به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم،‌ بانک مرکزی دومین گزارش خود در قالب اقدامات ضدتورمی و تحلیل تحولات کلان اقتصادی را منتشر کرد؛ در این گزارش بانک مرکزی در دو بخش تحلیل تحولات اقتصادی و اقدامات انجام‌شده، نشان می‌دهد وضعیت اقتصاد ایران چگونه است و برای بهبود وضعیت چه اقداماتی انجام شده است.

بانک مرکزی در توضیحات ابتدایی این گزارش تأکید کرده است که به‌دنبال تعیین و اعلام هدف تورمی، بانک مرکزی در مواجهه با تحولات اقتصادی پیش‌آمده، اقدامات خود در مهرماه ۱۳۹۹ را به‌گونه‌ای تنظیم کرد تا ضمن مدیریت انتظارات تورمی و هدایت نرخ تورم به‌سمت تورم هدف (۲۲ درصد)، مسئولیت‌های خود را در زمینه حفظ ارزش پول ملی (ثبات قیمت‌ها) و کمک به رشد اقتصادی ایفا کند.

گفتنی است، گزارش بانک مرکزی در بخش تحولات به چهار متغیر نرخ تورم، نرخ سود در بازار بین‌بانکی، نرخ سود اوراق خزانه و متغیرهای کلان اقتصادی پرداخته است.

الف ــ تحولات اقتصادی

در ادامه آثار و تبعات افت درآمدهای ارزی و شوک‌های انتظاراتی ایجادشده از محل کسری بودجه دولت، نرخ تورم ماهانه که از اردیبهشت‌ماه سال جاری روندی فزآینده در پیش گرفته بود، در مهرماه سال جاری سقف جدیدی را ثبت کرد؛ البته این امر با توجه به روند فزاینده رشد ماهانه شاخص قیمت تولیدکننده از ابتدای سال جاری قابل پیش‌بینی بود.

روند افزایشی نرخ ارز، افزایش قیمت جهانی کالاها، افزایش قیمت دارایی‌ها به‌خصوص مسکن و خودرو و نارسایی‌های موجود در نظام توزیع کالایی باعث شده است در مهرماه گروه‌های «حمل‌ونقل»، «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها»، «مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوخت‌ها» و «اثاث، لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه» نقش غالب را در تورم ماهانه داشته باشند.

طبق اعلام بانک مرکزی‌، روند افزایشی نرخ سود بازار بین‌بانکی در ماه‌های گذشته در مهرماه نیز استمرار داشت؛ به‌گونه‌ای که متوسط این نرخ در مهر سال ۱۳۹۹، رقمی معادل ۲۰ درصد را ثبت کرد؛ با این توضیح که در روزهای پایانی مهرماه، بازار بین‌بانکی شاهد فراتر رفتن نرخ سود از سقف کریدور بود.
این امر به‌دلیل فقدان اوراق بهادار دولتی در ترازنامه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری دارای کمبود نقدینگی و به‌تبع آن، وجود محدودیت در استفاده از اعتبارگیری قاعده‌مند بانک‌ها از بانک مرکزی رخ داد، این در حالی بود که در این دوره نرخ تأمین مالی بانک‌های دارای اوراق بدهی دولتی از کریدور نرخ سود خارج نشد، در همین راستا بانک مرکزی به تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری توصیه می‌کند بخشی از سبد دارایی خود را به اوراق بدهی دولتی اختصاص دهند تا در شرایط کمبود نقدینگی از آن‌ها به‌عنوان وثیقه دریافت اعتبار از بانک مرکزی استفاده کنند.

براساس این گزارش، نرخ بازدهی اوراق بدهی دولتی با سررسید‌های کوتاه‌مدت در ماه گذشته روند باثباتی داشت، این در حالی بود که نرخ بازدهی اوراق بدهی دولتی در سررسیدهای میان‌مدت افزایش‌های قابل ملاحظه‌ای را تجربه‌کردند. نرخ بازده اسناد خزانه اسلامی با سررسید دو سال از ۱۹.۰۵ درصد در شهریورماه به ۱۹.۶ درصد در مهرماه افزایش یافت که می‌توان این افزایش را ناشی از تقویت انتظارات تورمی در میان‌مدت دانست.

هم‌راستا و هم‌جهت با رشد کُل‌های پولی در چند ماه گذشته، براساس ارقام نهایی، رشد نقدینگی و پایه پولی در هفت‌ماهه سال ۱۳۹۹ به‌ترتیب به ۱۹.۷ و ۱۰.۱ درصد رسید که نسبت به رشد این دو متغیر در دوره مشابه سال قبل (۱۴.۵ و ۱۰.۹ درصد) به‌ترتیب ۵.۲ واحد درصد افزایش و ۰.۸ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد. همچنین رشد دوازده‌ماهه نقدینگی، حجم پول و پایه پولی در پایان مهرماه ۱۳۹۹ به‌ترتیب معادل ۳۷.۲، ۸۸.۶ و ۳۱.۹ درصد بوده است.

ب ــ اقدامات بانک مرکزی
بانک مرکزی برای اولین بار در روز دوشنبه مورخ ۲۸ مهرماه ۱۳۹۹ و با هدف تأمین نقدینگی بسیار کوتاه‌‌مدت (اضطراری) بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی، با درخواست اعتبارگیری یک بانک در قالب توافق بازخرید و در نرخ سود سقف کریدور (۲۲ درصد) موافقت کرد. بانک مرکزی در نظر دارد از طریق اجرای عملیات بازار باز در قالب توافق بازخرید و همچنین تشویق بانک‌های فعال در بازار بین‌بانکی به استفاده از این نوع قرارداد موجبات تعمیق بازار بین‌بانکی و کاهش ریسک‌های اعتباری در این بازار را فراهم کند.

در راستای تأمین مالی کسری بودجه دولت از یک مسیر غیرتورم‌زا، کارگزاری بانک مرکزی تا پایان مهرماه سال جاری ۲۱ مرحله حراج برگزار کرد که طی آن، در مجموع ۷۱۶.۳هزار میلیارد ریال انواع اوراق بدهی دولتی به بانک‌ها، نهادهای مالی و سایر سرمایه‌گذاران فروخته شد.

تأمین ۱۸.۵ میلیارد دلار ارز مورد نیاز واردات توسط بانک مرکزی و بازار ثانویه درهفت ماهه سال جاری و انجام اقدامات تکمیلی به منظور کاهش فشار در بازار ارز از جمله
ــ افزایش سقف خرید بانک‌ها و صرافی‌ها در بازار متشکل ارزی به ۵۰۰هزار دلار و عرضه روزانه ۵۰میلیون دلار در بازار اشاره‌شده به‌صورت اسکناس توسط بانک مرکزی
ــ رایزنی با طرف‌های تجاری و کشورهای همسایه به‌منظور آزادسازی منابع ارزی حاصل از صادرات
ــ گسترش استفاده از روش تهاتر نفت با کالاهای اساسی و ضروری کشور با محوریت وزارت نفت به‌منظور افزایش حجم تجارت خارجی کشور و بهره‌برداری بهتر از امکانات تولیدی داخل، در کنار روش‌های جاری

تأمین ۶.۲ میلیارد دلار ارز مورد نیاز برای کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی (۴.۶ میلیارد دلار) و دارو، ملزومات و لوازم پزشکی (۱.۶ میلیارد دلار) در هفت‌ماهه نخست سال جاری.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، بازار خودرو دیروز و امروز متأثر از روند کاهشی قیمت ارز با کاهش قابل توجه قیمت ها در انواع خودروهای داخلی و خارجی روبرو شده است.به اعتقاد فعالان بازار طی دو روز اخیر قیمت انواع خودروها ۲۰ تا ۲۵ درصد کاهش پیدا کرده که در صورت ادامه دار بودن کاهش قیمت ارز این روند ادامه پیدا خواهد کرد.

یک از فروشندگان خودرو در همین ارتباط به خبرنگار تسنیم می‌گوید: ماه گذشته قیمت خودرو به صورت دقیقه ای افزایش پیدا می‌کرد و الان با کاهش قیمت دلار، همین اتفاق امروز باز تکرار شده و قیمت ها به صورت دقیقه ای در حال کاهش هستند. البته باید این موضوع را تاکید کرد که بخش زیادی از این کاهش قیمت ها هیجانی و متأثر از قیمت دلار است، همانطور که افزایش قیمت هم هیجانی بوده است.

وی با اشاره به اینکه در چند ماه اخیر قیمت خودرو خیالی و بدون هیچ ضابطه‌ای افزایش پیدا کرده بود می‌گوید: امروز نیز بازار هیجانی شده اما نکته مهم اینجاست معاملات در بازار خودرو کلا به صفر رسیده و اکثر خریداران منتظر کاهش بیشتر قیمت‌ها هستند.

در حال حاضر بنا بر اذعان فروشندگان خودرو هیچ معامله‌ای در بازار انجام نمی شود و همه چشم به کاهش بیشتر قیمت ها دوخته اند البته بازار داغ دلال بازی نیز کم رونق شده و به نوعی فروشندگانی که می خواستند خودروها را گران بفروشند از کاهش قیمت ها نگرانند. از آن طرف مصرف کنندگانی که توانایی خرید خودرو در بازار را نداشتند خوشحال از این موضوع منتظر کاهش بیشتر قیمت ها هستند.

هم اکنون در بازار پژو ۲۰۶ تیپ ۲ از ۲۳۰ میلیون تومان به ۲۰۵ میلیون تومان و پژو ۲۰۶ تیپ ۵ از ۳۵۰ میلیون تومان به ۳۱۰ میلیون تومان رسیده است، قیمت پژو پارس نیز از ۲۶۰ به ۲۴۰میلیون تومان ، پژو ۴۰۵ از۲۴۰ میلیون تومان به ۲۰۵ میلیون تومان، تیبا دو از ۱۶۰ میلیون تومان به ۱۴۰ میلیون تومان و پژو ۲۰۷ اتوماتیک از ۶۰۰ میلیون تومان به ۵۰۰ میلیون تومان کاهش یافته است.

همچنین قیمت پژو ۲۰۰۸ از یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان به ۸۰۰ میلیون تومان، سمند ال ایکس از ۲۴۰ میلیون به ۱۹۵ میلیون تومان، ساندرو نیز از ۶۰۰ میلیون به ۴۸۰ میلیون تومان و سانتافه از سه میلیارد و ۵۰۰ به دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان رسیده است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، با شروع سال پایانی فعالیت دولت دوازدهم، به سراغ رضا اردکانیان، وزیر نیرو رفتیم که روزهای پرمشغله‌ای را  در تأمین آب و برق پیک تابستان ۹۹ پشت سر گذاشته و خود و تیم تحت مدیریتش در یکی از مهمترین وزارتخانه‌های اقتصادی دولت را برای فعالیت مجدانه در سال پایانی دولت آماده کرده است.

در بخش نخست این مصاحبه نکات مهمی در خصوص تأمین آب تهران و همچنین تلاش برای جذب سرمایه در صنعت برق و آب مطرح شد.

مهمترین نکاتی که در بخش دوم مصاحبه با این عضو کابینه دولت مطرح شده بدین شرح است:

* وضعیت تأمین آب ۱۷ استان کشور را برای استفاده از آب دریا مطالعه کرده‌ایم

* ما باید از مزیت نسبی دسترسی به دریا برای تأمین آب استفاده کنیم

* طبق قانون و مصوبه هیئت‌وزیران سازمان حفاظت محیط زیست با رعایت ترتیباتی، پاسخ می دهد که طرحی می تواند اجرا شود یا قابل اجرا نیست و یا موافقت مشروط می کند

* تنها مطالعات فاز یک طرح انتقال آب خزر به فلات مرکزی انجام شده و هنوز مطالعات فاز دو این طرح انجام نشده است

* سازمان حفاظت محیط زیست مجموعه ای از نقطه نظرات خود را برای طرح انتقال آب خزر به دستگاه اجرایی داده است که وقتی این نظرات تأمین شود، مراحل بعدی انجام می شود.

* همه پروژه ها به ویژه پروژه های بزرگ باید حتما اجازه زیست محیطی را برای اجرا داشته باشند.

* وزارت نیرو مطالعات پهنه بندی مناطق مستعد آب ژرف در کشور را در حال انجام دارد و دستورالعمل های لازم برای اکتشاف آب ژرف در حال تهیه است.

* به منظور جمع‌بندی نهایی می بایست با همکاری سازمان انرژی اتمی نمونه‌برداری ها (از نخستین چاه آب ژرف ایران) به یک مرجع بین المللی که مجهز به تجهیزات لازم هستند ارسال شود که می توانند سن آب را تشخیص دهند تا متوجه شویم که این آب یک آب فسیلی است یا یک منبع دینامیکی است که این کار هم در حال انجام است.

* ما ۱۰ سال متمادی را تجربه کردیم که بارش‌ها بسیار کمتر از متوسط بارش‌های کشور بود و واقعاً سالهای خشکی را پشت‌سر گذاشتیم

* تکرار سال‌های به‌شدت خشک و یا به‌شدت تَر محتمل است

* ۱۳ فروردین ۹۸ ایشان (مقام معظم رهبری) جلسه‌ای را برای بررسی ابعاد سیل ۹۸ ترتیب دادند و توصیه‌هایی داشتند و مطالبه جدی ایشان در بخشی که به ما مربوط بود، این بود که ما باید با سیل به‌گونه‌ای برخورد کنیم که برای ما اگر نه تماماً، ولی بیشتر منفعت باشد تا خسارت ببینیم؛ ترجمه عملی این تأکید و توصیه این است که ما باید مخازن مورد نیاز را داشته باشیم که بتوانیم سیلاب را ذخیره و مهار کنیم.

* در سال ۹۸ توانستیم با کمک دولت معادل ۵ برابر متوسط سالهای قبل یعنی حدوداً ۲۰۰۰ کیلومتر را لایروبی کنیم

* توجه ما به پروژه‌های سدسازی در جاهایی که ضرورت دارد و تحت تأثیر سالهای متمادی خشکسالی، ضرورت احداث این سدها کمرنگ شده بود، بیشتر شده و از جمله آنها دو پروژه مهم سدهای بختیاری و تنگ معشوره است که احداث آنها در دستور کار قرار دارد.

* اگر در سیلاب بهار ۹۸ در خوزستان میلیاردها مترمکعب آب در مخازن موجود تسکین پیدا کرد به‌برکت وجود مخازن سدهای این استان بود که اگر این مخازن نبود و اگر در دوران جمهوری اسلامی ایران این تعداد سدها ساخته نمی‌شد، خسارات سیلاب بهار ۹۸ برای این استان غیرقابل تصور می‌شد.

* در حال حاضر ظرفیت در مدار بهره‌برداری برق هسته ای در کشور ۱۰۰۰ مگاوات است؛ در مسیر افزایش ظرفیت برق هسته ای، احداث دو واحد ۱۰۰۰ مگاواتی دیگر که از آن به عنوان نیروگاه‌های شماره دو و سه بوشهر یاد می شود، از سوی همکاران انرژی اتمی برنامه ریزی شده و در حال کار است.

* استفاده از ظرفیت‌های ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید و تبدیل واحدهای سیکل ساده گازی به سیکل ترکیبی سرعت می‌یابد؛ ۱۲ واحد بخار با ظرفیتی بالغ بر ۱۹۲۰ مگاوات در مرحله ساخت هستند که تا پایان سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری می‌رسند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، عطا بهرامی کارشناس اقتصادی در یادداشتی نوشت: بورس ایران در سال جاری به سوژه اصلی مباحث اقتصادی تبدیل شده که هجوم میلیونی اوایل سال و سرخوردگی عمومی پس از سقوط شاخص کل در پایان مرداد ماه را به دنبال داشته است.

رسیدن شاخص کل به بیش از ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد و سپس کاهش سریع تا کانال کنونی ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد باعث شد تا میلیون ها نفری که با سرمایه های خرد وارد بازار شده بودند با زیان مواجه شوند. این زیان عمدتا به کسانی وارد شده است که از تیر ماه سال جاری وارد بازار شدند.

فارغ از اینکه چرا بورس تهران با جهش سنگین و سقوط بی سابقه متعاقب آن روبرو شد، پیش بینی آینده بازار برای مردم اهمیت دارد.

شواهد میدانی نشان می دهد که نرخ ارز ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش می یابد و اگرچه می توان گفت که قیمت سهام شرکت ها با رقمی در حدود ۲۰ تا ۲۲ هزار تومان بسته شده است، اما شرکت های صادراتی جایگاه خود را به دلیل کاهش سود انتظاری از دست داده و از مدار توجه خریداران خارج می شوند. بنابراین اثر کاهش قیمت سهام آنها بر شاخص کل اتفاق خواهد افتاد.

اما این تمام ماجرا نیست و شرکت های با وزن زیاد مانند خودروسازان و سیمانی ها وضعیت بهتری خواهند داشت. افزایش کارخانه ای قیمت خودروهای داخلی و افزایش قیمت سیمان که از بازار جا مانده است هم بر بازار اثرگذار شده و وضعیت این شرکتها که اثر زیادی بر شاخص بورس دارند، وضعیت بازار سرمایه را بهبود خواهد بخشید.

کاهش قیمت دلار منجر به کاهش قیمت طلا هم شده و این دو بازار سفته بازانه را از دور خارج می کند. بنابراین انگیزه ها برای ورود به بازار بورس افزایش می یابد که ابزار آن که همان حجم پول است به وفور وجود دارد.

نکته مهمی که نباید از آن غفلت کرد این است که حجم پول تا پایان سال ۱۳۹۹ در مقایسه با پایان سال ۱۳۹۲ حدود ۷ برابر شده است و اگر یک نسبت خطی بین عدد شاخص در قله ۹۳ هزار واحد در سال ۹۲ با عدد شاخص در مقطع کنونی برقرار شود، مشاهده می کنیم که تنها نقدینگی کل بر شاخص اثر نگذاشته و یک نوع کانالیزه شدن خلق پول در نظام بانکی به سمت بازار بورس هم اتفاق افتاده است.

میدان داری بانک های خصوصی در این ابرسفته بازی باعث شد تا شاخص کل به عدد بیش از ۲ میلیون واحد برسد و نباید انتظار داشت بدون یک کانالیزه کردن مجدد خلق پول، آن اعداد بار دیگر دست یافتنی شوند.

بخشی از؛ رشد بیش از نسبت حجم نقدینگی در عدد شاخص کل؛ به غلبه شدید سفته بازی نسبت به بخش واقعی اقتصاد در دوره حسن روحانی باز می گردد که یقینا در تاریخ ایران بی سابقه بوده است. بنابراین نباید انتظار داشت تا شاخص کل به عدد ۷۰۰ هزار واحد برسد.

بانک ها و بیمه ها هم با تجدید ارزیابی دارایی ها و در مورد بیمه ها با کاهش پرداخت خسارت به دلیل تعطیلی های مکرر به بهانه فراگیری ویروس کرونا وضعیت سودآوری خوبی دارند و گزارش های مالی آنها نشان می دهد گزینه های خوبی برای سرمایه گذاری به شمار می روند.

نتیجه اینکه انتظار می رود تعدیل بازار متوقف شده و شاهد رشد شاخص کل و بهبود وضعیت بازار باشیم. البته سهامداران خرد که وزن زیادی هم در بازار ندارند، اما وزن ارقامی که سرمایه گذاری می کنند در معیشت آنها پررنگ است، باید احتیاط کرده و برای خرید هر سهمی به صف های متشکل از افراد از همه جا بی خبر اضافه نشوند. در هر صورت، این حقوقی ها هستند که بازار را اداره می کنند.