فروپاشی اقتصادی و بن‌بست سیاسی حاکم بر لبنان منجر به افزایش سطح نگرانی‌ها‌، تنش‌ها و احساس نبود امنیت روانی و اجتماعی شده است؛ امری که به افزایش فزاینده و قابل ملاحظه روند حوادث امنیتی از جمله قتل و سرقت از سال ۲۰۲۰ میلادی انجامیده است.

در همین رابطه، «محمد شمس الدین»، پژوهشگر شرکت بین‌المللی اطلاعات، پژوهش‌ها و آمار در گفت‌وگو با العربی الجدید تاکید کرد: افزایش موارد سرقت و قتل که اکنون در لبنان شاهد آن هستیم، با بحران اقتصادی، مالی و افزایش میزان فقر و بیکاری در ارتباط است و منجر به وخیم‌تر شدن تاثیرات منفی روانی و از هم پاشیدن بنیان‌های جامعه و دولت شده است.

بر اساس آمارهای موجود، حدود ۴۸۰ هزار نفر بیکار و ۲۰۰ هزار نفر با حقوق نصف و نیمه یا یک‌چهارم در لبنان وجود دارد، این در حالی است که با افزایش ۱۸۳ درصدی قیمت کالاها ظرف یک سال، قدرت خرید مردم به شدت پایین آمده است و تقریبا میانگین فقر به ۵۵ درصد رسیده است.

شمس الدین با بیان اینکه آمار شرکت ما با استناد به آمار و گزارش‌های اداره امنیت داخلی لبنان تدوین شده است، گفت: در بازه زمانی ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ میلادی میانگین موارد سرقت از ۱۶۱۰ به ۲۵۳۴ مورد افزایش یافته است که حکایت از افزایش ۵۷.۴ درصدی موارد سرقت دارد همچنین میانگین جرائم قتل با افزایش ۹۱ درصدی به ۲۰۸ مورد در سال ۲۰۲۰ رسیده است.

وی گفت: یقینا هر بار که وضعیت اقتصادی و معیشتی وخیم‌تر شود، میانگین جرم و جنایت افزایش می‌یابد، در سه‌ماهه نخست سال۲۰۲۱ میلادی، میانگین سرقت خودرو در مقایسه با ۲۰۲۰ میلادی، ۵۱ درصد افزایش داشته و از ۲۳۰ مورد سرقت خودرو به ۳۴۷ مورد رسیده است.

شمس الدین ادامه داد: اما میانگین سرقت در بازه زمانی مشابه از ۷۰۴ مورد به ۲۰۰۶ مورد یعنی ۱۸۵ درصد افزایش داشته است.

وی درباره بازتاب و تاثیر تنش‌های روانی جرائم و قتل بر مردم گفت: با افزایش نگرانی‌ها، مشکلات و معضلات روانی، شهروندان لبنانی در برابر سه گزینه قرار دارند؛ نخست اینکه راه انزوا را در پیش گرفته و نسبت به خطرات موجود، خود را به بی‌تفاوتی بزند، دوم اینکه فرد حس وابستگی و علقه به میهن را از دست بدهد و با فروش مایملک خود به فکر مهاجرت باشد که متاسفانه موارد بسیاری وجود دارد، گزینه سوم هم حفاظت از خود و خانواده با نصب دوربین‌ و سیستم‌های هشدار دهنده و چه بس حمل سلاح است گویی که قانون جنگل بر کشور حاکم است.

لبنان از بحران شدید اقتصادی رنج می‌برد که بانک جهانی آن را یکی از بدترین بحران‌ها در تاریخ مدرن توصیف کرده است، واحد پول لبنان، پوند، ظرف دو سال اخیر بیش از ۹۰ درصد ارزش خود را از دست داده که باعث تشدید فقر و کمبود مواد غذایی، سوخت و دارو در این کشور شده است.

«سعد الحریری»، نخست‌وزیر پیشین مامور تشکیل کابینه پیشتر پس از دیداری بیست دقیقه‌ای با «میشل عون»، رئیس جمهوری لبنان به خبرنگاران گفت: «روشن است که ما نمی‌توانیم با رئیس‌جمهوری محترم به توافق برسیم. به همین دلیل از تشکیل دولت انصراف می‌دهم».

با توجه به این‌که هیچ جایگزینی برای تصدی سمت نخست‌وزیری لبنان وجود ندارد، امید برای تشکیل دولتی که بتواند به وضعیت اقتصادی این کشور سر و سامان بدهد به حداقل رسیده است.

دولت قبلی لبنان به نخست‌وزیری حسن دیاب در پی انفجار مهیب اوت ۲۰۲۰ در بندرگاه بیروت استعفا داد ولی به عنوان دولت موقت امور جاری کشور را اداره می‌کند. در آن انفجار بیش از ۲۰۰ نفر کشته و حدود شش هزار نفر زخمی شدند و هزاران ساختمان مسکونی و تجاری ویران شد و یا به شدت آسیب دیدند.

الحریری دومین نامزد تشکیل دولت لبنان ظرف ۱۲ ماه گذشته است. پیشتر مصطفی ادیب تلاش کرده بود که دولت تشکیل دهد ولی ناکام مانده بود.

رهبران لبنان طی یک سال گذشته مرتبا یکدیگر را مقصر بحران‌های کشور معرفی می‌کنند.

جامعه جهانی از زمان انفجار بندر بیروت تعهد کرده‌اند که میلیون‌ها دلار به لبنان اختصاص خواهند داد منوط به این‌که دولت جدید تشکیل شود.

برخی کشورها از جمله فرانسه تهدید کرده‌اند که احتمالا برخی از رهبران لبنان را هدف تحریم‌های خود قرار دهند.

وزارت امور خارجه در آخرین گزارش روند اجرای برجام تلاش کرده است که با ارائه اطلاعات و تحلیل های غلط، تصویری غیرواقعی و رویایی از برجام بسازد تا آیندگان از مسئولان دولت روحانی این سوال را نپرسند که چرا هشت سال از فرصت تاریخی این ملت را صرف رسیدن و حفظ این توافق پرهزینه و کم دستاورد کرد.
رویا پردازی‌های وزارت خارجه درباره دستاوردهای اقتصادی برجام

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، بیست و دومین و آخرین گزارش روند اجرای برجام که اواخر تیرماه توسط وزارت امور خارجه دولت روحانی منتشر شد، ارزش تاریخی زیادی دارد چون در واقع، گزارش پایانی بزرگترین مدافع برجام محسوب می شود. در این گزارش قصد داریم برخی از نکاتی که وزارت امور خارجه درباره دستاوردهای اقتصادی برجام مورد اشاره قرار داده است، مورد بررسی قرار دهیم:

*تناقضات جالب گزارش وزارت خارجه

در صفحه ۶ این گزارش آمده است: «در موضوع تحریم‌های یکجانبۀ آمریکا و اتحادیۀ اروپایی، آنچه در برجام روی داد فرو ریختن پایه مشروعیت تحریم‌های آمریکا و اتحادیۀ اروپا با لغو قطعنامه‌های تحریمی فصلِ هفتم یِ شورای امنیت و شکسته شدن فضای روانی بین‌المللی علیه ایران بود. تمامی تحریم‌های اقتصادی مالی و بخش‌های بانکی، مالی، نفتی، گازی، پتروشیمی، تجارتی، بیمه و حمل ونقل که به بهانۀ برنامۀ هسته‌ای وضع شده بودند، در ابتدای اجرای برجام لغو شد. ممنوعیت محدودیت همکاریهای اقتصادی با ایران در تمامی عرصه‌ها از جمله سرمایه‌گذاری در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی مرتفع گردید. دهها میلیارد دلار از درآمدهای ملت ایران در خارج از کشور که به دلیل بی توجهی نسبت به عواقب قطعنامه های شورای امنیت مسدود شده بود، آزاد گشت».

در حالی که در این بخش از گزارش، وزارت خارجه مدعی «لغو» تمامی تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای در برجام شده است، در صفحه ۱۶ به این موضوع که تحریم های کنگره آمریکا لغو نشده اند، صراحتا اشاره شده است. در این صفحه آمده است: «خط قرمز مربوط به لغو و نه تعلیق همه تحریم‌ها غیر از تحریم‌های مربوط به کنگره آمریکا مورد رعایت قرار گرفت».

همچنین در حالی که در این بخش از گزارش، وزارت خارجه، مدعی آزادی «دهها میلیارد دلار» از درآمدهای بلوکه شده ایران شده است، در صفحه ۱۱ به این موضوع که این رقم کمتر از ۱۰ میلیارد دلار بوده، صراحتا اشاره شده است. در این صفحه آمده است: «در گزارش مورد اشاره در تاریخ ۲۶ دی ماه ۱۳۹۵ ش، به مجلس محترم اطلاع داده شد که بنا به اعلام بانک مرکزی، پس از اجرای برجام، بالغ بر ۹.۹ میلیارد دلار از وجوه مسدود شده بانک مرکزی ناشی از مطالبات نفتی، در کشورهای امارات، انگلستان، هند، یونان، ایتالیا و نروژ آزاد شده است».

به گزارش فارس، در بخش های مختلف این گزارش، وزارت خارجه مدعی شده است که برجام جلوی تصویب تحریم جدید علیه ایران را گرفت و دولت ترامپ برای اعمال تحریم، مجبور به خروج از برجام شد. به عنوان مثال، در صفحه ۲۰ این گزارش آمده است: «اما مذاکره کنندگان ایران با هدایت مقام معظم رهبری توانسته بودند در برجام همه مسیرها برای تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران را سد سازند. لذا دولت آمریکا ناگزیر شد برای پیشبرد سیاست فشار حداکثری خود، از برجام به شکل غیرقانونی خارج شود». همچنین در صفحه ۳۱ گزارش وزارت امور خارجه آمده است: «دولت ترامپ پس از ۱۵ ماه تلاش به این نتیجه رسیده بود که امکان تحمیل هرنوع تحریم جدی علیه ایران تا زمان عضویت ایالات متحده در برجام وجود ندارد و لذا در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ ش ، به صورت غیرقانونی و یک‌جانبه از برجام خارج شد و تحریم‌های گسترده‌ای را که در بخش پیشین به آن اشاره گشت بازوضع و در مواردی وضع نمود».

این ادعا در حالی مطرح شده است که در صفحه ۱۹ همین گزارش که توضیحاتی درباره اقدامات وزارت خارجه در مقابل بدعهدی های مکرر آمریکا در دوره اجرای برجام آمده است، به نامه های محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان به هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام در شهریور و آبان ۹۵ و مهر ۹۶ در اعتراض به تصویب قوانین تحریمی جدید آمریکا (قانون ویزا، قانون تمدید تحریم های ایران (ایسا) و قانون کاتسا) توسط آمریکا اشاره شده است.

*مانور روی دستاوردهای کاغذی و تخیلی برجام

در بخش های مختلف بخش اول این گزارش، وزارت امور خارجه به دستاوردهایی از برجام اشاره کرده است که یا اجرایی نشدند یا اصولا تخیلی بودند. برخی از این موارد عبارتند از:

صفحه ۷: «با توجه به حضور گسترده اتباع و شرکت‌های آمریکایی به عنوان سهامدار در شرکت‌های بین‌المللی، یکی از راهبردیترین مفاد رفع تحریمی برجام آن بود که مقرر شد شرکت‌های خارجی تابعۀ شرکت‌های آمریکایی بر اساس مجوز کلی صادره از سوی دولت آمریکا مجاز به همکاری با ایران در زمینه‌های مختلف اقتصادی باشند».

واقعیت: دولت آمریکا هیچ وقت این مجوز را صادر نکرد.

صفحه ۸: «شایان ذکر است صادرات نفت خام ایران در نیمه نخست سال ۱۳۹۲ ش، حدود ۹۷۰ هزار بشکه در روز بود و بر اساس زمانبندی طراحی شده در تحریم‌های غیرقانونی و ناعادلانه وضع شده علیه کشورمان، قرار بود صادرات نفت ایران طی یک سال بعد از تاریخ مذکور، نزدیک به صفر شود».

واقعیت: حتی مقامات آمریکایی هم ادعای دولت روحانی درباره به صفر رسیدن میزان فروش نفت ایران در صورت عدم حصول توافق ژنو و برجام را تایید نمی‌کنند و به ثبات فزاینده صادرات نفت کشورمان قبل از توافق ژنو اشاره کرده اند. همچنین حسن روحانی رئیس جمهور و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در ماه های ابتدایی بعد از خروج آمریکا از برجام (تابستان ۹۷)، صراحتا اعلام کردند آمریکا توانایی صفر کردن صادرات نفت ایران را نداشته و ندارند. برای اطلاعات بیشتر درباره این موضوع اینجا را بخوانید.

صفحه ۱۱: «بانک‌های کوچک و متوسط خارجی همکاری با نظام بانکی ایران را آغاز کرده‌اند و بانک‌های بزرگتر نیز در حال ورود به این عرصه هستند».

واقعیت: بانک های بزرگ هرگز حاضر به همکاری به ایران نشدند.

صفحه ۱۳: «در گزارش ۲۶ دی ۱۳۹۵ ش، این نکته نیز آمده بود که «حمل ونقل هوایی کشور پس از اجرای برجام، تحولی کم‌نظیر (انعقاد قرارداد خرید حدود ۲۰۰ فروند هواپیمای مسافربری) طی چند دهه اخیر را تجربه نمود… علاوه بر ابعاد حیثیتی و مشکلات ایمنی، سالانه بیش از چهار میلیارد دلار برای خرید بلیط شرکتهای هواپیمایی کشورهای عربی خلیج فارس و ترکیه توسط ایرانیان هزینه میشود. در چنین شرایطی، برای نخستین بار پس از چند دهه امکان خرید مستقیم هواپیمای مسافربری از شرکت سازنده فراهم شد»».

واقعیت: اکثر قراردادهای خرید هواپیمای ایران در دوره برجام اجرایی نشد و نهایتا کشورمان موفق به خرید تعداد اندکی هواپیمای مسافربری شد.

*ادعاهای عجیب وزارت خارجه درباره عدم اعتماد به وعده های آمریکا

وزارت خارجه در بخش هایی از این گزارش به انتقادات درباره اعتماد غیرمنطقی دولت روحانی به دولت آمریکا و همچنین بی‌توجهی به آثار رفع تحریم ها و قناعت به رفع کاغذی آنها پاسخ داده است و هر دو موضوع را به صورت کلی انکار کرده است. در صفحه ۱۷ این گزارش آمده است: «تصور اعتماد به آمریکاییها به عنوان دلیل عدم اخذ تضمین‌های قویتر با واقعیات مکتوم و آشکار مذاکرات که براساس بی اعتمادی متقابل بود ناسازگار است. اصولاً هیچ مذاکره بین المللی بر اساس اعتماد متقابل شکل نمی‌گیرد. علت تولید بیش از ۱۵۰ صفحه سند که قسمت عمده‌ای از آن در مورد مطالبات ایران است، نشانه بی‌اعتمادی متقابل است. از سوی دیگر، اخذ امضا و تعهد از فردی به معنی اعتماد به او نیست بلکه به معنای وجود نداشتن ابزار دیگر در روابط بین‌الملل است.

ضرورت اخذ تضمین‌های قویتر به صورت مبسوط در زمان مذاکرات بحث و بررسی شد. چه تضمینی میتوان از آمریکا و سایر قدرتهای جهانی گرفت که آنها را وادار به اجرای تعهدات خود کند؟ آیا امکان مراجعه به شورای امنیت که همین کشورها اعضای دائم آن هستند وجود دارد؟ آیا تبدیل برجام به معاهده‌ای که شرط محال تصویب سنا را نیز دارا بود، میتوانست تضمینی برای رعایت آن توسط آمریکای ترامپ باشد؟ آیا دیوان بین‌المللی دادگستری توانسته است مانع خروج یکطرفه آمریکا از عهدنامه مودت که نه تنها یک معاهده مصوب سنای آمریکا است بلکه صلاحیت اجباری دیوان را نیز تضمین کرده است شده و یا لااقل قرار موقت خود را برای جلوگیری از جنایات آمریکا در ممانعت از دستیابی مردم ایران به غذا و دارو اجرایی نماید؟ آیا ایجاد یک حکمیت اجباری در تمایز با مرجع مشورتی موجود در برجام میتوانست مانع اقدامات آمریکا شود؟ آیا چنین مرجعی نمیتوانست اقدامات جبرانی جمهوری اسلامی در کاهش تعهدات برجامی را با اختلال مواجه نماید؟

تمامی این سؤالات و گزینه‌های مختلف به صورت کارشناسی و تخصصی با استفاده از بهترین حقوقدانان و دیپلماتهای باسابقه بررسی و در شرایط موجودِ آن زمان بهترین و عملی‌ترین گزینه انتخاب شد، به تصویب رسید و اجرایی گردید. بر این اساس مناسب ترین گزینه تضمین برای اجرای توافق از نظر بین‌المللی اجماع جهانی علیه برهم زننده توافق از یک سو و اتکا به ظرفیت‌های ملی و به ویژه اتکا به ظرفیت برگشت پذیری در برنامه هسته‌ای برای هزینه مند کردن نقض توافق بود که هر دو مورد استفاده قرار گرفت».

همچنین در صفحه ۱۸ گزارش وزارت خارجه آمده است: «نکته مهم دیگر ضرورت رفع واقعی تحریم‌ها و نه صرفاً اقدامات صوری برای رفع آنها بر روی کاغذ بود. در برجام، جمهوری اسلامی ایران در حوزه رفع تحریم‌ها اصل را بر «آثار» رفع تحریم‌ها و نه صرفاً رفع تحریم‌ها روی کاغذ گذاشت تا در دام بازی در زمین نظام قوانین داخلی آمریکا نیفتد. به عبارت دیگر، اگرچه با تلاش‌های کارشناسی و تخصصی، تمام مجموعه قوانین و مقررات تحریمی آمریکا که به نوعی به موضوع هسته‌ای ارتباط می‌یافت شناسایی شده و اقداماتی که برای رفع آنها باید انجام می‌شد، با جزییات در برجام و پیوست دو آن درج گشت، اما همزمان، آثار مورد انتظار از این اقدامات رفع تحریمی نیز با تفصیل درج گردید تا تعهد آمریکا صرفا به رفع تحریم‌ها بر روی کاغذ محدود نگردد».

این ادعاها در حالی مطرح شده است که بخش اعظم مذاکرات (تا فروردین ماه ۹۴) به موضوع تعهدات هسته ای ایران اختصاص داشت و تمامی تعهدات ایران به صورت کمی و کاملا قابل اندازه‌گیری در برجام ذکر شد و آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان ناظر بر اجرای این تعهدات مشخص شد ولی تعهدات آمریکا به صورت کیفی (بخوانید انشایی) و غیرقابل اندازه گیری در برجام آمده و ناظری هم بر اجرای تعهدات آمریکا تعیین نشده است. علاوه بر این، تعهدات آمریکا عمدتا کاغذی بود، کاملا برخلاف تعهدات ایران.

در مجموع، به نظر می رسد وزارت امور خارجه در این گزارش که جنبه تاریخی دارد، تلاش کرده است که با ارائه اطلاعات و تحلیل های غلط، تصویری غیرواقعی و رویایی از برجام بسازد تا آیندگان از مسئولان دولت روحانی این سوال را نپرسند که چرا هشت سال از فرصت تاریخی این ملت را صرف رسیدن و حفظ توافق پرهزینه ای کرد که دستاورد آن به اعتراف ولی الله سیف رئیس کل وقت بانک مرکزی «تقریبا هیچ» بود.

مدیرعامل شرکت اریس اکسین گفت: طرح انتقال نفت خام گوره به جاسک رونق اقتصادی قابل‌توجهی برای شرکت‌های لوله‌ساز داشت، به‌طوری که لوله‌سازی ماهشهر پس از چهار سال تعطیلی دوباره فعال شد و ۴۲۰ نفر از کارکنان شرکت لوله‌سازی ماهشهر بازگشت به کار داشتند.
خبرگزاری میزان – بنا بر اعلام شانا، ارسلان احمدی با بیان اینکه در اجرای طرح ساخت خط لوله انتقال نفت گوره – جاسک ما برای شرکت لوله‌سازی اهواز و ایران اورین در کنار فولاد اکسین ورق مورد نیاز را تأمین می‌کردیم، اظهار کرد: در واقع برای نخستین بار در ایران ما با همکاری شرکت فولاد اکسین خوزستان تأمین اسلب ترش و تبدیل آن به ورق را انجام دادیم، این کار در همکاری با فولاد مبارکه و فولاد اکسین در چند مرحله انجام شد و سرانجام اسلب مورد نیاز پروژه تأمین شد.

وی افزود: گوره – جاسک طرحی بسیار راهبردی و خطی است که با مشارکت حداکثری مهندسان و توانمندان ایرانی شکل گرفت. این طرح به‌واسطه نیاز راهبردی ایران به آب‌های بین‌المللی و خارج از خلیج‌فارس اجرا شد تا صادرات نفت ایران از دریای عمان را بدون مشکل انجام دهیم.

مدیرعامل اریس اکسین با تأکید بر اینکه طرح ساخت خط لوله انتقال نفت خام گوره – جاسک در نتیجه مشارکت حداکثری شرکت‌های داخلی از جمله پیمانکاران یا تولیدکنندگان خطوط لوله به سرانجام رسید، افزود: معتقدم امضای همه تأثیرگذاران صنعت تولید لوله پای لوله‌های تأمین‌شده برای این طرح است و با توان صددرصدی داخل و بومی‌سازی فناوری تولید لوله ترش در ایران از سوی مهندسان داخلی انجام شده و اگر بخواهم اسمی را روی این طرح بگذارم، «امضایی از ما فرزندان ایران برای انجام وظیفه‌ای در قبال کشور است».

ثبت رکورد‌های تازه

احمدی افزود: نگاه ملی تک‌تک مشارکت‌کنندگان در این طرح از وزیر نفت، رئیس‌جمهوری و همه کارکنانی که حضور داشتند تأثیرگذار بوده و نگاه شخصی وجود نداشت و با همین نگاه ملی توانستیم در هر مقطعی رکورد‌های خاصی را داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه رکورد بیشترین رقم تولید اسلب در یک ماه از سوی فولاد مبارکه و رکورد بیشترین مقدار حمل اسلب از فولاد مبارکه تا فولاد اکسین انجام شد، اظهار کرد: تولید ورق‌های ترش برای نخستین بار از سوی فولاد اکسین و تولید ۴۵ هزار تن ورق در یک ماه رکورد‌های بی‌سابقه‌ای در دنیا بود، این اقدام‌ها جز در سایه همدلی و نگاه ملی حاصل نمی‌شد و توانستیم رکوردی را ثبت کنیم که برای خودمان قابل ارزش است.

مدیرعامل اریس اکسین ادامه داد: کارفرمای این طرح نگاه مثبتی به شرکت‌های داخلی داشت، در این طرح از نظر فنی هیچ‌وقت خودمان را تنها ندیدیم و همیشه کارفرما در نگاه فنی همراه ما بود، برای نمونه در حوزه تولید اسلب کارفرما همواره به ما مشاوره داد و مهندسان شرکت ملی نفت ایران به فولاد مبارکه اصفهان و فولاد اکسین کمک کردند.

باور و اعتماد وزارت نفت

وی تأکید کرد: در نتیجه باور و اعتمادی که از سوی مجموعه وزارت نفت به مجموعه‌های داخلی و فولاد اکسین وجود داشت متوجه شدیم می‌توانیم این کار را انجام دهیم و از جایی به بعد غیر از باور توانستن به بحث تولید حداکثری که دستور وزارت بود رسیدیم.

مدیرعامل اریس اکسین تصریح کرد: خارج از هرگونه شعار رسیدن به تولید حداکثری در تولید اسلب لوله‌های ترش در فولاد مبارکه یکی از نمونه‌های بارز رونق اقتصادی در سال تولید ملی بود. این اقدام از نظر اقتصادی به فولاد مبارکه و صنعت فولاد کشور کمک زیادی کرد و ۴۲۰ هزار تن اسلب در یک سال و نیم اخیر جابه‌جا شد که در بخش حمل‌ونقل کمک بزرگی بوده است.

احمدی گفت: این پروژه همچنین رونق اقتصادی قابل‌توجهی برای شرکت‌های لوله‌ساز از جمله لوله‌سازی اهواز، لوله‌سازی صفا و لوله‌سازی ماهشهر ایجاد کرد، به‌طوری که لوله‌سازی ماهشهر پس از چهار سال تعطیلی در این چرخه به کمک ما آمد و دوباره فعال شد و ۴۲۰ نفر از کارکنان شرکت لوله‌سازی ماهشهر بازگشت به کار داشتند و تعدادی از واحد‌های استانی دوباره فعال شدند.

اریس اکسین شرکت مهندسی بازرگانی و تأمین کالای صنعت نفت و گاز است و از سال ۱۳۷۸ همکار تجاری شرکت لوله‌سازی اهواز است و لوله‌های خطوط انتقال از لوله‌های ۶ و ۷ اینچ تا ۲۴ اینچ به‌صورت BRW و از ۲۴ تا ۵۶ اینچ به‌صورت LSA تأمین می‌کند.