برخلاف ادعا‌های مسئولین و قوانین بودجه سال‌های گذشته، نومعلمان در پایین‌ترین سطح دریافت حقوق و مزایا در میان کارمندان دولت قرار دارند.
در سال‌های گذشته، یکی از سیاست‌های دولت‌های مختلف برای اشتغال تحصیلکردگان دانشگاه‌ها، استفاده از ظرفیت دانشگاه فرهنگیان و ماده ۲۸ اساسنامه این دانشگاه است که اجازه می‌دهد برای تأمین معلم از تحصیلکردگان سایر دانشگاه‌ها با گذراندن دوره یک ساله مهارت آموزی استفاده شود.
با توجه به کمبود شدید نیرو و مشکلات متعددی که در راه اشتغال وجود دارد، تقاضا برای استفاده از این امکان، هم از جانب آموزش و پرورش و هم از جانب تحصیلکردگان بالا بوده است.
در سال‌های گذشته، افراد زیادی از دانشگاه‌های مختلف که عمدتا در مقاطع تحصیلات تکمیلی دانشجو بوده و یا فارغ‌التحصیل شده اند، به خصوص از رشته‌های علوم انسانی متقاضی این امکان بوده‌اند.
نومعلمان در پایین‌ترین رتبه دریافت حقوق و مزایا
این در صورتی است که برخلاف ادعا‌های برخی مسئولین و قوانین بودجه سال‌های گذشته که بر افزایش حقوق مستخدمین کم‌درآمد تأکید داشته‌اند، افرادی که از این طریق به استخدام آموزش و پرورش در می‌آیند، در پایین‌ترین سطح دریافت حقوق و مزایا در میان کارمندان دولت قرار دارند.
در جریان اعمال فوق‌العاده ویژه برای معلمان، علیرغم صحبت‌هایی که در جهت افزایش تأثیر این بند در حقوق نومعلمان بیان می‌شد، این گروه از کمترین میزان افزایش بهره بردند که مطابق گفته‌ها برابر با ۱۲ درصد دریافتی‌های مستمر بود.
همچنین بند‌هایی از قوانین بودجه سال‌های ۹۷ و ۹۸ که ناظر بر افزایش حقوق کارمندان بود، به صورت کامل برای معلمانی که بعد از این سال‌ها به استخدام درآمده‌اند اجرا نمی‌شود.
عدم اجرای قوانین برای نومعلمان
به عنوان مثال در بند تبصره ۱۲ قانون بودجه سال ۹۸ کشور، اشاره شده است که علاوه بر افزایش چهار میلیون ریالی حقوق گروه‌های حقوق بگیر، ضریب ریالی سالانه‌ای به میزان تا ۱۰ درصد نسبت به سال گذشته به حقوق این افراد اضافه می‌شود. این بند موجب اضافه شدن بندی با عنوان “تفاوت بندی تبصره ۱۲ قانون بودجه سال ۹۸ کشور” به احکام معملان شد. این بند با هدف افزایش بیشتر حقوق برای مستخدمینی که دریافتی کمتری داشتند تدوین شده بود؛ که برای معلمینی که از سال ۹۸ به استخدام آموزش و پرورش درآمده‌اند اعمال نشد. البته ادارات برخی مناطق آموزش و پرورش به اعمال این بند در احکام برخی از نومعلمان اقدام کردند که پس از چند ماه اصلاح و مبالغ واریز شده، از حقوق ماه‌های بعدی کسر گردید.
همچنین در جزء ۱ بند الف تبصره ۱۲ قانون بودجه سال ۹۷ کل کشور که چگونگی افزایش حقوق سالانه کارکنان دولت را تعیین می‌کند؛ اشاره شده است که افزایش حقوق باید به صورت پلکانی نزولی بوده تا طبقات پایین‌تر درآمدی از بالاترین میزان افزایش که معادل ۲۰ درصد است بهره‌مند شوند. بر اساس این بند نیز بندی با عنوان “تفاوت جزء ۱ بند الف تبصره ۱۲ قانون بودجه سال ۹۷ کشور” به احکام معلمین اضافه شد. این بند نیز برای نومعلمانی که بعد از سال ۹۸ به استخدام درآمده اند اعمال نمی‌شود.
نکته قابل ذکر دیگر درباره احکام حقوقی معلمان، ابهام در موارد و بند‌های مختلف آن بوده که برای نومعلمان قابل توجه‌تر است. به عنوان مثال در جریان اعمال فوق‌العاده ویژه که پیشتر ذکر شد، میزان افزایش این بند برای نومعلمان به میزان ۱۲ درصد ذکر شده بود. اما بندی که برای این منظور به احکام نومعلمان اضافه شد، نشان دهنده درصد مشخصی از حقوق نیست. به صورتی که در یک مورد مشخص از نومعلمان، با تقسیم مبلغ این بند بر مجموع دریافتی‌های مستمر، به عدد گنگ …۱۰,۸۱۳۴ می‌رسیم.
قانون رتبه‌بندی نیز دردی دوا نمی‌کند
در ماه‌های گذشته که تصویب قانون رتبه‌بندی معلمان در دستور کار دولت و مجلس قرار گرفته است، نیز صحبت‌های مختلفی درباره این قانون صورت گرفته است. از این صحبت‌ها اینگونه بر می‌آید که این قانون برای نومعلمان افزایشی در برنخواهد داشت.
بر اساس بند‌های ۴ و ۵ این قانون، برای ورود به فرایند رتبه‌بندی، حداقل به دو سال سابقه کار معلمی نیاز است که نومعلمان را از شمول این قانون خارج می‌کند.
البته نکته مهم‌تر ابهامی است که در این قانون وجود دارد. بر اساس متن این قانون که در وبسایت مرکز پژوهش‌های مجلس قابل دسترسی است؛ نحوه قرار گرفتن معلمان در رتبه‌های مختلف بر اساس آئین‌نامه اجرائی این قانون خواهد بود که باید بعد از تصویب اصل قانون در مجلس، توسط دولت تدوین و به تصویب هیئت وزیران برسد.
علاوه بر این، در قانون مذکور یکی از عواملی که بر قرار گرفتن معلمان در رتبه‌های مختلف تأثیر دارد، سنجش و ارزیابی صلاحیت‌های معلمی است. در این قانون مشخص نشده است، آیا نونعلمانی که دوره کارآموزی در دانشگاه فرهنگیان را گذرانده و گواهینامه صلاحیت معلمی را دریافت کرده‌اند نیز باید دوباره مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرند یا خیر؟
موارد فوق به علاوه این نکته که معلمان در میان کارکنان دولت، در پایین‌ترین سطح حقوق و مزایا قرار دارند و همچنین شرایط سخت آموزش مجازی و هزینه‌های اضافه‌ای که برای معلمان داشته است، موجب دلسردی نومعلمان شده است.
این در شرایطی است که اکثر نومعلمان که از طریق آزمون استخدامی و بر اساس ماده‌ی ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان به استخدام وزارت آموزش و پرورش درآمده‌اند، از تحصیلکردگان دانشگاه‌های مطرح کشور در تحصیلات تکمیلی بوده‌اند.
در این میان نومعلمانی که قصد تشکیل خانواده دارند، از این تصمیم روگردان شده و آن‌هایی که متأهل هستند در تأمین مخارج زندگی خود با مشکلات فراوان روبرو شده‌اند.
ضرورت توجه به مسأله معیشت نومعلمان
ضروری است با در نظر گرفتن وضعیت اقتصادی کشور و نرخ تورم، درباره معیشت نومعلمان تصمیمی ویژه اتخاذ شود تا هم انگیزه‌ای برای ورود سایر فارغ‌التحصیلان به آموزش و پرورش فراهم شود و هم نومعلمان بتوانند وظایف خود را به درستی انجام دهند. در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نیز به این موضوع اشاره شده است که می‌بایست زمینه‌های لازم برای افزایش انگیزه معلمان به ویژه معلمان تازه وارد آموزش و پرورش فراهم شود تا بتوانند نسلی توانمند تربیت کنند.
