نوشته‌ها

گمرک ایران به ستاد تنظیم بازار پیشنهاد داد جهت تسریع در ترخیص کالاها، کارگروه بررسی و تعیین ارزش کلیه اقلام وارداتی و صادراتی تشکیل شود.

به گزارش خبرنگار مهر، گمرک ایران به ستاد تنظیم بازار پیشنهاد داد جهت تسریع در ترخیص کالاها، کارگروه بررسی و تعیین ارزش کلیه اقلام وارداتی و صادراتی تشکیل شود.

مهرداد جمال ارونقی، معاون گمرک ایران در نامه ای خطاب به معاون بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت و دبیر کارگروه تنظیم بازار در راستای نحوه رسیدگی به ارزش کالا، پیشنهاد داد کارگروه بررسی و تعیین ارزش کلیه اقلام وارداتی و صادراتی متشکل از نمایندگان وزارت امور اقتصادی و دارایی (گمرک جمهوری اسلامی ایران)، وزارت صنعت، معدن و تجارت، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتحادیه صنف مربوطه تشکیل شود.

در نامه معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران خطاب به معاون وزیر صمت آمده است:

نظر به اینکه صورتجلسه تصمیمات بند ۱ دستور بیست و سومین کارگروه تنظیم بازار طی نامه شماره ۶۰/۶۶۸۷۷ مورخ ۹۸/۲/۳۱ با عنوان رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران ارسال گردیده و پیگیری تصمیمات ابلاغی صورتجلسه مذکور طی نامه شماره ۶۰/۱۰۹۷۲۲ مورخ ۹۸/۴/۱۸ به این سازمان واصل گردیده است، متعاقب پیگیری های صورت پذیرفته از سوی گمرک ایران، مراتب به عنوان یکی از بندهای مصوبات کمیته بررسی مشکلات رسوب کالا و ترخیص آن از گمرکات طی نامه شماره ۷۹۰۷۳ مورخ ۹۸/۴/۲۵ از سوی وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی به استحضار ریاست محترم جمهوری رسیده و با توجه به دستور مقام محترم ریاست جمهوری مبنی بر پیگیری مصوبات اعلامی تا حصول نتیجه، مراتب به دفاتر ستادی و گمرکات اجرایی ابلاغ گردیده است. مع الوصف با عنایت به اینکه در تاریخ ۹۸/۴/۳۱، طی نامه شماره ۶۰/۱۲۲۲۶۹ واصله از آن مرجع اعلام گردیده مواردی توسط گمرک رعایت و این موارد جایگزین مصوبه بند ۱ دستور سوم شماره ۶۰/۳۰۱۱۰۹ مورخ ۹۷/۱۱/۲۳ کارگروه تنظیم بازار قرار گیرد، همچنین با عنایت به وجود ابهامات متعدد در خصوص نحوه اجرای تصمیمات ابلاغی صورتجلسه بند ۱ دستور سوم بیست و سومین کارگروه تنظیم بازار، خواهشمند است دستور فرمایید در جهت بررسی دقیق تر موضوع، جلسه ای فوق العاده در این خصوص تشکیل و مباحث مطروحه و نحوه اقدام در خصوص موضوعات رسیدگی به ارزش کالا در این جلسه جمع بندی و به مراجع مربوطه جهت اقدام ابلاغ گردد.

مزید استحضار با عنایت به اینکه وفق مفاد ماده ۱۹ آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی «گمرک می تواند در بررسی ارزش معاملاتی کالاهایی که دائما تغییر قیمت می یابد (بورسی)، از منابع معتبر بین المللی (منابع اطلاعاتی) و بازارهای بین المللی استفاده و بر مبنای آن، ارزش گمرکی را تعیین نماید.» با ملحوظ نظر قرار دادن پروسه واردات کالا و شرایط تحریم پیشنهاد می گردد موضوع ذیل نیز علاوه بر مورد فوق الذکر در دستور جلسه اشاره شده قرار گیرد.

پیشنهاد گمرک: تشکیل کارگروه بررسی و تعیین ارزش کلیه اقلام وارداتی و صادراتی متشکل از نمایندگان وزارت امور اقتصادی و دارایی (گمرک جمهوری اسلامی ایران)، وزارت صنعت، معدن و تجارت، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتحادیه صنف مربوطه که ارزش کل اقلام وارداتی و صادراتی با ملحوظ نظر قرار دادن کلیه مواد قانونی و مقرراتی در این کمیته مصوب و بانک اطلاعاتی متشکله مبنای تعیین ارزش اقلام و کالاها در هنگام ثبت سفارش، انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالا و مواعد پس از ترخیص قرار گیرد.

شایان ذکر است موضوعات مطروحه در این خصوص، ملاحظات دستگاه ها و سازمان های ذیربط، مراجع مورد استناد در رسیدگی های مربوطه و سایر موارد مرتبط در جلسه مذکور تعیین تکلیف گردیده تا با بررسی موضوعات مربوط به ارزش در این کمیته چندجانبه هیچ ایستایی در خصوص رسیدگی به ارزش کالا در مراحل قبل از اظهار کالا به گمرک (زمان ثبت سفارش) و یا در مرحله انجام تشریفات گمرکی و همچنین مراحل بعد از ترخیص کالا (تسویه با بانک مربوطه) به وجود نیاید.

رییس سازمان چای کشور حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی واردات چای خارجی در راستای تقویت تولید داخلی را، یکی از دلایل افزایش قیمت این محصول وارداتی دانست و گفت: البته دستگاه‌های نظارتی باید با گران‌فروشی چای خارجی برخورد کنند چرا که نرخ چای وارداتی مشخص است.

اردیبهشت ماه امسال ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی واردات چای به همراه برخی دیگر از محصولات کشاورزی همچون حبوبات و کره حذف شد و همین مسئله سبب شد تا قیمت چای خارجی تا بیش از دو برابر گذشته افزایش یابد و به کیلویی حدود ۷۰ هزار تومان تا ۱۲۰ هزار تومان در انواع مختلف برسد.

در این رابطه حبیب جهانساز – رییس سازمان چای کشور – به خبرنگار ایسنا گفت: در اواسط اردیبهشت ماه نرخ ارز برای چای وارداتی از دلار ۴۲۰۰ تومانی دولتی به نرخ ارز نیمایی تغییر کرد که البته به همین دلیل قیمت چای خارجی نیز افزایش یافت اما این سیاست‌گذاری، در راستای حمایت از چایکاران داخلی و تقویت تولید داخلی بود، ضمن اینکه جلوگیری از واردات چای بی‌کیفیت خارجی از جمله اهداف بود.

وی افزود: البته در این میان نکته مهم این است که دستگاه‌های نظارتی باید بر فروش و قیمت چای خارجی نظارت کنند چرا که هم‌اکنون قیمت‌های بالایی هم در بازار وجود دارد و ناظران و متولیان امر می‌توانند با محاسبه قیمت سه تا نهایتا چهار دلاری هر کیلوگرم چای خارجی وارداتی باکیفیت بالا و سود منطقی، قیمت درستی برای عرضه چای خارجی در نظر بگیرند.

رییس سازمان چای کشور ادامه داد: اگرچه چای مشمول قیمت‌گذاری نیست اما نباید مشمول رهاسازی هم بشود و باید با گران‌فروشان و سودجویان در این زمینه برخورد کرد تا نتوانند بازار این کالای اساسی مورد نیاز مردم را با مشکل مواجه کنند.

در این رابطه بررسی‌ها نشان می‌دهد که هر کیلوگرم چای خارجی با کیفیت بالا هم‌اکنون در بازار مولوی و بورس چای تهران از حدود ۷۰ هزار تومان تا ۱۲۰ هزار تومان فروخته می‌شود.

رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران با بیان سهم ۸۵ درصدی شرکت‌های کوچک و متوسط از اشتغال، نبود نقدینگی، بازاریابی، زیرساخت‌ و بروکراسی‌های زائد اداری را از جمله مشکلات بهره‌برداری از معادن کوچک مقیاس عنوان کرد.

به گزارش ایسنا، بهرام شکوری با بیان اینکه طبق تحلیل بانک جهانی، پیشرفت اتحادیه اروپا در سایه شرکت‌های کوچک و متوسط است، اظهار کرد: بیش از ۹۹ درصد شرکتهای اروپا کوچک و متوسط هستند و خوشه‌ای کار می‌کنند.

وی با اشاره به سهم ۸۵ درصدی اشتغال شرکت‌های کوچک و متوسط، تصریح کرد: در گذشته بسیاری از سرمایه‌گذاران تصور می‌کردند که ایجاد کارخانه فراوری به سرمایه بالا نیاز دارد اما اینطور نیست و می‌توان با سرمایه کمتر نیز این مواد معدنی را به محصول با ارزش افزوده بالاتر تبدیل کرد.

شکوری نبود نقدینگی، بازاریابی، زیرساخت‌ و بروکراسی‌های زائد اداری را از جمله مشکلات بهره برداری از معادن کوچک مقیاس عنوان کرد و گفت: کارگروه‌های استانی باید در زمینه عارضه‌یابی مشکلات احیای معادن کوچک و متوسط کار کنند تا مشکلات در اتاق فکر بخش معدن و صنایع معدنی که در وزارت صنعت، معدن و تجارت تشکیل شده، مورد بررسی قرار گیرد.

رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه سیاستگذاری‌ها همچون قوانین صادرات، قیمت‌گذاری و تولید، نباید مانع پیشرفت کارها شود، تصریح کرد: مشکلات این حوزه باید از طریق اتاق فکر در اختیار وزیر صنعت، معدن و تجارت قرار گیرد تا حل شوند و تا در سال رونق تولید شاهد رونق اقتصادی در بخش معدن و صنایع معدنی باشیم.

مشکلات بازار باید برطرف شود

در ادامه محمدرضا بهرامن – رئیس خانه معدن ایران – با بیان اینکه مسولان بخش دولتی و خصوصی می‌توانند در کنار یکدیگر نهضت بزرگی در بخش معدن ایجاد کنند، اظهار کرد: این مجموعه اراده کرده تا بتواند از ظرفیتهای خدادادی که در اختیار این کشور قرار دارد، استفاده کند و با احیای معادن، نهضت فراوری و حتی ماشین‌سازی آغاز شود.

وی افزود: نهضت احیا معادن زنجیره‌ای از حوزه اکتشاف تا بازار است، اما مشکلاتی که در زمینه بازار وجود دارد، باعث شده بسیاری از معادن نتوانند از ظرفیت واقعی خود استفاده کنند. بنابراین باید علت آنها مشخص و مشکل برطرف شود.

امروز (سه‌شنبه) همایش “رونق تولید با احیا، فعال‌سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس” برگزار شد.

ویرایش جدید دستورالعمل اجرایی افتتاح، راهبری و نظارت بر کانون‌های هماهنگی دانش، صنعت و بازار و موافقت اولیه با تاسیس کانون در حوزه‌های “پسماند و بازیافت”، “سلولز و مشتقات سلولزی” و “گردشگری” تصویب شد.

به گزارش ایسنا، هفتمین جلسه کمیسیون کانون‌های هماهنگی دانش، صنعت و بازار با حضور پیمان صالحی معاون نوآوری و تجاری‌سازی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سایر اعضای کمیسیون برگزار شد.

در ابتدای جلسه صالحی ضمن تببین نقش و جایگاه کانون‌ها در توسعه و نفوذ فناوری در صنعت اظهار کرد: در دوره جدید فعالیت این تشکل، معاونت علمی و فناوری با شناسایی حوزه‌های تاثیرگذار و دارای اولویت در کشور تاسیس کانون را با محوریت بخش خصوصی و حضور تمام بازیگران کلیدی پیگیری می‌کند.

سپس مجدالدین، مدیر کل دفتر هماهنگی دانش، صنعت و بازار، گزارشی از عملکرد ۹ کانون در حال فعالیت به اعضای کمیسیون ارائه داد. در ادامه پس از تشریح تغییرات صورت گرفته در دستورالعمل اجرایی افتتاح، راهبری و نظارت بر کانون‌های هماهنگی دانش، صنعت و بازار، ویرایش جدید این دستورالعمل پس از دریافت نظرات و پیشنهادات سایر اعضای کمیسیون مورد تایید قرار گرفت.

در ادامه این جلسه موضوع ۳ کانون متقاضی تاسیس با حضور نمایندگان هیات موسس آنها در کمیسیون بررسی شد و در نهایت اعضای کمیسیون ضمن تاکید بر تقویت ترکیب هیات موسس و حضور تمام بازیگران بالاخص شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها در حوزه‌های مورد بحث، با صدور موافقت اولیه جهت تاسیس کانون‌های “پسماند و بازیافت”، “سلولز و مشتقات سلولزی” و “گردشگری” موافقت کردند.

بر اساس این گزارش، کانون‌های هماهنگی دانش، صنعت و بازار با مشارکت و حضور نمایندگان ارکان اصلی چرخه اقتصاد دانش‌بنیان همچون مجامع دانشگاهی و پژوهشی، مراکز صنفی و حرفه‌ای، بنگاه‌ها، متقاضیان فناوری و نوآوری و نمایندگان بخش‌های دولتی و حاکمیتی در یک زمینه تخصصی مشخص در قالب یک تشکل غیردولتی و غیر تجاری و با تصویب معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری فعالیت می‏‌کنند.

در صورت تصویب طرح «راه اندازی و استفاده از پیام رسان مالی و انعقاد پیمان‌های پولی دو و چندجانبه در تجارت خارجی» در مجلس، ایران هم مشابه برخی کشورهای دیگر از جمله چین و روسیه به دنبال ایجاد و استفاده از پیام رسان‌های مالی موازی سوئیفت خواهد رفت.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، بررسی طرح «راه اندازی و استفاده از پیام رسان مالی و انعقاد پیمان‌های پولی دو و چندجانبه در تجارت خارجی» در دستورکار این هفته مجلس شورای اسلامی قرار دارد.

در صورت تصویب این طرح یک فوریتی که نقش مهمی در بی اثر کردن تحریم های بانکی آمریکا ایفا می‌کند، ایران هم مشابه برخی کشورهای دیگر از جمله چین و روسیه به دنبال ایجاد و استفاده از پیام رسان‌های مالی موازی سوئیفت خواهد رفت.

*استفاده دوگانه آمریکا از سوئیفت علیه ایران

آمریکا از ابزار سوئیفت به دو شکل علیه ایران استفاده نموده است:

شکل اول، رصد مبادلات ایران است؛ دولت آمریکا با دسترسی غیرقانونی که به سوئیفت و داده‎های آن دارد، این امکان را دارد تا همه مبادلات انجام شده در آن را رصد نماید و از وضعیت کشورهای مدنظر خود از جمله ایران، در مبادلات جهانی شان اطلاع یابد. به عنوان مثال، این پیام رسان مالی در قالب برنامه رهگیری تامین مالی تروریسم (TFTP) اطلاعات تراکنشهای بانکهای ایرانی را در اختیار وزارت خزانه­داری آمریکا قرار می­دهد و آنها می­توانند به سادگی بانکهای طرف مقابل ما را تهدید نمایند یک پیام ۷۰۰ سوئیفت (این پیام از مهمترین پیامهای سوئیفت بوده و با استفاده از آن اعتبار اسنادی گشایش می­شود)، شامل ۳۷ قلم اطلاعات است، شامل اطلاعات هویتی صادرکننده و واردکننده، بانک مبدا، بانک مقصد، بانک واسط، گمرک مبدا، گمرک مقصد، نوع ارز، نوع کالا، مبلغ و مانند آن. همه این اطلاعات بصورت مستمر در اختیار وزارت خزانه­داری و سایر نهادهای اطلاعاتی و امنیتی آمریکا (CIA، FBI، NSA و مانند آن) قرار می­گیرد.

شکل دوم، تهدید ایران به قطع سوئیفت است که منجر به ایجاد اختلال در مبادلات بانکی کشور می‌شود. در واقع از آنجا که پیام‌رسانی مبادلات مالی ایران از طریق سوئیفت انجام می‌شود، قطع این دسترسی، ایران را در انجام تجارت با کشورها و فرآیندهای مالی آن با مشکل مواجه می‌کند.

*پیام رسان های موازی سوئیفت در جهان

به گزارش فارس، برای تبیین اهمیت تصویب این طرح، نگاهی به پیام رسان‌های مالی موازی سوئیفت می اندازیم:

پس از افشای دسترسی بی حد و حصر آمریکا به پیام رسان مالی سوئیفت و مشخص شدن آثار منفی همکاری با این پیام‌رسان، کشورها به تدریج مسیرهای جدیدی را باز نمودند تا رفته رفته وابستگی خود به این زیرساخت مالی را کاهش دهند. در حال حاضر بسیاری از کشورها جهت رهایی از هزینه و ریسک ناشی از مبادلات دلاری و همچنین نقل ‌و انتقالات سوئیفت و حذف نقش بانک‌ها و مراحل واسط اضافی، اقدام به استفاده از پیام‌رسان های موازی با سوئیفت نموده‌اند. در این زمینه چین و روسیه پیشتاز بوده و دیگر کشورها نیز رفته رفته در حال ایجاد پیام‌رسان های موازی سوئیفت هستند.

*پیام‌رسان موازی سوئیفت در چین

به عنوان نمونه‌ای از این پیشرفت‌ها در حوزه پیام‌رسان مالی می توان به سامانه پرداخت بین بانکی بین‌المللی چین Cross-Border Interbank Payment System (CIPS) یا شبکه مالی پرداخت‌های چین اشاره کرد که به منظور بهره‌برداری در پرداخت‌های بین بانکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سامانه درگاهی برای پرداخت و تسویه معاملات است که توسط بانک مرکزی چین به عنوان موازی برای سوئیفت راه اندازی شده است. هدف از راه‌اندازی این سامانه ارائه خدمات ایمن، آسان و کارآمد به مؤسسات مالی بین‌المللی و بانک‌های فراساحلی چینی جهت انجام معاملات مبتنی بر یوآن بوده است. فراگیر شدن این شبکه مالی می‌تواند پیامدهای متعددی را برای سوئیفت داشته باشد.

کشور چین از سال ۲۰۱۵ در راستای افزایش استفاده از یوآن در معاملات بین‌المللی، اقدام به راه‌اندازی سامانه پرداخت بین بانکی بین المللی (CIPS) نموده است. هدف از راه اندازی این سامانه پرداخت، کاهش وابستگی به سامانه پرداخت دلاری آمریکا در معاملات میان چین با کشورهای طرف تجاری است.

سامانه پرداخت بین بانکی بین‌المللی چین، بدون نیاز به استفاده از سامانه‌های پرداختی غرب و با تسهیل مبادلات مالی میان کشورهای مختلف، کل شبکه مبادلات فرامرزی پرداخت شده توسط یوآن در تجارت با تمام شرکای چین را پوشش می‌دهد. کشور چین در این پرداخت‌ها یکی از طرفین مبادلات است.

این سامانه از زمان راه‌اندازی تاکنون با تقاضای فزاینده‌ای جهت استفاده مواجه بوده است. در سال ۲۰۱۷ حجم معاملاتی که از طریق CIPS پردازش شده است، نسبت به سال گذشته، تقریباً دو برابر شده است و به عدد ۱.۲۶ میلیون تراکنش رسیده است. همچنین ارزش کل معاملات انجام شده توسط CIPS در سال ۲۰۱۷ نسبت به سال قبل، رشد ۲۳۴ درصدی داشته است و به عدد ۱۴.۵۵ هزار میلیارد یوآن رسیده است.

در فوریه سال ۲۰۱۹، ۶ مؤسسه مالی به عنوان کاربر دارای دسترسی غیرمستقیم، به CIPS پیوسته اند. از میان این ۶ کاربر، ۳ کاربر در سرزمین اصلی چین و ۳ کاربر نیز در بیرون از سرزمین اصلی قرار دارند. در حال حاضر ۳۱ بانک، کاربر مستقیم CIPS هستند. همچنین تا فوریه ۲۰۱۹، کل کاربران غیر مستقیم CIPS به ۸۲۴ عدد رسیده است که از میان آنها ۶۳۰ کاربر در آسیا، ۱۰۴ کاربر در اروپا، ۳۱ کاربر در آفریقا، ۲۵ کاربر در آمریکای شمالی، ۱۷ کاربر در اقیانوسیه و ۱۷ کاربر نیز در آمریکای جنوبی قرار دارند. تا تاریخ مذکور، دسترسی ۸۹ کشور و منطقه به سامانه پرداخت CIPS جهت انجام معاملات یوآنی، توسط این کاربران غیرمستقیم فراهم شده است. این در حالی است که در زمان راه‌اندازی فاز اول CIPS در اکتبر ۲۰۱۵، در ابتدای کار ۱۹ بانک تجاری در سرزمین اصلی چین به عنوان کاربر دارای دسترسی مستقیم و ۱۷۶ بانک به عنوان کاربر دارای دسترسی غیر مستقیم از بیش از ۵۰ کشور حضور داشتند.

مزیت استفاده از سامانه پرداخت CIPS و یوآن این است که نیازی به زیرساخت های پرداختی جدیدی نیست و مؤسسات امکان انتخاب بانک کارگزار مناسب جهت پرداخت‌های خود را دارند‌؛ همچنین امکان استفاده راحت از یوآن در پرداخت‌ها وجود دارد.

*پیام‌رسان موازی سوئیفت در روسیه

از دیگر کشورهای پیشرو در زمینه راه‌اندازی پیام‌رسان مالی موازی سوئیفت، کشور روسیه است. در سال ۲۰۱۴ و زمانی که اتحادیه اروپا و آمریکا اولین دور تحریم‌های بین‌المللی را به دلیل آنچه «مداخله در بحران اوکراین و الحاق کریمه توسط روسیه» خوانده شده بود، علیه مسکو اعمال کردند، این کشور شروع به طراحی یک سامانه پیام‌رسان مالی بین المللی با نام (System for transfer of financial messages (SPFS کرد که قرار است جایگزینی برای عملیات سوئیفت در سطح بین‌الملل باشد.

پیام‌رسان مالی بین‌المللی روسیه، هم به لحاظ تکنولوژیک و هم به لحاظ دسترسی به داده‌ها، ویژگی‌های متمایزی نسبت به سوئیفت دارد. به عنوان نمونه با استفاده از این پیام‌رسان، داده‌ها فقط در یک یا دو کشور خاص ذخیره نمی‌شوند، بلکه قرار است در یک شبکه‌ای از کشورها گسترده شود و مراکز متعددی داشته باشد تا از سوء استفاده‌های امنیتی و اطلاعاتی از این داده‌ها به نفع چند کشور خاص جلوگیری شود. همچنین این سامانه پیام‌رسانی منطبق بر استانداردهای معتبر بین‌المللی طراحی شده است؛ این بدین معنی است که در تمامی کشورهای جهان قابلیت استفاده و راه‌اندازی را دارد و توانایی تبادل با سوئیفت را نیز به صورت مستقیم دارد.

در حال حاضر بیش از ۳۰۰ بانک روسی و همچنین شرکت‌های نفتی و سرمایه‌گذاری متعدد به پیام‌رسان موازی سوئیفت روسیه متصل شده‌اند. روسیه، اعضا و شرکای بریکس را دعوت کرده است تا به این سامانه موازی سوئیفت بپیوندند تا کنترل آمریکا بر نظام مالی بین‌المللی را از بین ببرند.

علاوه بر این، روسیه یک سامانه پرداخت کارتی بنام میر (National payment system (MIR برای تبادلات مالی طراحی کرده است تا پرداخت‌های خرد داخلی را به عنوان جایگزین سامانه‌های بین‌المللی مانند ویزا و مسترکارت انجام دهد. در حال حاضر ۹۰ درصد دستگاه‌های خودپرداز روسیه به این سامانه پرداخت داخلی متصل هستند که نسخه داخلی ویزا و مسترکارت برای روسیه می‌باشد.

*فناوری بلاک چین رقیب جدی سوئیفت

از معماری‌های جدید نرم‌افزاری که برای ایجاد پیام‌رسان مالی موازی سوئیفت استفاده می‌شود، فناوری بلاک‌چین است که امکان طراحی پیام‌رسان مالی غیرمتمرکز را فراهم کرده است. اهمیت فناوری بلاک‌چین از زمان آغاز به کار آن مورد توجه متخصصان حوزه‌های فناوری اطلاعات قرار داشت؛ اما در سال ۲۰۱۷ میلادی و با استقبال گسترده از پول‌های الکترونیکی، اهمیت این فناوری توجه بیشتری را به خود جلب نموده است.

فناوری بلاک‌چین (Blockchain) سلسله حساب‌های توزیع شده است که از داده های دیجیتالی نامنظم و ثبت شده در بسته‌های بلوک و در یک زنجیره خطی استفاده می‌کند؛ این فناوری در راه‌اندازی و پشتیبانی ارزهای دیجیتالی از قبیل بیت‌کوین، اتریوم و دیگر ارزهای رمزنگاری شده نیز مورد استفاده قرار گرفته است.

فناوری بلاک‌چین ظرفیت بالقوه‌ای برای تبدیل شدن به یک سامانه موازی امن و راحت برای نقل و انتقالات مالی در نظام بانکی دارد. با استفاده از این فناوری در انجام پرداخت بین بانکی، هزینه‌ها بسیار کاهش خواهد یافت و سرعت معاملات بالا خواهد رفت.

اهمیت اساسی بلاک‌چین در نظام مالی بین‌المللی در این است که معاملات را به صورت کاملا توزیع شده انجام می‌دهد و از ذخیره سازی اطلاعات در یک پایگاه متمرکز جلوگیری می‌کند. همچنین نظارت و ایجاد محدودیت توسط شخص ثالت را به کلی حذف می‌نماید. این رویه بر خلاف سامانه‌های پرداخت بین‌المللی از قبیل سوئیفت است که معاملات در آنها به صورت متمرکز و تحت نظارت کشورهای خاص صورت می‌پذیرد. لذا توسعه فناوری بلاک‌چین این انگیزه را در بین کشورهای تحت تحریم یا سایر کشورهایی که در استفاده از ‌سامانه‌های پرداخت بین‌المللی دچار محدودیت هستند، ایجاد می‌کند که ‌سامانه‌های پرداخت مبتنی بر فناوری بلاک‌چین را مختص خود و موازی با ‌سامانه‌های پرداخت بین‌المللی ایجاد نمایند.

در حال حاضر تحولات در زمینه ایجاد پیام‌رسان‌های مالی موازی سوئیفت مبتنی بر بلاک‌چین نیز به طور چشم‌گیر و با سرعت فزاینده پیش می‌رود. به عنوان نمونه می‌توان به پیام‌رسان مالی ریپل (Ripple) اشاره کرد. این پیام‌رسان در حال حاضر با روند روبه رشدی در حال پذیرش و استفاده توسط بانک‌ ها و کشورهاست و پیش‌بینی ها بر این است که در آینده به موازی جدی برای سوئیفت تبدیل خواهد شد.

البته شکل گیری پیام‌رسان های مالی موازی سوئیفت که بر فناوری بلاک چین مبتنی هستند، فقط به پیام‌رسان ریپل ختم نمی‌شود و در حال حاضر بانک‌های بین‌المللی بزرگی از کشورها مختلف اقدام به راه‌اندازی و استفاده از پیام‌رسان‌های مالی موازی سوئیفت متعددی نموده‌اند.

صاحبان حرف و مشاغل پزشکی، پیراپزشکی، داروسازی و دامپزشکی تا ۲۳ مردادماه مهلت دارند در نظام سامانه فروش و استفاده از پایانه فروشگاهی(کارتخوان بانکی) ثبت نام کنند.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از سازمان امور مالیاتی، علی رستم پور اظهارداشت: به موجب بند (ی) تبصره (۶) قانون بودجه سال ۱۳۹۸ و تبصره(۲) ماده(۱۶۹) قانون مالیات‌های مستقیم، کلیه صاحبان حرف و مشاغل پزشکی، پیراپزشکی، داروسازی و دامپزشکی که مجوز فعالیت آنها توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان نظام پزشکی ایران و یا سازمان نظام دامپزشکی و سازمان دامپزشکی ایران صادر می‌شود، مکلفند در چارچوب آیین‌نامه تبصره (۲) ماده (۱۶۹) قانون مالیات‌های مستقیم نسبت به نصب، راه اندازی و استفاده از پایانه فروشگاهی از ابتدای سال ۱۳۹۸ اقدام کنند.

وی افزود: بر این اساس کلیه صاحبان حرف و مشاغل یاد شده مکلفند حداکثر تا تاریخ ۲۳ مرداده ماه ۱۳۹۸ برای ثبت درخواست تخصیص شماره شناسه پایانه فروشگاهی (کارت‌خوان) به درگاه عملیات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی کشور به نشانی الکترونیکی https://tax.gov.ir مراجعه و مبادرت به ثبت مشخصات دستگاه کارتخوان خود کرده و در اولین ماه پس از دریافت شناسه مذکور از طریق پیامک تلفنی نسبت به بهره‌برداری از آن اقدام کنند.

این مقام مسئول سازمان امور مالیاتی کشور تصریح کرد: مودیان هنگام مراجعه به سامانه الکترونیکی مذکور وارد سامانه ثبت نام الکترونیک طرح جامع مالیاتی (کد اقتصادی) شده و در قسمت سایر خدمات با انتخاب گزینه «ثبت مشخصات صندوق فروش و حافظه مالیاتی» می‌توانند مشخصات پایانه فروشگاهی خود را ثبت کنند.

رستم پور خاطرنشان کرد: مودیان می توانند در صورت بروز هرگونه مشکل و یا به منظور رفع ابهام با سامانه پاسخگویی سازمان امور مالیاتی کشور به شماره ۱۵۲۶ تماس حاصل کنند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی، گفت: بخشنامه همکاری ذی حسابی ها با سازمان امور اداری و استخدامی برای ثبت حقوق مقامات و مدیران ابلاغ شده است.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزارت امور اقتصادی و دارایی، فرهاد دژپسند، درباره آخرین وضعیت سامانه ثبت حقوق مقامات و مدیران، گفت: این سامانه باید توسط سازمان امور اداری و استخدامی راه اندازی شود و نمی دانم این کجا عنوان شده که سامانه باید توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی راه اندازی شود.

این عضو کابینه دولت دوازدهم، با بیان اینکه متولی نظام حقوق و دستمزد سازمان امور اداری و استخدامی است، تصریح کرد: با توجه به اینکه ذی حسابی هایی کشور اطلاعات خوبی در اختیار دارند باید با سازمان امور اداری و استخدامی همکاری می کردند که بخشنامه همکاری آنها با این سازمان ابلاغ شده است.

بر اساس این گزارش، طبق ماده (۲۹) قانون برنامه ششم توسعه، دولت مکلف شد نسبت به راه‌اندازی سامانه ثبت حقوق و مزایا اقدام کند و بر این اساس سازمان اداری و استخدامی مسئول طراحی و ساماندهی سامانه حقوق و مزایا شد.

همچنین در بودجه سال ۹۸ آمده است که به منظور ایجاد انضباط مالی، هماهنگی و پرداخت به موقع حقوق کارکنان، کلیه دستگاه های اجرایی موضوع ماده (٢٩) قانون برنامه ششم توسعه موظفند از ابتدای سال ١٣٩٨ اطلاعات مربوط به هرگونه پرداخت از محل منابع عمومی و اختصاصی را مطابق ضوابط زیر در اختیار خزانه داری کل کشور قرار دهند.

لایحه مالیات بر در آمد فعالیت های اختلال زا سرانجام پس از کش و قوس های فراوان، چندی قبل به دولت ارسال شد اما بر خلاف وعده متولیان امر، مسکن در این لایحه دیده نشده است.

به گزارش خبرنگار مهر، ابتدای مجلس دهم بود که زمزمه‌هایی از اجرای طرحی در راستای اخذ مالیات بر عایدی سرمایه در بخش مسکن مطرح شد؛ موضوعی که در نهایت در کمیسیون اقتصادی مجلس تصویب و مقرر شد برای تصویب نهایی به صحن ارسال شود.

در همین زمان عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی وقت در جلسه‌ای با رئیس مجلس به بهانه رکود چند ساله بخش مسکن، مخالفت خود را با مالیات ستانی در حوزه مسکن اعلام کرد که ادله‌های آخوندی به بار نشست و طرح مذکور به کمیسیون اقتصادی برگشت داده شد.

در این میان نیز دولت بارها از طرق مختلف اعلام کرد که قصد دارد برای اجرای مالیات بر عایدی سرمایه در تمام بازارها اعم از مسکن لایحه‌ای تهیه و به مجلس ارسال کند که در همین راستا بارها کرباسیان وزیر وقت اقتصاد و تقوی نژاد رئیس وقت سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می‌کردند که ابزار بررسی عایدی سرمایه افراد در دست است و امکان اجرای مالیات بر عایدی سرمایه وجود دارد؛ اما این مباحث جامه عمل نپوشید و تنها در مقام سخن باقی ماند.

تا اینکه سال گذشته و در خلال مطرح شدن لزوم مبارزه با درآمدهای بادآورده و سفته بازی، مباحث جدی تری در دولت در خصوص تهیه طرحی تحت عنوان مالیات بر عایدی سرمایه مطرح شد؛ به گونه‌ای که محمدقاسم پناهی سرپرست پیشین سازمان امور مالیاتی در اسفندماه سال گذشته، دستور کار اصلی این سازمان را برای سال ۹۸ تهیه و ارائه لایحه مالیات بر عایدی سرمایه عنوان کرده بود.

از همان زمان تا تیر ماه سال جاری، متولیان وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان امور مالیاتی عنوان می‌کردند که لایحه مالیات بر عایدی سرمایه با فراگیری تمام بازارها اعم از مسکن «به زودی» به مجلس ارسال می‌شود.

با این حال مطابق با آنچه که اعلام شد، وزارت امور اقتصادی و دارایی تنها یک لایحه تحت عنوان لایحه «مالیات بر درآمد فعالیت‌های اختلال زا» تهیه کرده و برای بررسی و تصویب به دولت ارسال کرده است.

کاهش بازدهی فعالیت‌های اقتصادی غیرمولدِ اختلال زا

در این راستا محمدعلی دهقان دهنوی معاون اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: گاهی اوقات در مالیات بر عایدی سرمایه هدف این است که از فعالیت اقتصادی بخشی را به عنوان درآمد مالیاتی کسب کنیم.

وی افزود: اما گاهی اوقات هدف می‌تواند این گونه طراحی شود که اخد مالیات به شکلی باشد که آن فعالیت اقتصادی غیرمولدِ اختلال زا، نسبت به سایر بخش‌ها بازدهی کمتری پیدا کند تا انگیزه سوداگری و سفته بازی و احتکار در بخش‌های غیرمولد کاهش یابد.

این مقام مسئول تاکید کرد: این موضوع روح لایحه مالیات بر درآمد فعالیت‌های اختلال زا است که هفته گذشته از سوی وزارت امور اقتصادی و دارایی به دولت ارسال شد.

دهقان دهنوی ادامه داد: مالیات بر درآمد فعالیت‌های اختلال زا نسبت به عایدی سرمایه رویکرد نوآوری بیشتری دارد و شیوه‌ای جدید محسوب می‌شود.

وی در رابطه با مصداق‌های فعالیت‌های اختلال زا که مشمول مالیات خواهند شد، گفت: اجازه دهید لایحه در دولت مطرح شود و پس از مشخص شدن ابعاد و تصویب کلیات، جرئیات را اعلام می‌کنیم.

دهقان دهنوی در حالی سخن از تهیه تنها یک لایحه آن هم تحت عنوان «درآمد فعالیت‌های اختلال زا» را می‌زند که اخبار رسیده از این حکایت دارد که دولت در این لایحه بخش مسکن را نادیده گرفته و تنها حوزه‌هایی همچون ارز، خودرو و سکه را در نظر گرفته است.

در صورت صحت این موضوع، باید از دولتمردان پرسید که چرا دولت مجلس را معطل لایحه خود کرد و موجب شد مجلس پیگیری طرح مالیات بر فعالیت‌های سوداگرایانه در حوزه مسکن را آن هم در بحبوحه حضور فعال دلالان و سفته بازان، متوقف کند؟

برای افکار عمومی مهم است بدانند چرا دولت مطالبه اصلی مردم طی یکسال اخیر که همان کنترل بازار مسکن بوده را رها کرده است و علیرغم آنکه انتظار می‌رفت با تدوین لایحه مالیات بر عایدی سرمایه و اجرای آن در بخش مسکن، دولت به تکلیف خود در این حوزه عمل کند اما با حذف مسکن از لایحه فعالیت‌های اختلال زا، دولت عملاً مهر تأییدی بر فعالیت سوداگران در بازار مسکن زد.
مهر گزارش می‌دهد
وقت‌کشی در بازار مسکن / لایحه مالیات بر عایدی سرمایه زیر تیغ رفت
وقت‌کشی در بازار مسکن / لایحه مالیات بر عایدی سرمایه زیر تیغ رفت

لایحه مالیات بر در آمد فعالیت های اختلال زا سرانجام پس از کش و قوس های فراوان، چندی قبل به دولت ارسال شد اما بر خلاف وعده متولیان امر، مسکن در این لایحه دیده نشده است.

به گزارش خبرنگار مهر، ابتدای مجلس دهم بود که زمزمه‌هایی از اجرای طرحی در راستای اخذ مالیات بر عایدی سرمایه در بخش مسکن مطرح شد؛ موضوعی که در نهایت در کمیسیون اقتصادی مجلس تصویب و مقرر شد برای تصویب نهایی به صحن ارسال شود.

در همین زمان عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی وقت در جلسه‌ای با رئیس مجلس به بهانه رکود چند ساله بخش مسکن، مخالفت خود را با مالیات ستانی در حوزه مسکن اعلام کرد که ادله‌های آخوندی به بار نشست و طرح مذکور به کمیسیون اقتصادی برگشت داده شد.

در این میان نیز دولت بارها از طرق مختلف اعلام کرد که قصد دارد برای اجرای مالیات بر عایدی سرمایه در تمام بازارها اعم از مسکن لایحه‌ای تهیه و به مجلس ارسال کند که در همین راستا بارها کرباسیان وزیر وقت اقتصاد و تقوی نژاد رئیس وقت سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می‌کردند که ابزار بررسی عایدی سرمایه افراد در دست است و امکان اجرای مالیات بر عایدی سرمایه وجود دارد؛ اما این مباحث جامه عمل نپوشید و تنها در مقام سخن باقی ماند.

تا اینکه سال گذشته و در خلال مطرح شدن لزوم مبارزه با درآمدهای بادآورده و سفته بازی، مباحث جدی تری در دولت در خصوص تهیه طرحی تحت عنوان مالیات بر عایدی سرمایه مطرح شد؛ به گونه‌ای که محمدقاسم پناهی سرپرست پیشین سازمان امور مالیاتی در اسفندماه سال گذشته، دستور کار اصلی این سازمان را برای سال ۹۸ تهیه و ارائه لایحه مالیات بر عایدی سرمایه عنوان کرده بود.

از همان زمان تا تیر ماه سال جاری، متولیان وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان امور مالیاتی عنوان می‌کردند که لایحه مالیات بر عایدی سرمایه با فراگیری تمام بازارها اعم از مسکن «به زودی» به مجلس ارسال می‌شود.

با این حال مطابق با آنچه که اعلام شد، وزارت امور اقتصادی و دارایی تنها یک لایحه تحت عنوان لایحه «مالیات بر درآمد فعالیت‌های اختلال زا» تهیه کرده و برای بررسی و تصویب به دولت ارسال کرده است.

کاهش بازدهی فعالیت‌های اقتصادی غیرمولدِ اختلال زا

در این راستا محمدعلی دهقان دهنوی معاون اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: گاهی اوقات در مالیات بر عایدی سرمایه هدف این است که از فعالیت اقتصادی بخشی را به عنوان درآمد مالیاتی کسب کنیم.

وی افزود: اما گاهی اوقات هدف می‌تواند این گونه طراحی شود که اخد مالیات به شکلی باشد که آن فعالیت اقتصادی غیرمولدِ اختلال زا، نسبت به سایر بخش‌ها بازدهی کمتری پیدا کند تا انگیزه سوداگری و سفته بازی و احتکار در بخش‌های غیرمولد کاهش یابد.

این مقام مسئول تاکید کرد: این موضوع روح لایحه مالیات بر درآمد فعالیت‌های اختلال زا است که هفته گذشته از سوی وزارت امور اقتصادی و دارایی به دولت ارسال شد.

دهقان دهنوی ادامه داد: مالیات بر درآمد فعالیت‌های اختلال زا نسبت به عایدی سرمایه رویکرد نوآوری بیشتری دارد و شیوه‌ای جدید محسوب می‌شود.

وی در رابطه با مصداق‌های فعالیت‌های اختلال زا که مشمول مالیات خواهند شد، گفت: اجازه دهید لایحه در دولت مطرح شود و پس از مشخص شدن ابعاد و تصویب کلیات، جرئیات را اعلام می‌کنیم.

دهقان دهنوی در حالی سخن از تهیه تنها یک لایحه آن هم تحت عنوان «درآمد فعالیت‌های اختلال زا» را می‌زند که اخبار رسیده از این حکایت دارد که دولت در این لایحه بخش مسکن را نادیده گرفته و تنها حوزه‌هایی همچون ارز، خودرو و سکه را در نظر گرفته است.

در صورت صحت این موضوع، باید از دولتمردان پرسید که چرا دولت مجلس را معطل لایحه خود کرد و موجب شد مجلس پیگیری طرح مالیات بر فعالیت‌های سوداگرایانه در حوزه مسکن را آن هم در بحبوحه حضور فعال دلالان و سفته بازان، متوقف کند؟

برای افکار عمومی مهم است بدانند چرا دولت مطالبه اصلی مردم طی یکسال اخیر که همان کنترل بازار مسکن بوده را رها کرده است و علیرغم آنکه انتظار می‌رفت با تدوین لایحه مالیات بر عایدی سرمایه و اجرای آن در بخش مسکن، دولت به تکلیف خود در این حوزه عمل کند اما با حذف مسکن از لایحه فعالیت‌های اختلال زا، دولت عملاً مهر تأییدی بر فعالیت سوداگران در بازار مسکن زد.

اوپک معیار ارزیابی مازاد موجودی‌های نفت را تغییر داد تا فضای بیشتری برای ادامه کاهش تولید نفت ایجاد شود. این در حالی بود که تحلیلگران هشدار دادند که این حرکت چشم انداز بازار نفت جهانی را “تحریف” خواهد کرد.
اقتصاد نفتی

اقتصاد۲۴ – اقتصاد بدون نفت با توجه به پایان پذیر بودن این منبع انرژی به رویای بسیاری از کشورهای خاورمیانه از جمله ایران تبدیل شده است. در این میان برخی سیاست‌های کشورهای عضو اوپک نیز در این مسیر ارزیابی می شود. رویترز در همین زمینه گزارش داده است دو سال و نیم است که سازمان اوپک و هم پیمانانش به رهبری روسیه ـ گروهی موسوم به OPEC + ـ میزان تولید نفت را در بازار جهانی محدوده کرده اند تا ذخیره نفت کشورهای صنعتی را به متوسط پنج ساله برسانند. از دیدگاه اوپک، حذف مازاد موجودی تعادل بازار نفت را به همراه خواهد داشت.

دوره محدودیت عرضه نفت تا مارس ۲۰۲۰ ادامه خواهد داشت و آژانس بین المللی انرژی و اوپک با توجه به دوره پنج ساله ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ قوانین و معیارهای جدیدی را برای توازن بازار وضع خواهند کرد.

طبق گفته دو منبع موثق از اوپک، این سازمان آمار سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ را اساس ارزیابی خود قرار خواهد داد چرا که بین سال های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶ ذخیره نفت به شکل قابل توجهی افزایش داشت و عربستان سعودی نیز به تبع آن تولید خود را بیشتر کرد و بازار دچار نوسانات شدیدی شد، اما در مقابل آژانس بین المللی انرژی تلویحا مخالفت خود را اینگونه اعلام کرد که از روش های متفاوتی استفاده خواهد کرد.

در حال حاضر، شرایط در بازار نفت جهانی تیره و تار شده است و سرمایه گذاران نگران هستند کاهش رشد اقتصاد جهانی، تقاضا برای خرید نفت را نیز کاهش دهد. طبق گزارش یورونیوز، شاخص سلامت اقتصادی بخش تولید (PMI) آمریکا و اروپا از آنچه که پیش بینی می شد نیز ضعیف تر شده ، به طوری که نگرانی ها از رکود رشد اقتصادی با توجه به جنگ تجاری میان آمریکا و چین به واقعیت بدل شده است.

الفونزو اسپارزا، تحلیلگر ارشد OANDA، در مقاله ای نوشت که نگرانی ها درباره رشد جهانی اقتصاد، قیمت نفت را به شکل چشمگیری کاهش داده است و اعزام یک تیم مذاکره تجاری از آمریکا به چین هفته در آینده نیز تغییری در شرایط ایجاد نکرده است.

علاوه بر این، تنش های خاورمیانه پس از توقیف نفتکش های ایران و بریتانیا با توجه به اهمیت تنگه هرمز به عنوان شاهراه انتقال نفت، بازار را به طوری متاثر کرد که هفته گذشته ذخیره نفت خام در آمریکا ۱۱ میلیون بشکه کاهش داشت.
بی ثباتی در بازار نفت و تغییر نگرش منطقه ای

هو فریم، مدیر Frame Funds در سیدنی، در مصاحبه ای شرایط موجود را در نتیجه سیاست کاهش تولید اوپک، خطر سیاسی در خلیج فارس و کاهش اخیر موجودی های نفت خام، در مقابل کاهش رشد جهانی و افزایش تولید نفت در آمریکا اعلام کرد.

واقعیت این است در حالی که کشورهای غربی مانند انگلیس، ایتالیا و فرانسه نگران امنیت خلیج فارس و انتقال نفت در خاورمیانه با توجه به تحریم های اقتصادی آمریکا علیه ایران هستند، ایران به دنبال حرکت به سمت اقتصاد بدون نفت است.
رویای اقتصاد بدون نفت در ایران محقق می شود؟

پیشتر، صمدکریمی، مدیر اداره صادرات بانک مرکزی نیز پیشتر خاطر نشان کرده بود که حجم تجارت بالغ بر ۳۵ میلیارد دلار فقط با کشورهای همسایه است و بیش از ۱۲ میلیارد دلار مازاد تجارت داریم.

وی گفت: “این ساختار نشان می دهد می توانیم اقتصادمان را بدون نفت مدیریت کنیم. سیاست های کشورهای توسعه یافته به سمتی بوده که قیمت نفت، کاهنده باشد پس باید رویکرد دیگری اتخاذ می کردیم و در سه تا چهار ماه اخیر در اوج تحریم ها کشور را بدون نفت و ارز مدیریت و کالاهای اساسی مردم را هم به موقع تامین کردیم.”

تحلیل های بانک مرکزی نشان می دهد با توجه به رویکرد جدید آثار تکان های ارزی ناشی از نوسانات قیمت نفت و اعمال تحریم های جدید در بازار ارز را در دامنه مجاز در یک فاز و بازه مورد اطمینانی قرار می دهد و آینده را بهتر می توانیم پیش بینی کنیم.
عربستان هم به دنبال اقتصاد بدون نفت است

اما این تنها ایران نیست که تمرکز خود را از اقتصاد نفتی به ظرفیت های دیگر انتقال داده است، عربستان نیز به دنبال پایان وابستگی به نفت و دستیابی به درامدهای متنوع اقتصادی-تجاری است. به عبارتی، خاورمیانه دیگر جایگاه پیشین خود را به عنوان نخستین تولیدکننده نفت جهان ندارد. تحول نفت شیل آمریکا را به رتبه نخست تولید نفت رساند و روسیه نیز دومین کشور بزرگ تولید نفت است.

به گزارش Euroasia Review، بازارهای جهانی قصد دارند دیدگاه خود را نسبت به ریسک های ژئوپلیتیکی تغییر دهند. به هرحال، متغیرهای سیاسی مسئله کوچکی نیست و تاجران بین المللی ترجیح می دهند این موضوع را از تصمیمات خود حذف کنند چرا که اینگونه تغییرات تنها نوسانات موقتی در بازار ایجاد می کنند و تاریخ نشان داده بحران ها در گذر زمان فروکش خواهند کرد.

در پایان نباید فراموش کنیم، کشورهای جهان با پدیده گرمایش زمین روبرو هستند و توجه بسیاری بر حفظ محیط زیست متمرکز شده است به طوری که منبع انرژی جهانی به آرامی به سمت منابع غیرکربنی منتقل خواهد شد. بنابراین، برخی تحلیلگران معتقدند دیگر مسائل سیاسی و منطقه ای به مرور زمان نقش کم رنگ تری را در قیمت های نفت خواهد داشت.

حالا بهتر است از آنچه در آخرین هفته تیرماه و اولین هفته مرداد بر بازار ارز ایران گذشت، با عبارت “نوسان شدید” یاد کرد نه کاهش و افزایش چرا که رفت و برگشت مداوم از کانال ۱۱ هزار تومان تا نیمه کانال ۱۲ هزار تومان در این دوره زمانی به شاخصه اصلی بازار تبدیل شده است.

بحران ارز دیگر یک سالگی خود را پشت سر گذاشته است و در شرایطی که صندوق بین المللی پول نیز اذعان دارد سال سخت اقتصاد ایران رو به پایان است، نوسانات شدیدی گریبان بازار ارز را گرفته است اما دلیل این نوسان‌ها چیست؟

کارشناسان پاسخ یکسانی به این سئوال نمی دهند. برخی معتقدند دلیل نوسان قیمت‌ها در بازار، تغییر میزان تقاضا، پس از کاهش نرخ ارز است. این نکته را برخی صرافان نیز تایید می‌کنند و می‌گویند به محض ریزش قیمت‌ها و رسیدن به کف ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان، تقاضا برای دلار افزایش می‌یابد.

این نکته را باید در نظر داشت که برخی با دیده تردید به ماجرا می نگرند و معتقدند اتفاقا این افزایش تقاضا تحت تاثیر معاملات صوری رخ می دهد، به عنوان مثال دلال‌ها دست به یکی می‌کنند تا چند ۱۰ هزار دلاری را به سرعت در بازار خریداری نمایند. به محض جمع آوری این حجم اسکناس از بازار، آن هم از سوی دلالان، قیمت ها روند افزایشی را طی می‌کند. آنچه در این میان اهمیت دارد این است که تزریق ارز به هر میزان که باشد، با چراغ سبز این دسته روبروست و به سرعت نسبت به خریداری آن اقدام می نمایند. این چنین است که برخی تاکید می کنند در این شرایط لازم است بانک مرکزی از حراج اموال عمومی با تزریق دلار پیشگیری نماید که رفتار بازارساز نیز همین نکته را گواهی می‌دهد.این دسته از دلالان تا زمان رسیدن قیمت به محدوده دلخواه از عرضه ارز خودداری می نمایند.

چرا ابتکار عمل در دست دلالان است؟

سئوال فوق اما در این میان سئوالی با اهمیت است. دلیل را شاید بتوان در محدودیت‌های اعمالی برای خرید و فروش ارز در کشور جستجو نمود. تخصیص ارز برای واردات، چه در سامانه نیما، چه از محل دریافت ارز ۴۲۰۰ تومانی مشمول محدودیت‌هایی است. در عین حال خرید ارز نیز محدود به موارد خاص شده است.

به این ترتیب خرید ارز به صورت ازاد از صرافی‌های قانونی امکان‌پذیر نیست و اتفاقا این دلالان هستند که ابتکار عمل را در این حوزه به دست دارند. باید در نظر داشت حجم خرید و فروش ارز در این بخش نیز حجمی بسیار اندک است چرا که طبق قانون صادر کنندگان نیز لازم است ارز حاصل از صادرات خود را در سامانه نیما عرضه نمایند.

به این ترتیب قیمت ارز بازار آزاد را غالبا صرافان در کنترل خود دارند و بازارساز نیز برای پیشگیری از ایجاد رانت برای عده‌ای قلیل، نرخ ارز صرافی های بانکی را متناسب با بازار آزاد تعیین می نماید.

خریداران ارز زیان کردند

شاید گفته‌های سال گذشته رییس کل بانک مرکزی مبنی بر پرهیز سرمایه‌گذاران از ورود به بازار ارز با واکنش منفی سرمایه‌گذاران روبرو می شد اما بررسی‌های یک سال اخیر نشان می‌دهد دقیقا کسانی که ابتدای مرداد ماه نسبت به خریداری ارز اقدام کردند، نه تنها سودی نبرده‌اند بلکه خریداران ارز در پایان تابستان و اوایل پاییز با زیان هنگفت نیز روبرو شده‌اند.

در سومین روز مرداد ماه سال ۱۳۹۷، نرخ هر دلار آمریکا در بازار آزاد حدود ۱۱ هزار و ۸۵۰ تومان بود اما در سومین روز مرداد ماه سال ۱۳۹۸، دلار به قیمت ۱۱ هزار و ۹۰۰ تومان در بازار آزاد فروخته شد. به این ترتیب روشن می‌شود به رغم رشد قابل توجه نرخ تورم در این دوره زمانی خریداران ارز، زیانی قابل توجه را در جیب خود جای داده‌اند.

دلار به کدام سو می‌رود؟

افسانه دلار رو به پایان است. دوره سود افسانه ای دلار به خریداران، به پایان رسیده است و سرمایه‌گذاران این بازار دیگر نباید انتظار سود ۱۷۰ درصدی و بالاتر را در سر بپرورانند. بدبینانه‌ترین پیش‌بینی‌ها نیز نشان می‌دهد نرخ دلار از محدوده ۱۳ هزار تومان در سال نخواهد رفت و به این ترتیب دلار دیگر گزینه سرمایه گذاران نخواهد بود حتی اگر دلالان با شگردهای ویژه مانع از ریزش قیمت آن شوند. نه تنها رییس کل بانک مرکزی که حتی بسیاری از کارشناسان اقتصادی نیز معتقدند نرخ واقعی دلار ۱۲ هزار تومان نیست و دیر یا زود قیمت‌ها ، با تطبیق اقتصاد ایران با واقعیت حیات بدون نفت، چاره‌ای جز کاهش نخواهد داشت.صندوق بین المللی پول نیز این نکته را تایید کرده است که روزهای بهتری برای اقتصاد ایران در راه است.